Στάθηκα τυχερός όταν ξεκίνησα για το ταξίδι στο Κασμίρ και το Λαντάκ αλλά η τύχη με εγκατέλειψε στο γυρισμό. Έφυγα μια μέρα πριν σημειωθεί η κατάρρευση των συστημάτων της Microsoft που προκάλεσε το χάος στα αεροδρόμια.
Λίγες μέρες πριν το απερίγραπτο αλαλούμ, ο Μπιλ Γκεϊτς είχε δοκιμάσει βούτυρο παρασκευασμένο από διοξείδιο του άνθρακα προκειμένου να μετάσχει στην επένδυση της εταιρείας που το ανακάλυψε με σκοπό, όπως είπε ο Μπιλ, να παρακαμφθούν τα ζώα.
Δεν εννοούσε τους επιβάτες των αεροπλάνων οι οποίοι και μετά την κατάρρευση του συστήματος εξακολουθούσαν να υποφέρουν. Εγώ για παράδειγμα λόγω ματαίωσης ή καθυστέρησης πτήσεων επέστρεψα στην Αθήνα 2-3 ημέρες μετά την προγραμματισμένη ημερομηνία. Έμεινα μια μέρα παραπάνω στα Ιμαλάια, άλλη μια στο Νέο Δελχί και μια μέρα παρακαλώ στην Ντόχα του Κατάρ.
Φθάνοντας στο αεροδρόμιο της Σριναγκάρ, διαβάζω στην ταμπέλα: «Καλώς ήρθατε στον επί γης παράδεισο». Έτσι είναι γνωστή η κοιλάδα ανάμεσα στις κορυφές των Ιμαλαΐων όπου απλώνεται νωχελικά η πανέμορφη λίμνη Νταλ με τα πλωτά οικήματα – βάρκες.
Παράδεισος όμως χωρίς κόλαση δεν υπάρχει ούτε στον ουρανό ούτε στην γη. Διαβάζω στην Hindustan Times ότι βόρεια της Σριναγκάρ και νότια στο Τζαμού σημειώνονται άγριες συγκρούσεις με τους μουσουλμάνους αυτονομιστές «Τίγρεις του Κασμίρ», οι οποίοι όταν λιώνουν τα χιόνια εφορμούν από το Πακιστάν στα πλαίσια μιας αέναης σύγκρουσης με ποτάμια αίματος. Μέχρι τη μέρα που έφτασα, οι νεκροί του Ιουλίου ήταν είκοσι οκτώ και ανάμεσα σ΄αυτούς πέντε αντάρτες.
Στις 26 Ιουλίου ήταν η επέτειος των 25 χρόνων από τον πόλεμο μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, ενώ βρίσκονταν στην κορύφωση το μεγάλο προσκύνημα Αρμανάθ Γιάτρα που αποτελεί δυνητικό στόχο των Τίγρεων του Κασμίρ.
Στα πλαίσια αυτού του προσκυνήματος βαδίζουν σε ολόκληρη την Ινδία τριάντα εκατομμύρια προσκυνητές και στα βάθη της κοιλάδας των Ιμαλαΐων περίπου τετρακόσιες χιλιάδες.
Οι τοπικές αρχές διέταξαν όλα τα καταλύματα και τα καταστήματα εστίασης να αναφέρουν όλα τα ονόματα των ιδιοκτητών και των εργαζομένων σε αυτά, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία σε ορισμένους να μιλήσουν για απαρντχάιντ.
Στην Σριναγκάρ το 90% των επισκεπτών είναι Ινδοί, καθώς δυτικές πρεσβείες έχουν εκδώσει οδηγίες στους πολίτες τους να την αποφεύγουν. Η πόλη αυτή είναι το πιο στρατικοποιημένο μέρος που έχω αντικρύσει. Στρατόπεδα παντού, ένοπλοι στρατιώτες σε κάθε γωνία, φυλάκια με σάκους άμμου ή συρματοπλέγματα και στρατιωτικά αυτοκίνητα να κινούνται ενώ στρατιώτες στην καρότσα βρίσκονταν πίσω από πολυβόλα. Η απόλυτη αντίθεση με το τοπίο της λίμνης.
Μια ιδιόμορφη Βενετία των Ιμαλαίων όπου Ινδοί άνδρες και γυναίκες απολαμβάνουν την βόλτα πάνω σε βάρκες που μοιάζουν με γόνδολες. Όπως μου λένε, η κατάσταση τώρα είναι καλύτερη σε σύγκριση με 6-7 χρόνια πριν, όταν η Ινδική κυβέρνηση για λόγους ασφαλείας έκοψε το ίντερνετ και κάθε άλλη δυνατότητα επαφής με αποτέλεσμα την κατάρρευση του τουρισμού που ήρθε να την επισφραγίσει η πανδημία.
Ο διαχειριστής της βάρκας – ξενοδοχείου των τριών δωματίων όπου μένω μόνος μου, μου εξηγεί ότι εδώ είναι μουσουλμανική περιοχή και το αλκοόλ δεν επιτρέπεται.
Στην διάρκεια ενός ατέλειωτου δειλινού κάθομαι στο ξύλινο μπαλκονάκι και ρεμβάζω τις βάρκες – γόνδολες να διασχίζουν ήσυχα με τα κουπιά τα νερά της λίμνης. Μια γόνδολα – περίπτερο με κάθε λογής πραμάτεια πλησιάζει από κάτω και ο μεγάλος πραματευτής μου πασάρει ένα μπουκάλι μπέρμπον.
Ήταν μια μάρκα που δεν την ήξερε ούτε η μάνα της, καθώς στο μπουκάλι έγραφε ότι παράγεται αποκλειστικά για μια περιοχή μάλλον των Η.Π.Α. ΄Ενα τσιγάρο δρόμο δηλ. από τα Ιμαλάια. Το νέκταρ όμως αποδείχτηκε νορμάλ και καμιά σχέση δεν είχε με τις μπόμπες που σερβίρουν σε κλαμπ της Αθήνας.
Το σούρουπο διαρκεί πολύ και οι βάρκες αυξάνονται σαν σκιές την ώρα που το Αλάχ Ουάκμπαρ συνοδεύεται από μακρόσυρτες ψαλμωδίες με απρόσμενη μελωδικότητα, που δίνουν μια απόκοσμη ή υπέρκοσμη διάσταση στο τοπίο.
Το πλωτό ξενοδοχείο με την τσίγκινη οροφή φαίνεται να ενώνεται με τα δεκάδες άλλα σε μια σουρεαλιστική πολύχρωμη χορωδία, ενώ τα νούφαρα πάνω στα θολά νερά της λίμνης μοιάζουν να γέρνουν σαν να παρακαλούν τον Μονέ να τα ζωγραφίσει.
Ο Μαχάτμα Γκάντι έλεγε ότι ο θεός δεν έχει θρησκείες αλλά ποιος να τον ακούσει όταν οι θρησκείες αντί να ενώνουν τον κόσμο τον οδηγούν στον αλληλοσπαραγμό.
Περιπλανήθηκα σε φτωχογειτονιές με την απέραντη μιζέρια και σε ορισμένες κοινότητες ή και σε ξεχωριστά σπίτια ή ακόμη και σε αυτοκίνητα ανέμιζαν μαύρες σημαίες που υποδήλωναν ότι κάποιοι ήταν σιίτες ενώ άλλοι ανήκαν σε άλλα χρώματα του ίδιου θεού. Προχωρώντας στα βάθη των Ιμαλαΐων τα πολύχρωμα σημαιάκια των βουδιστικών ευχών παρέπεμπαν σε άλλη πίστη.
Ο Πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι που επικράτησε στις εκλογές του Ιούνη έστω οριακά για τρίτη φορά, υπήρξε μέλος ακραίου Ινδουιστικού Τάγματος και προωθεί την «Χιντούστα» την Ινδουιστικότητα (όπως λέμε Ελληνικότητα) στο πολυπληθέστερο κράτος του πλανήτη με 1,5 δισεκατομμύρια κατοίκους και με μια πολυχρωμία θρησκευτικών δογμάτων.
Αλλάζει μάλιστα στο εσωτερικό το όνομα της Ινδίας με την ονομασία Μπαράντ, που για τους Ινδουιστές εθνικιστές οι οποίοι αποτελούν το εκλογικό ακροατήριο του Μόντι, φέρει μια ιερότητα από την σανσκριτική παράδοση.
Η Ινδία έφτασε να είναι η τέταρτη χώρα που πήγε στην σελήνη, αλλά σε ορισμένους τομείς εδώ κάτω στην γη φαίνεται να ακολουθεί μια πορεία προς την διαίρεση και την αντιπαράθεση.
Τον ρεμβασμό μου στο ξύλινο μπαλκονάκι την ώρα του μακρόσυρτου δειλινού στην μαγευτική λίμνη Νταλ διέκοψε ένας τύπος που πήδηξε από την γόνδολα με ένα βαλιτσάκι γεμάτο με χειροποίητα κοσμήματα προς πώληση.
Κατάγεται από ένα χωριό στις κορυφές των βουνών στα σύνορα με το Πακιστάν. Έχει εκεί μια σύζυγο και δύο κόρες και όταν δίνει ρεπό στον εαυτό του χρειάζεται δώδεκα ώρες στο πήγαινε και άλλες τόσες στο έλα για να τους δει.
Φτώχεια και των γονέων στο χωριό. Η μόνη ασχολία που έχουν είναι γύρω από την ξυλεία, ενώ τα γύρω δάση είναι καταφύγιο άγριων ζώων. Να σκεφτείς λέει, στο χωριό έχουν μια αρκούδα σε κλουβί. Ο Αρκτούρος άραγε να το έχει πάρει χαμπάρι;
-Εσύ τον πειράζω πώς και δεν έχεις παντρευτεί τέσσερις γυναίκες;
-Τι λες ρε φίλε; Εδώ δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα με την μια οικογένεια. Έχουμε ξεμείνει από ενέργεια…
Στο πλωτό guest house με τα τρία δωμάτια ήμουν ο μόνος ένοικος. Κάποια στιγμή τρία με τέσσερα άτομα προσπαθούσαν να διορθώσουν την τσίγκινη οροφή που άρχισε να μπάζει. Την ίδια ώρα ως εκ θαύματος εξαφανίστηκαν από την τσέπη της αθλητικής μου φόρμας 75 ευρώ. Το αναφέρω στον αετονύχη που διαχειρίζεται το σαράι.
-Α-πα-πά απαντάει, εμείς είμαστε καλοί άνθρωποι μουσουλμάνοι δεν κάνουμε τέτοια πράγματα -Ναι αλλά ο Μαμωνάς μπορεί να έχει την καταγωγή στην Καινή Διαθήκη δεν παύει όμως να έχει διαβρώσει όλες τις θρησκείες.
Η λίμνη Νταλ αν εξαιρέσεις τη μόλυνση που την ταλαιπωρεί, είναι ένα στολίδι.
Στις όχθες της υπάρχουν πανέμορφοι κήποι με λουλούδια όπου καταφεύγουν οι κάτοικοι για πικ -νικ και socializing.
Οι βερικοκιές όταν ανθίζουν στην κοιλάδα είναι ένα φεστιβάλ της φύσης. Τα πιο νόστιμα μάνγκο που έχεις φάει θα τα βρεις εκεί μαζί με κεράσια, μήλα μικρά στο μέγεθος, μπανάνες, αχλάδια κ.α.
Όσο ανεβαίνεις πιο ψηλά οι αγορές γίνονται πιο πολύχρωμες και πιο αυθεντικές. Σε αντίθεση με το Νέο Δελχί όπου οι λαϊκές αγορές είναι ένα απίστευτο συμπούρμπουλο και η παράδοση είναι ανάμεικτη με την τεχνολογία. Ορισμένοι πωλητές γυμνοί από την μέση και πάνω εν μέσω της αποχαύνωσης των μουσώνων, δεν παραλείπουν να έχουν πάνω σε ορισμένα προϊόντα ένα barcode. Φωτογράφησα και κράτησα ένα barcode πάνω σε σκόρδα για την περίπτωση που κάποιος φίλος χρειαστεί ξεμάτιασμα.
Οι μέρες στην λίμνη περνάνε νωχελικά και το τελευταίο σούρουπο ο τύπος που μου πάσαρε το μπέρμπον στην αρχή, περνάει και ρωτάει αν θέλω και άλλο ένα.
– Αμαρτία του απαντάω !
-Μήπως θέλεις κάσιους επιμένει
– Όχι αύριο το πρωί φεύγω για το Λαντάκ που έχει ωραίους ξηρούς καρπούς!
Στις επτά το πρωί ήταν το ραντεβού όπου με ντόπιους θα μοιραζόμασταν το τζιπ για το πέρασμα των Ιμαλαΐων. Είχα αποφασίσει να σταματήσω δυο μέρες στο Καργκίλ όπου έγιναν οι φονικότερες μάχες του Ινδοπακιστανικού πολέμου το 1999.
Στις επτά το πρωί εμφανιστήκαμε δυο με στόχο να γίνουμε τουλάχιστον πέντε.
Στις εννέα παρά τέταρτο γίναμε τέσσερις οπότε ο υπεύθυνος αποφάσισε ότι δεν θα πάμε με τζιπ αλλά με κοινό όχημα.
Επιτέλους ξεκινήσαμε για το μεγάλο ταξίδι σε μια ιλιγγιώδη διαδρομή με προορισμό μέσω του Καργκίλ στο Λεχ του Λαντάκ στα 3800 μέτρα υψόμετρο.
Γι΄αυτό όμως στο επόμενο….