Την εξιχνίαση της υπόθεσης των εμπρησμών της Εβραϊκής Συναγωγής στο κτίριο της Εβραϊκής Συναγωγής στα Χανιά στις 5 και 16 Ιανουαρίου 2010 ανακοίνωσε η ασφάλεια Χανίων. Η Αστυνομία, προχώρησε στη σύλληψη τριών ατόμων (ένας Έλληνας και δύο Βρετανοί) που εμπλέκονται στην υπόθεση, ενώ αναζητούνται δύο ακόμα άτομα, υπήκοοι ΗΠΑ.

Για τον πρώτο εμπρησμό στην Εβραϊκή Συναγωγή, στη 1:15 μετά τα μεσάνυκτα της 5ης Ιανουαρίου του 2010, αναζητούνται οι δύο υπήκοοι ΗΠΑ, ενώ στην υπόθεση εμπλέκονται οι τρεις συλληφθεντες, ένας Έλληνας υπήκοος 24 χρόνων, καταγόμενος από το Ηράκλειο, ο 33χρονος από τη Μεγάλη Βρετανία και ένας 23χρονος, επίσης από τη Μεγάλη Βρετανία.

Ο ένας από τους συλληφθέντες, υπήκοος Μεγάλης Βρετανίας, 33 ετών, είναι σύμφωνα με τα στοιχεία της προανάκρισης, ο δράστης του δευτέρου εμπρησμού. Όπως είπε ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής Κρήτης, για τον εμπρησμό τα ξημερώματα της 16ης Ιανουαρίου, υποδείχθηκε ως δράστης, από τον Έλληνα που συνελήφθη, ο 33χρονος από τη Μεγάλη Βρετανία. Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Λιοτσάκης, ο Βρετανός δεν αποδέχεται την κατηγορία, αν και, όπως είπε στους αστυνομικούς, τρέφει αρνητικά αισθήματα για τη Συναγωγή.

Για συμμετοχή στον δεύτερο εμπρησμό κατηγορούνται ο 24χρονος Έλληνας και ο άλλος υπήκοος Βρετανίας, 23 χρόνων, οι οποίοι είχαν την ευθύνη επιτήρησης των γύρω από την Συναγωγή χώρων. Όπως έγινε γνωστό, οι τρεις συλληφθεντες, παρουσία και εισαγγελέα, οδηγήθηκαν χθες το βράδυ στο κτίριο της Συναγωγής όπου και έγινε αναπαράσταση.

Σύμφωνα με την Υποδιεύθυνση Ασφαλείας Χανίων ο δράστης, ο οποίος εισήλθε στις 5/01 στον προαύλειο χώρο της Εβραϊκής Συναγωγής και προκάλεσε πυρκαγιά είναι ένας Αμερικανός, ενώ ο ένας εκ των δύο Βρετανών είναι αυτός που στις 16/01 εισήλθε από διπλανό κατάστημα, το οποίο δε λειτουργούσε, στο χώρο της Εβραϊκής Συναγωγής και αφού παραβίασε μια πόρτα μπήκε στο κτίριο και έβαλε φωτιά, με αποτέλεσμα την καταστροφή μέρους του αρχείου και του υλικοτεχνικού εξοπλισμού. Την ίδια στιγμή, οι υπόλοιποι δράστες επιτηρούσαν το χώρο.

Όπως έκανε γνωστό, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο αναπληρωτής αστυνομικός διευθυντής περιφέρειας Κρήτης, ταξίαρχος Φώτης Λιοτσάκης, η εξιχνίαση της υπόθεσης έγινε μετά από μεθοδευμένη και συντονισμένη προσπάθεια του προσωπικού της Υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Χανίων, που από την πρώτη στιγμή είχε αναλάβει, σε συνεργασία και με την Πυροσβεστική, την προανάκριση.

Το κτίριο της Εβραϊκής Συναγωγής στα Χανιά βρίσκεται στην παλιά πόλη. Δέχθηκε την πρώτη επίθεση στη 1:15 μετά τα μεσάνυκτα της 5ης Ιανουαρίου. Οι δράστες μπήκαν στον αύλειο χώρο της Συναγωγής και έβαλαν φωτιά σε εξωτερική ξύλινη σκάλα, με αποτέλεσμα να καεί η σκάλα και μέρος από τα βιβλία της βιβλιοθήκης της Συναγωγής. Η Πυροσβεστική βρήκε στο σημείο, εύφλεκτο υλικό και αυτοσχέδιο φυτίλι.

Η δεύτερη πυρκαγιά, εκδηλώθηκε, στις 4 τα ξημερώματα της 16ης Ιανουαρίου. Από τις φλόγες κάηκε σημαντικό μέρος του αρχείου της Συναγωγής, ψηφιακοί δίσκοι, τέσσερις ηλεκτρονικοί υπολογιστές, κασέτες με εβραϊκή μουσική και βιβλία. Εκτιμάται ότι και από τις δύο «επιθέσεις» καταστράφηκαν συνολικά 2.500 τίτλοι βιβλίων.

Την εμπρηστική ενέργεια καταδίκασε το Αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ με ανακοίνωση του, αναφέροντας μάλιστα ότι πρόκειται για την “τελευταία σειρά παρόμοιων επιθέσεων αντισημητικού βανδαλισμού που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα”. Χθες εξάλλου δημοσιεύθηκε ένα εξαιρετικά επιθετικό άρθρο στην αμερικανική εφημερίδα Wall Street Journal που είχε τίτλο” ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ – «H ΝΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» το οποίο ανάμεσα στα άλλα γράφει ότι “οι επανειλημμένοι εμπρησμοί στις συναγωγές στην Ελλάδα αποδεικνύουν ότι η Τουρκία δεν είναι η μοναδική χώρα στη Μεσόγειο με την κατάρα του αντισημιτισμού “και αναφέρεται επίσης στους πρόσφατους βανδαλισμούς στο Εβραϊκό Νεκροταφείο Ιωαννίνων.

“Η σιωπή όσον αφορά αυτές τις βίαιες επιθέσεις, αντανακλά την επαίσχυντη αδιαφορία της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στον αντισημιτισμό”, είναι το μοτίβο του άρθρου.

Την Κυριακή 17 Ιανουαρίου στην συνάντηση Κοινωνικής Ιστορίας για την Δεκαετία του 1940 εκδόθηκε το παρακάτω ψήφισμα που δίνει και ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία για την συναγωγή. Με βάση το ψήφισμα είχε ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες συλλογή υπογραφών διαμαρτυρίας προς το ελληνικό Κοινοβούλιο.

Τον Ιανουάριο του 2010 δύο φορές (μία στις 5 Ιανουαρίου και μία
στις 16) η Συναγωγή των Χανίων έγινε στόχος εμπρηστών. Καθώς τα
αποτελέσματα της πρώτης φοράς δεν ήταν θεαματικά, επανήλθαν
κατορθώνοντας να κάψουν συνολικά 2.500 παλιά και σπάνια βιβλία, μέρος
του αρχείου και πολύτιμα αντικείμενα. Την πρώτη φορά είχαν ήδη καεί η
ξύλινη οροφή, το πάτωμα, η εσωτερική σκάλα. Τώρα όσα αντικείμενα
διεσώθησαν μεταφέρθηκαν αλλού και η κατεστραμμένη Συναγωγή έκλεισε.

Η Συναγωγή των Χανίων είναι το μοναδικό ίχνος εβραϊκής παρουσίας στην
Κρήτη μετά από 2.400 χρόνια εβραϊκής ζωής σ’ αυτό το νησί. Το 1999
ολοκληρώθηκε η αναστήλωσή της και άρχισε να λειτουργεί ως επισκέψιμο
μνημείο πολιτισμού, κόσμημα αρχαιολογικό, αρχιτεκτονικό και συγχρόνως
τόπος μνήμης για τους 265 Εβραίους των Χανίων που εκτοπίστηκαν από
τους ναζί με πλοίο που βυθίστηκε. Η Συναγωγή αυτή, σε μια πόλη δίχως
κοινότητα, μιλούσε για το παρελθόν και αποτελούσε έναν ανοιχτό χώρο
συνεύρεσης επισκεπτών και ερευνητών με την πλούσια βιβλιοθήκη και το
αρχείο της.

Εμείς, ιστορικοί, κοινωνικοί επιστήμονες και όσοι άλλοι
συμμετέχουμε στην «Συνάντηση Κοινωνικής Ιστορίας για τη Δεκαετία του
’40», θεωρούμε εξαιρετικά επικίνδυνες αυτές τις ενέργειες, δείγματα
ανόδου μιας επιθετικής ακροδεξιάς, ρατσιστικής, αντισημιτικής και
ξενόφοβης. Oι επιθέσεις αυτές, που τον τελευταίο καιρό
πολλαπλασιάζονται στην Ελλάδα, είναι πολύ ανησυχητικό σημάδι και
απαιτούν εγρήγορση. Καταγγέλλουμε τις ναζιστικής έμπνευσης κινήσεις,
που συμβαίνουν λίγες ημέρες πριν την Ημέρα Μνήμης των θυμάτων του
Ολοκαυτώματος. Δηλώνουμε επίσης τη συμπαράστασή μας στην ολιγομελή
ομάδα εθελοντών που κρατούσε ανοιχτή τη Συναγωγή με προσωπικό μόχθο.

Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κυριακή 17 Ιανoυαρίου 2010