Στην Αθήνα βρίσκεται σήμερα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρομπέι, ο οποίος συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αντώνη Σαμαρά. Κατά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό, ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου έκανε λόγο για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων κάνοντας ειδική μνεία στις προωθούμενες αποκρατικοποιήσεις. Στο μεταξύ, με συνέντευξή του στην «Καθημερινή» ο κ. Βαν Ρομπέι χαρακτηρίζει «επίπονες αλλά αναγκαίες, προκειμένου η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση και να εκσυγχρονιστεί» τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα λιτότητας που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο.

Ads

Ρόμπεϊ: Ανάγκη συνέχισης των μεταρρυθμίσεων

Κατά τις κοινές του δηλώσεις με τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου μετά τη συνάντηση που είχαν στο Μέγαρο Μαξίμου, ο κ. Ρόμπεϊ τόνισε την ανάγκη συνέχισης των μεταρρυθμίσεων και της προσήλωσης στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα, κάνοντας μάλιστα συγκεκριμένη αναφορά στις προωθούμενες αποκρατικοποιήσεις.

Ο κ. Ρόμπεϊ διαβεβαίωσε ότι η χώρα μας έχει τη στήριξη της ΕΕ, επισημαίνοντας πως αναγνωρίζεται ότι η Ελλάδα ότι η Ελλάδα έχει καταβάλει τεράστιες προσπάθειες. Συνεχίζοντας τόνισε πως αυτές οι προσπάθειες πρέπει να συνεχιστούν και επισήμανε πως σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική πειθαρχία πρέπει να υπάρχει προσήλωση στους στόχους που έχουν τεθεί. Σημείωσε μάλιστα πως όλες αυτές οι προσπάθειες είναι αναπόφευκτες και θα έπρεπε να είχαν υιοθετηθεί εδώ και καιρό. Αναγνώρισε επιπλέον πως το πρόγραμμα που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση «επιβάλλει επαχθείς θυσίες στην κοινωνία», γι’ αυτό και, όπως ανέφερε, θα πρέπει να υπάρχει ισοτιμία στην κατανομή βαρών, μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας.

Παπανδρέου: «οι προσπάθειες αποδίδουν καρπούς»

Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου, ανέφερε για άλλη μία φορά πως οι προσπάθειες που καταβάλλει ο ελληνικός λαός είναι δύσκολες, αλλά αποδίδουν καρπούς. Επανέλαβε ότι η κυβέρνηση κατάφερε να επιτύχει τη μεγαλύτερη μείωση ελλείμματος στην ιστορία της Ευρώπης και τόνισε ότι οι προωθούμενες αλλαγές εγγυώνται μια κοινωνία πιο δίκαιη που θα μπορέσει να δώσει δουλειές στη νεολαία.

Αναφέρθηκε επίσης στην πρόκληση που έχει μπροστά της η Ευρώπη να βγει από την κρίση πιο δυνατή, ενώ χαρακτήρισε πολύ σημαντικές τις αποφάσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής του Μαρτίου. «Αποφασίσαμε την ενίσχυση της σταθερότητας της ευρωζώνης υιοθετήσαμε το σύμφωνο για το ευρώ που θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας» ανέφερε χαρακτηριστικά και τόνισε ακόμη ότι «είναι κρίσιμο να ορίζουμε τις εξελίξεις και όχι να τις ακολουθούμε». Τέλος τάχθηκε γι’ άλλη μια φορά υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγου.

Παπούλιας: Τα αδύναμα στρώματα του λαού υποφέρουν

Υποδεχόμενος τον κ. Ρομπέι, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας ευχαρίστησε τον πρόεδρο της ΕΕ για την ευρωπαϊκή στήριξη στην Ελλάδα. «Εκείνοι που κάνουν τη μεγάλη προσπάθεια είναι τα αδύναμα στρώματα και ξέρω ότι γνωρίζετε την προσπάθεια που γίνεται. Σας ευχαριστώ για ό,τι κάνετε» υπογράμμισε ο κ. Παπούλιας.

«Τα αδύναμα στρώματα του ελληνικού λαού υποφέρουν, κύριε Πρόεδρε. Και αυτό είναι το μεγάλο μας πρόβλημα, το πρόβλημα της κοινωνικής συνοχής. Εσείς καταλαβαίνετε και προσπαθείτε. Αλλά, όπως λέμε στην πατρίδα μου, “ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη”», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Παπούλιας απευθυνόμενος στον κ. Ρόμπεϊ.

Απαντώντας στις ευχαριστίες του Κ. Παπούλια για όσα έχει κάνει προκειμένου να προωθηθούν μερικά από τα αιτήματα της Ελλάδος στην Ε.Ε., ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σημείωσε ότι τις μέγιστες προσπάθειες τις καταβάλλει ο ελληνικός λαός και η ελληνική κυβέρνηση. «Η προσπάθεια του λαού και της κυβέρνησης είναι μεγάλη» απάντησε ο κ. Ρομπέι.

Με τον Χέρμαν Βαν Ρόμπει συναντήθηκε και ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς. Όπως ανακοινώθηκε από τη Νέα Δημοκρατία, οι δύο άνδρες συζήτησαν για την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή οικονομική κρίση, καθώς και για το μεταναστευτικό ζήτημα. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ο Χ. Βαν Ρομπάι έκανε ιδιαίτερη μνεία στην ύφεση στην οποία έχει περιέλθει η ελληνική οικονομία, ενώ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρουσίασε τις προτάσεις του για μέτρα μηδενικού δημοσιονομικού κόστους. Δεσμεύτηκε ότι θα ενημερώσει τον πρόεδρο της ΕΕ για τη συνολική οικονομική του πρόταση μετά την παρουσίασή της στο Ζάππειο, στις αρχές Μαΐου.

Ακολουθεί η αποκλειστική συνέντευξη του Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ στην «Καθημερινή»:

«Κ»: Ποιο είναι το μήνυμα που μεταφέρετε στον ελληνικό λαό σε αυτή τη δύσκολη εποχή; Οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 160.000 το 2010 και η ανεργία εξακολουθεί να αυξάνεται.

– Το μήνυμά μου προς τον ελληνικό λαό είναι απλό και ευθύ: οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση είναι απαραίτητες για να γίνει η Ελλάδα ανταγωνιστικότερη, πιο σύγχρονη και ικανότερη να αναπτυχθεί ταχύτερα και να δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας στο μέλλον. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις είναι αναπόφευκτες και θα έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί χρόνια πριν. Δεν υπάρχει βιώσιμη εναλλακτική λύση. Φυσικά, οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι δίκαιες. Γνωρίζω ότι είναι επίπονες. Ομως και άλλες χώρες πέρασαν παρόμοια διαδικασία οικονομικής προσαρμογής. Είμαι πεπεισμένος ότι ο ελληνικός λαός θα μπορέσει να ξεπεράσει τις παρούσες δυσκολίες και θα ανακάμψει.

«Κ»: Η Ευρωζώνη παίρνει μια νέα, πολύ πιο απαιτητική μορφή. Μπορεί η Ελλάδα να προσαρμοστεί;

– Ναι, χωρίς αμφιβολία. Είμαι πεπεισμένος ότι η ελληνική κυβέρνηση θα πράξει ό, τι χρειάζεται.

«Κ»: Ακόμη και αν το Μνημόνιο εφαρμοστεί πλήρως, υπάρχει ο σαφής κίνδυνος το 2013 η Ελλάδα να χρειαστεί να προσφύγει στον μόνιμο μηχανισμό βοήθειας (ESM). Θα σημαίνει η προσφυγή αναδιάρθρωση χρέους; Οι περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αναδιαρθρώσει το χρέος της κάποια στιγμή. Ποιες θα είναι οι συνέπειες για τους Ελληνες πολίτες;

– Πρέπει να εξακολουθήσετε να δίνετε έμφαση στην εφαρμογή των δημοσιονομικών και διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν συμφωνηθεί. Εχω υπόψη μου αυτή την, υπό εξέλιξη, ακαδημαϊκή συζήτηση για αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους. Παρ’ όλα αυτά, στον πραγματικό κόσμο δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Η εφαρμογή του προγράμματος άρχισε μόλις πριν από 10 μήνες. Πρέπει να δώσουμε πίστωση χρόνου μέχρι οι μεταρρυθμίσεις να αρχίσουν να φέρνουν αποτελέσματα. Και μπορεί να γίνει. Το γνωρίζω από πρώτο χέρι διότι ήμουν υπουργός Προϋπολογισμού του Βελγίου, όταν καταφέραμε να μειώσουμε το δημόσιο χρέος από 130% του ΑΕΠ το 1995 σε 114% το 1999. Χάρη σ’ ένα δυνατό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής το χρέος μειώθηκε κι άλλο τα επόμενα χρόνια, σε 94% το 2004 και σε 84% το 2007. Αυτό αποδεικνύει ότι με αποφασιστικότητα και με τον χρόνο είναι δυνατές μεγάλες οικονομικές προσαρμογές. Οι μεταρρυθμίσεις θα φέρουν την ελληνική οικονομία σε καλή κατάσταση και θα προετοιμάσουν τη χώρα ώστε να είναι ανταγωνιστική στην παγκοσμιοποιημένη αγορά.

«Κ»: Τι θα γίνει αν οι πολίτες της Ελλάδας ή της Ιρλανδίας στραφούν ανοιχτά κατά της πολιτικής Ε. Ε. /ΔΝΤ και αρνηθούν να την εφαρμόσουν;

– Γνωρίζω ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι επίπονες, αλλά είναι αναγκαίες. Απαιτούν προσπάθεια από τον καθένα. Είναι επιτακτική ανάγκη να διασφαλίσουμε ότι οι θυσίες που ζητούνται από τον λαό κατανέμονται ισότιμα και δίκαια. Αν οι άνθρωποι νιώθουν ότι ο πόνος πέφτει κυρίως στους ώμους των συνηθισμένων θυμάτων -οικογενειών, εργαζομένων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων- υπάρχει ο κίνδυνος πολιτικής αντίδρασης. Επίσης είναι αναγκαίο να προσφέρουμε στους ανθρώπους κάποια ελπίδα και να δείχνουμε ότι οι θυσίες που τους ζητάμε να κάνουν σήμερα είναι απαραίτητες για να υπάρξει ένα καλύτερο αύριο. Επαινώ τον ελληνικό λαό και την ελληνική κυβέρνηση και θέλω να τους πω ότι δεν είναι μόνοι τους σε αυτόν τον αγώνα. Η Ευρώπη δείχνει την αλληλεγγύη της προς την Ελλάδα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ε. Ε. δόθηκε ένα τόσο σημαντικό χρηματικό ποσό για να βοηθήσουμε μια χώρα: 110 δισ. ευρώ, ποσό που είναι σχεδόν το μισό ελληνικό ΑΕΠ. Παρ’ όλα αυτά, προκειμένου η χώρα να βγει ισχυρότερη από την κρίση, συλλογικά οι Ελληνες πρέπει να δείξετε υπευθυνότητα. Να πάρετε πρωτοβουλίες, να θυμηθείτε πως ως έθνος βγήκατε ισχυρότεροι από προηγούμενες κρίσεις. Η ίδια η ιστορία σας το αποδεικνύει! Εμείς, οι απέξω, μπορούμε να βοηθήσουμε, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά.

«Κ»: Τι θα χρειαστεί να κάνει η Ελλάδα ώστε να παραμείνει στην Ευρωζώνη και να ευημερήσει; Ποιος είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουν οι Ελληνες την ερχόμενη δεκαετία;

– Το κλειδί είναι να εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν πέρυσι. Στο κάτω κάτω όλοι πρέπει να αποφύγουμε τακτικές και λάθη του παρελθόντος. Ειδικότερα για την Ελλάδα, οι προτεραιότητες είναι να συνεχιστεί η δημοσιονομική πειθαρχία, το κράτος να κάνει τις κατάλληλες προσαρμογές, ώστε να παρέχει υψηλής ποιότητας παιδεία, σύστημα υγείας και υποδομές, να βελτιωθεί το σύστημα απονομής δικαιοσύνης και να δημιουργηθούν οι συνθήκες ώστε οι επιχειρήσεις να επενδύουν, να καινοτομούν και να δημιουργούν θέσεις εργασίας. Ορισμένοι μπορεί να πουν ότι η ατζέντα είναι πολύ μεγάλη και θα συμφωνήσω. Αλλά, δεν υπάρχει άλλη βιώσιμη, εναλλακτική λύση.

«Κ»: Παρά τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Συμβουλίων, που εσείς επικροτείτε, τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να μην παραχωρούν πλήρη εξουσία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να επιτηρεί το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δηλαδή δεν δέχτηκαν την πρόταση για αυτόματη επιβολή οικονομικών κυρώσεων.

– Υπάρχει αρκετή σύγχυση γύρω από το ζήτημα. Είναι γεγονός ότι οι αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης είναι ουσιαστικές και θα βελτιώσουν κατά πολύ την οικονομική επιτήρηση στην Ε.Ε. Η συμμόρφωση ενισχύεται, οι κυρώσεις επιβάλλονται περισσότερο αυτόματα και πιο αποτελεσματικά. Περισσότερο αυτόματα διότι οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιβολή κυρώσεων υιοθετούνται αυτόματα και μπορεί να απορριφθούν μόνο με ειδική πλειοψηφία, ενώ μέχρι σήμερα συμβαίνει το αντίστροφο. Πιο αποτελεσματικές, διότι οι κυρώσεις θα επιβάλλονται σταδιακότερα και νωρίτερα, ακόμη και προτού κράτη-μέλη τεθούν υπό Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος. Επιπλέον, η δημιουργία του νέου μηχανισμού επίλυσης κρίσεων θα αποτελέσει πολύ ισχυρό κίνητρο για πίεση μεταξύ των εταίρων.

«Κ»: Γιατί σε πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, η Ολλανδία, η Φινλανδία, η κοινή γνώμη είναι τόσο αντίθετη στο να δοθεί οικονομική βοήθεια σε Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία;

– Εχω αρκετά διαφορετική άποψη για το θέμα. Νομίζω ότι συνδυάζονται αρκετοί παράγοντες:

Πρώτον, (το αίτημα βοήθειας) έρχεται σε μια εποχή κατά την οποία ζητείται από τους ανθρώπους να κάνουν οικονομικές θυσίες εξαιτίας της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και των ανταγωνιστικών πιέσεων που προέρχονται από τις αναδυόμενες οικονομίες. Αισθάνονται ότι έκαναν αρκετά για να υποστηρίξουν τις τράπεζές τους και να περισώσουν θέσεις απασχόλησης στη δική τους χώρα. Σε κάποιες περιπτώσεις είχαμε πρόσφατα μεταρρύθμιση της οικονομίας, ώστε να γίνει ανταγωνιστική, μερικές φορές με μεγάλο κοινωνικό κόστος. Οπότε, οι πολίτες σε αυτές τις χώρες νιώθουν ότι οι ίδιοι κανόνες πειθαρχίας θα πρέπει να ισχύουν σε όλες τις χώρες.

Δεύτερον, σε αρκετές χώρες, λαϊκίστικες δυνάμεις εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια, τον φόβο και την αγωνία των ανθρώπων και τους στρέφουν κατά της Ευρώπης και κατά των «ξένων». Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τελικά όλες οι χώρες της Ευρωζώνης συμφώνησαν να συμμετέχουν στο EFSF, όλες έδειξαν την αλληλεγγύη τους ώστε να προστατεύσουν το κοινό συμφέρον, το ευρώ. Είναι σημαντικό η κοινή γνώμη στην Ε.Ε. να καταλάβει ότι υποστηρίζοντας χώρες που βρίσκονται στα πρόθυρα οικονομικής κατάρρευσης είναι προς το συμφέρον του καθενός και όχι μόνο προς το συμφέρον των χωρών που λαμβάνουν βοήθεια.

«Κ»: Από τότε που ξέσπασε η ελληνική κρίση ακούγονται φωνές να κάνουν επικίνδυνες γενικεύσεις περί διεφθαρμένων και τεμπέληδων Νοτιοευρωπαίων. Επί μήνες κανείς δεν αντέκρουσε αυτές τις απόψεις, κανείς δεν εξήγησε τα οφέλη που έφερε το ευρώ σε αυτές τις οικονομίες και σε αυτούς τους λαούς.

– Ακούω φωνές που υπερασπίζονται το ευρώ όλη αυτή την περίοδο. Επιπλέον, οι αρχηγοί κρατών εξέφρασαν πολύ έντονα την αποφασιστικότητά τους να πράξουν ό, τι χρειαστεί προκειμένου να διασφαλίσουν την οικονομική σταθερότητα της Ευρωζώνης. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι γύρω από το τραπέζι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ακόμη και αν μερικές φορές έχουμε «ανοιχτές» συζητήσεις, υπάρχει ισχυρή και θεμελιώδης πολιτική θέληση να βοηθήσουμε αλλήλους. Ολοι οι ηγέτες υπερασπίστηκαν, όσο τους αναλογούσε, τις δύσκολες αποφάσεις που λάβαμε συλλογικά.

«Κ»: Υπάρχει πνευματικός δεσμός αρκετά ισχυρός ώστε η Ευρωζώνη να ξεπεράσει την κρίση;

– Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι οι δυνάμεις που μας φέρνουν κοντά είναι πολύ ισχυρότερες από τις δυνάμεις που μας χωρίζουν. Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι η Ευρωζώνη θα εξέλθει ισχυρότερη και πιο ενωμένη από την κρίση.

«Κ»: Πώς γίνεται να έχουμε κοινό νόμισμα και πλέον κοινή πολιτική για μισθούς, συντάξεις και απασχόληση και να μην έχουμε κοινά ομόλογα, ευρωομόλογα; Δεν θα έφερναν σταθερότητα στην Ευρωζώνη, δεν θα αποτελούσαν το καλύτερο κίνητρο για την εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων;

– Στην παρούσα συγκυρία είναι ζωτικής σημασίας η συνέπεια στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Από πέρυσι συμφωνήσαμε σε μια σειρά μέτρων για να επιλύσουμε την κρίση -αναθεώρηση οικονομικής επιτήρησης, Σύμφωνο για το Ευρώ, τον μόνιμο μηχανισμό επίλυσης κρίσεων (ESM), τη μείωση του ελληνικού επιτοκίου δανεισμού κατά 1%- όχι όμως την εισαγωγή ευρωομολόγων. Θα πρέπει να επικεντρωθούμε πρωτίστως στην αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των αποφάσεων και στο επείγον έργο να χειριστούμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην Ευρωζώνη. Αυτή είναι η άμεση προτεραιότητα. Είμαι πεπεισμένος ότι αρκεί για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση. Δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των κρατών-μελών σχετικά με τα ευρωομόλογα. Θα απαιτείτο σημαντικά μεγαλύτερος βαθμός συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής, για τον οποίο σήμερα δεν υπάρχει συμφωνία. Το να επανερχόμαστε συνεχώς με καινούργιες ιδέες, πριν ακόμη να έχουμε την ευκαιρία να εφαρμόσουμε αυτές που μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα, απλώς προκαλεί περισσότερη αβεβαιότητα και σύγχυση. Αυτό εξυπηρετεί τους κερδοσκόπους, όχι την Ευρώπη.

«Κ»: Ο προσωρινός μηχανισμός βοήθειας (EFSF) είναι ικανός να αποτρέπει τη χρεοκοπία κρατών-μελών, αλλά δεν είναι εξίσου ικανός να περιορίσει την εξάπλωση της κρίσης. Τι θα συμβεί αν απειληθεί η Ισπανία;

– Η απειλή για επέκταση της κρίσης έχει μειωθεί σημαντικά ή έχει εξαφανιστεί. Είναι πολύ σαφές από τη μείωση των ισπανικών σπρεντ. Τα μέτρα που έχει λάβει η ισπανική κυβέρνηση όσον αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τον χρηματοπιστωτικό τομέα είναι πολύ ισχυρά και έχουν θετικό αντίκτυπο. Νομίζω ότι οι επενδυτές έχουν καταλάβει πως η Ισπανία εφαρμόζει ένα πολύ αξιόπιστο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.

«Κ»: Ποιο είναι το όραμά σας για την Ευρωζώνη την ερχόμενη δεκαετία;

– Δεν έχω αμφιβολία ότι η Ευρωζώνη θα εξέλθει δομικά ισχυρότερη και πιο ενωμένη από την παρούσα κρίση. Διαθέτουμε την ισχυρότερη εσωτερική αγορά στον κόσμο, τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας (έλλειμμα και χρέος) είναι καλύτερα απ’ ό, τι σε άλλες ανεπτυγμένες οικονομίες, το ευρώ παραμένει ένα πολύ ισχυρό νόμισμα το οποίο επενδυτές σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να εμπιστεύονται, διαθέτουμε εργατικό δυναμικό υψηλής κατάρτισης και τέλος στην Ευρώπη έχουμε σταθερότητα και ειρήνη.

Περνάμε δύσκολη εποχή, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ομως έχουμε αρχίσει να μεταρρυθμίζουμε την οικονομική μας διακυβέρνηση, μεταρρυθμίσεις που είναι οι πιο βαθιές από την εποχή της δημιουργίας του ευρώ, και οι οποίες αρχίζουν να αποδίδουν: οικονομική σταθερότητα, μεγαλύτερη ανάπτυξη και περισσότερη απασχόληση. Σε δέκα χρόνια από σήμερα θα βλέπουμε το 2010-2011 ως σημείο καμπής προς το καλύτερο. Φυσικά, στο μεσοδιάστημα πρέπει να αντιμετωπίσουμε προβλήματα του παρελθόντος, όταν δεν είχαμε τα κατάλληλα εργαλεία και δεν ελέγχαμε τους προϋπολογισμούς και τις οικονομικές ανισορροπίες.

«Κ»: Αποτελούν οι αποφάσεις της 11ης Μαρτίου τα πρώτα βήματα για τη δημιουργία της οικονομικής ένωσης που θα ολοκληρώσει την Οικονομική και Νομισματική Ενωση;

– Ναι, μπορούμε να πούμε ότι δώσαμε στην οικονομική ένωση μια νέα ώθηση. Η συμφωνία για το Σύμφωνο του Ευρώ Plus είναι πολύ σημαντική απόφαση που θα ενισχύσει την οικονομική διάσταση της ΟΝΕ. Πρακτικά, με το Σύμφωνο για το Ευρώ θέλουμε να αποκτήσουμε καλύτερο συντονισμό της πολιτικής, ώστε να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα, την ανάπτυξη και την απασχόληση. Η χρηματοπιστωτική κρίση και, πιο πρόσφατα, η αναταραχή στις αγορές κρατικών ομολόγων αποδεικνύουν, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι ένα κοινό νόμισμα απαιτεί πολύ περισσότερα από κοινή νομισματική πολιτική. Πρέπει οι προσπάθειες όλων μας να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη σύγκλιση και συνεπώς μεγαλύτερο βαθμό συντονισμού της οικονομικής πολιτικής μας. Αυτό αφορά και τομείς που παραμένουν στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών, αλλά που μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες πέρα από τα εθνικά σύνορα.

«Κ»: Πολλές κυβερνήσεις ενήργησαν ανεύθυνα στα πρώτα χρόνια του ευρώ. Ορισμένες, όπως η ελληνική, δανείστηκαν υπερβολικά και διαστρέβλωσαν οικονομικά στοιχεία. Αλλες κυβερνήσεις, όπως η ιρλανδική και η γερμανική, παραμέλησαν σε μεγάλο βαθμό την επιτήρηση του τραπεζικού τομέα. Η βαθύτερη αιτία για την κρίση δημοσίου χρέους και την τραπεζική κρίση είναι ότι ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Eurogroup και το EcoFin, απέτυχαν να εφαρμόσουν το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης;

– Είναι σημαντικό να πάρουμε τα σωστά διδάγματα από την κρίση για να αποφύγουμε παρόμοια λάθη στο μέλλον. Είναι σαφές ότι υπήρξε συνδυασμός χαλαρής δημοσιονομικής πολιτικής και ιδιαίτερα ανεπαρκούς επιτήρησης των τραπεζών σε εθνικό επίπεδο, τόσο στις χώρες με πλεονάσματα όσο και στις χώρες με ελλείμματα. Το ευρωπαϊκό πλαίσιο οικονομικής επιτήρησης αποδείχτηκε ανεπαρκές, υπονομεύτηκε επειδή δεν εφαρμόστηκε όταν οι μεγάλες χώρες καταπάτησαν τους κανόνες. Επίσης, ήταν υπερβολικά εστιασμένο στο έλλειμμα και όχι αρκετά στη βιωσιμότητα του χρέους και τις μακροοικονομικές απειλές και ανισορροπίες. Τέλος, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης απέτυχαν να κάνουν διακρίσεις μεταξύ των χωρών και έχασαν την αξιοπιστία τους όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και στις ΗΠΑ, όπου το μερίδιο ευθύνης στην πρόκληση της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία αποτέλεσε την αρχή αυτής της θλιβερής ιστορίας, έχει τεκμηριωθεί επαρκώς. Τώρα, το σημαντικό είναι να αντιμετωπίσουμε αυτά τα λάθη.

Μπορώ να σας πω ότι η Ε.Ε. δεν θα «χαραμίσει» την κρίση. Εχουμε αρχίσει την πιο ριζική αναθεώρηση της οικονομικής διακυβέρνησης από την ίδρυση του ευρώ. Η απάντησή μας επικεντρώθηκε στους εξής τομείς: ενίσχυση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης με περισσότερες κυρώσεις και πιο αξιόπιστα στατιστικά στοιχεία, ώστε να ενισχυθεί η δημοσιονομική πειθαρχία. Ευρύτερη οικονομική επιτήρηση ώστε να προλάβουμε τη δημιουργία επικίνδυνων μακροοικονομικών ανισορροπιών (όπως «φούσκες» στην αγορά ακινήτων, πρόκληση υπερβολικού ιδιωτικού χρέους). Φτιάξαμε τον προσωρινό μηχανισμό αντιμετώπισης κρίσεων (EFSF) και συμφωνήσαμε στη δημιουργία μόνιμου μηχανισμού (ESM) που θα διαδεχτεί τον ισχύοντα το 2013. Τέλος, συμφωνήσαμε στο Σύμφωνο του Ευρώ Plus ώστε να ενισχύσουμε το συντονισμό πολιτικής. Παράλληλα, άρχισε μια ριζική μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα και έχουμε δημιουργήσει το ευρωπαϊκό όργανο επιτήρησης των τραπεζών, την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA).