Φτάσαμε στο έτος 2010 κι ακόμα υφίστανται αθέμιτες διακρίσεις στην πρόσβαση σε υπηρεσίες και διατιθέμενα στο κοινό αγαθά. Και μάλιστα διακρίσεις με κριτήριο τον σεξουαλικό προσανατολισμό, δηλαδή μια καθοριστική ιδιότητα για την ταυτότητα κάθε ανθρώπου.

Όπως έγινε γνωστό, σε ένα μπαρ στο Γκάζι, δύο άνθρωποι δέχθηκαν επίπληξη και ουσιαστικά αποπέμφθηκαν από το χώρο, επειδή αντάλλαξαν ένα ερωτικό φιλί. Δηλαδή επειδή εκδήλωσαν με ένα συνηθισμένο τρόπο την ερωτική τους ταυτότητα!

Παλαιότερα υπήρχε η γνωστή φιλολογία για το κατά πόσον μια ιδιωτική επιχείρηση μπορεί να απαγορεύει την πρόσβαση σε κατηγορίες κοινού, ακόμη κι αν οι κατηγορίες αυτές αφορούν την φυλή κλπ. Προσοχή: δεν μιλάμε εδώ για μια κλειστή λέσχη, όπου τα μέλη της αποτελούν ταυτόχρονα και συνεταιριζόμενα πρόσωπα στο πλαίσιο, λ.χ. μιας αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας (όπως το Salon de bricolage), αλλά για μια επιχείρηση ανοικτή προς το κοινό. Σύμφωνα με την απόφαση 23238/2006 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης, η ιδιοκτήτρια ενός μπαρ στην Θεσσαλονίκη καταδικάστηκε να πληρώσει 1.000 ευρώ αποζημίωση και μέρος των δικαστικών εξόδων του, σε κάποιον που ήθελε να μπει στο μπαρ, μαζί με έναν φίλο του, αλλά δεν του το επέτρεψε ο πορτιέρης. Το γεγονός ότι αυτό έγινε χωρίς εύλογη αιτία (δεν γινόταν κάποια ιδιωτική εκδήλωση στο μπαρ) και ενώ σε άλλους επιτράπηκε να εισέλθουν θεωρήθηκε από το Δικαστήριο παράνομη προσβολή της προσωπικότητας, κρίνοντας την συγκεκριμένη συμπεριφορά του πορτιέρη ως “μειωτική”.

Eδώ όμως δεν έχουμε μια απλή άρνηση εισόδου σε ένα μπαρ. Ο Ν.3304/2005 ορίζει ότι στον τομέα της πρόσβασης στη διάθεση και την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται στο κοινό απαγορεύεται κάθε διακριτική μεταχείριση για λόγους φυλής, εθνότητας, θρησκευτικών ή άλλων πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού.

Η παραβίαση αυτής της διάταξης αποτελεί ποινικό αδίκημα το οποίο τιμωρείται με φυλάκιση έξι (6) μηνών μέχρι τριών (3) ετών και με χρηματική ποινή χιλίων (1.000) έως πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.

Πέρα από την ποινική δικαιοσύνη, αρμόδια για την εφαρμογή της παραπάνω νομοθεσίας στον ιδιωτικό τομέα (δηλ. και για τις ιδιωτικές επιχειρήσεις) είναι και η Επιτροπή Ίσης Μεταχείρισης του Υπουργείου Δικαιοσύνης (στοιχεία επικοινωνίας εδώ). Η Επιτροπή έχει διαμεσολαβητικό ρόλο, αλλά συντάσσει και πόρισμα το οποίο διαβιβάζει στον Εισαγγελέα εάν πιθανολογείται τέλεση αξιόποινης πράξης.

Όσον για το κατά πόσον ένα δημόσιο φιλί ανάμεσα σε άνδρες μπορεί να θεωρηθεί μεμπτή συμπεριφορά που αντίκειται στα χρηστά ήθη, έχει ήδη αποφανθεί το Συμβούλιο της Επικρατείας (απόφαση 3490/2006) αναγνωρίζοντας ότι:

“(…) αυτή καθεαυτήν η παρουσίαση σκηνής με την οποία εκφράζεται απλώς και η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία, με ένα φιλί και χωρίς να υπάρχουν σκηνές πορνογραφικού περιεχομένου ή βωμολοχίες, δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ότι προσδίδει στην επίμαχη τηλεοπτική ταινία την, απαγορευμένη από το Σύνταγμα, χαμηλή και υποβαθμισμένη ποιοτική στάθμη, που την καθιστά επίμεμπτη. Με την παράσταση στην επίμαχη ενδιάμεση σκηνή της εκφράσεως ομοφυλόφιλης ερωτικής επιθυμίας, γίνεται παρουσίαση μιας υπαρκτής κοινωνικής πραγματικότητας, η οποία σχετίζεται με μια κοινωνική ομάδα, μεταξύ των πολλών, οι οποίες συνθέτουν μια ανοικτή και σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, οι ερωτικές επιλογές της οποίας, όχι μόνο δεν αποδοκιμάζονται από τη συνταγματική τάξη της χώρας, αλλά τουναντίον επιβάλλεται από τις διατάξεις των άρθρων 2 (σεβασμός και προστασία της αξίας του ανθρώπου) και 5 παρ. 1 (προστασία της προσωπικής ελευθερίας) ως εκδήλωση ελεύθερης επιλογής των αποτελούντων αυτή, να γίνονται απολύτως σεβαστές και να μπορούν να εκφράζονται στα έργα τέχνης, όπως εξάλλου οι ερωτικές επιλογές και ευαισθησίες και των υπόλοιπων ομάδων του πληθυσμού της χώρας.”

Επιπλέον, σε αντίστοιχες ομοφοβικές επεμβάσεις πέρσι, για την απαγόρευση ενός gay φιλιού στην όπερα “Ρούσαλκα” στην Εθνική Λυρική Σκηνή επενέβη ο Συνήγορος του Πολίτη, ο οποίος ακολούθησε το παραπάνω σκεπτικό, αναφέροντας στις σχετικές επιστολές του προς το Υπουργείο Πολιτισμού και την ΕΛΣ:

“Η απόδοση ομοφυλοφιλικής ερωτικής επιθυμίας σε έναν ήρωα μυθοπλασίας και η εκδήλωσή της με ένα ερωτικό φιλί επί σκηνής, λαμβανομένης υπ’ όψιν της εξέλιξης των κοινωνικών ηθών, ούτε αποτελεί “ακραία σκηνή”, ούτε μπορεί να εκληφθεί ως προσβλητική προστατευόμενου έννομου αγαθού των φερομένων ως θιγόμενων από αυτό. […] Η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία αποτελεί άλλωστε κοινωνικό δεδομένο και προστατεύεται στην συνταγματική μας έννομη τάξη , στο πλαίσιο της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος) και του σεβασμού της αξίας του ανθρώπου (άρθρο 2 του Συντάγματος). Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, η έκφρασή της στην τέχνη δεν την καθιστά, άνευ άλλου τινός επίμπεμπτη και δεν επιτρέπει την επιβολή περιορισμών, για τον λόγο και μόνο ότι αυτή εκφράζεται σε καλλιτεχνικό έργο και εκδηλώνεται με ένα ερωτικό φιλί επί σκηνής (βλ. και σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ΣτΕ 3490/2006 με την οποία ακυρώθηκε επιβληθέν πρόστιμο από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης σε τηλεοπτική εκπομπή για την παρουσίαση ερωτικού φιλιού μεταξύ ανδρών).”

Ένα ερωτικό φιλί, μια συνήθης εκδήλωση συναινετικής ερωτικής επιθυμίας, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ελευθερίας κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό του. Δεν θίγει, δεν προσβάλλει και δεν παραβιάζει δικαιώματα τρίτων. Κάθε περιορισμός σε αυτή την θεμελιώδη ελευθερία, του να μπορείς να φιλάς τον σύντροφό σου δημόσια και ιδιωτικά, είναι αντίθετη σε κάθε έννοια σύγχρονου πολιτισμού και νομικά είναι αποδοκιμαστέα.

Αυτές οι παραβάσεις πρέπει να οδηγούνται στη δικαιοσύνη και στα αρμόδια όργανα και φορείς προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης.

Link: https://elawyer.blogspot.com/