Αιώνια ερωτήματα, με την επιστήμη να δίνει την δική της απάντηση. Τί πρέπει να κάνεις και να μην κάνεις, για να αντιμετωπίσεις τη δυσφορία και να παραμείνεις δροσερός όταν το θερμόμετρο χτυπάει κόκκινο;

Κρύα ροφήματα και όχι ζεστά

Η κατανάλωση άφθονων ροφημάτων κρίνεται απαραίτητη τις ημέρες του κάυσωνα. Με αυτό τον τρόπο ο οργανισμός παραμένει ενυδατωμένος, προστατεύοντας παράλληλα και τη λειτουργία των νεφρών. Υπάρχει όμως το αιώνιο ερωτημα: πίνουμε κρύα ή ζεστά ροφήματα;

Η θεωρία λέει ότι πίσω από την επιλογή ενός ζεστού ποτού είναι ότι σας θερμαίνει προσωρινά από μέσα. Αυτό σας κάνει να ιδρώσετε περισσότερο, γεγονός που σας δροσίζει. Το ανθρώπινο σώμα μπορεί να παράγει μέχρι και δύο λίτρα ιδρώτα ανά ώρα, πράγμα που αποτελεί έναν αποτελεσματικό τρόπο μείωσης της θερμοκρασίας του σώματος. Όμως λόγω του ιδρώτα, αφυδατώνεται ο οργανισμός κι πρέπει το νερό που έχει χαθεί να αναπληρωθεί σύντομα. Όρισμένοι υποστηρίζουν επίσης ότι δεν πρέπει να πίνετε πολύ τσάι ή καφέ, καθώς περιέχουν καφεΐνη που προκαλεί αφυδάτωση. Ωστόσο, υπάρχουν μικρές ενδείξεις πως οι μέτριες ποσότητες καφεΐνης δρουν ως διουρητικά. Άλλοι συνιστούν να αποφεύγετε εντελώς τα ζεστά ροφήματα. 

Άλλη έρευνα έχει υποστηρίξει την ιδέα ότι τα κρύα ποτά είναι καλύτερα. Έχουν διεξαχθεί μελέτες όπου οι άνθρωποι ανέλαβαν έντονη άσκηση και στη συνέχεια μετρήθηκε η θερμοκρασία του σώματος τους ενώ πίνοντας ζεστά ή κρύα ποτά: διαπιστώθηκε ότι τα κρύα ποτά ήταν τα πιο αποτελεσματικά στην ψύξη τους.

Τόσο τα ζεστά ροφήματα θα σας δροσίσουν περισσότερο – κάνοντας σας να ιδρώσετειδρώ Ακόμα, υπάρχει μια κατάσταση όπου τα ζεστά ροφήματα δεν θα σας δροσίσουν: αν είναι εξαιρετικά υγρό ή φοράτε τόσα πολλά ρούχα που ο ιδρώτας δεν έχει την ευκαιρία να εξατμιστεί. Σε αυτή την περίπτωση, κολλήστε σε ένα κρύο ποτό.

Αλλά υπάρχει ένα πιθανό πρόβλημα με αυτά τα ευρήματα και αυτή είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται για τη μέτρηση της θερμοκρασίας. Οι γενναίοι εθελοντές έλαβαν ορθικά θερμόμετρα. Όπως επεσήμανε ο Ollie Jay, αναπληρωτής καθηγητής στη θερμορυθμιστική φυσιολογία στο Πανεπιστήμιο της Οτάβα, το υγρό από ένα κρύο ποτό πηγαίνει κατευθείαν στο στομάχι, όχι μακριά από το ορθικό θερμόμετρο. Δεν είναι λοιπόν περίεργο το γεγονός ότι η θερμοκρασία φαίνεται να μειώνεται.

Όταν η ομάδα του πειραματίστηκε με μετρήσεις από οκτώ θερμόμετρα σε διάφορα μέρη του σώματος, διαπίστωσε ότι τα ζεστά ροφήματα ψύχουν το σώμα περισσότερο επειδή αύξησαν την απόκριση του ιδρώτα, όπως προβλεπόταν.

Ετυμηγορία: Λάθος. Τα ζεστά ροφήματα θα σας δροσίσουν ταχύτερα.

Πάρτε έναν ανεμιστήρα

Οι ανεμιστήρες χρησιμοποιούνται ευρέως. Το αεράκι ενός ανεμιστήρα είναι αρκετό ανακουφιστικό, ωστόσο, δεν ψύχει τον αέρα. Τον μετακινούν, με σκοπό να δημιουργήσουν ένα αεράκι για να αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των φυσιολογικών μεθόδων του σώματος να διατηρεί τη δροσιά μέσω της μεταφοράς θερμότητας από το δέρμα και την εξάτμιση του ιδρώτα από το δέρμα.

Σε γενικές γραμμές, πιστεύεται ότι οι ανεμιστήρες μπορεί να λειτουργούν όταν η θερμοκρασία είναι μέχρι 35C (95F). Πάνω από αυτό (μερικές μελέτες λένε σε 37C (98.6F) ή υψηλότερη), φυσώντας αυτ’ης της θερμοκρασίας ζεστό αέρα σε ολόκληρο το σώμα, επιδεινώνει την κατάσταση οδηγώντας σε θερμική εξάντληση και αφυδάτωση.

Οι ανεμιστήρες είναι λιγότερο αποτελεσματικοί όταν οι θερμοκρασίες είναι τόσο υψηλές. Αν και ο αέρας εξακολουθεί να κινείται γύρω, είναι ήδη φορτωμένος με υγρασία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τον ιδρώτα να εξατμιστεί.

Ετυμηγορία: Σε υψηλές θερμοκρασίες καλό είναι ο ανεμιστήρας να παραμένει κλειστός. 

Μόνο οι ηλικιωμένοι πρέπει να ανησυχούν για τις επιπτώσεις στην υγεία τους

Οι εισαγωγές στα νοσοκομεία αυξάνονται όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές και ότι πολλοί από αυτούς είναι μεγάλης ηλικίας. Αν και είναι αλήθεια πως για τους ηλικιωμένους είναι πιο δύσκολο να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματος τους, γεγονός που μπορεί να τους αφυδατώσει γρηγορότερα από τους νεότερους, δεν σημαίνει ότι μόνο οι ηλικιωμένοι βρίσκονται σε κίνδυνο στον καύσωνα.

Οι θερμοκρασίες στις οποίες λειτουργεί το σώμα καλύτερα εμπίπτουν σε ένα στενό εύρος των 36 έως 37,5C (96,8 έως 99,5F).

Οι θερμοϋποδοχείς σε όλο το δέρμα, οι ιστοί και τα όργανα μπορούν να ανιχνεύσουν αμέσως μια αύξηση μόλις 1C. Αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι υψηλότερη από τη θερμοκρασία του σώματος, αρχίζουμε να ιδρώνουμε για να κρυώσει. Ακτινοβολούμε επίσης θερμότητα, στέλνουμε περισσότερο αίμα στα χέρια και τα πόδια μας, γι ‘αυτό μπορεί να αισθανόμαστε πιο ζεστοί τη νύχτα.

Και οι δύο αυτές μέθοδοι θερμορύθμισης απαιτούν από την καρδιά να κάνει περισσότερη δουλειά, γι ‘αυτό και οι ηλικιωμένοι μπορούν μερικές φορές να υποστούν καρδιακή προσβολή ή καρδιακή ανεπάρκεια. Και αυτό μπορεί να συμβεί γρήγορα: οι περισσότεροι θάνατοι συμβαίνουν κατά τις πρώτες 24 ώρες ενός καύσωνα.

Ένα άλλο ζήτημα είναι ότι οι ηλικιωμένοι έχουν σκληρότερο χρόνο να διατηρήσουν τη θερμοκρασία του σώματος τους και ίσως να μην παρατηρήσουν ότι είναι υπερθέρμανση, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να αφυδατωθούν γρηγορότερα από τους νεότερους.

Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μόνο οι ηλικιωμένοι βρίσκονται σε κίνδυνο σε ένα κύμα καύσωνα. Τα μωρά και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις είναι πιθανότερο να έχουν επίσης προβλήματα. Όλοι, ανεξαρτήτως ηλικίας θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.

Αρκεί να σημειωθεί ότι ο καύσωνας του 2003 που έπληξε την Ευρώπη στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 30.000 άτομα. Ενδεικτικά, από τους 15.000 που έχασαν τη ζωή τους στη Γαλλία, 1.321 ήταν κάτω των 64 ετών.

Ετυμηγορία: Λάθος. Οι ηλικιωμένοι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, αλλά και πολλοί άλλοι.
 

Ανοίξτε τα παράθυρα

Το άνοιγμα των παραθύρων είναι το πρώτο πράγμα που κάνουν οι περισσότεροι από εμάς όταν έξω έχει ζέστη.

Αλλά κατά τη διάρκεια της ημέρας, αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Τα παράθυρα θα πρέπει να ανοίγουν μόνο όταν ο εξωτερικός αέρας είναι πιο δροσερός από τον εσωτερικό αέρα, γεγονός που είναι πιθανότερο να συμβεί τη νύχτα. Όταν έχει καύσωνα καλό είναι τα παράθυρα του σπιτιού να είναι κλειστά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Ετυμολογία: Λάθος – εάν ο εξωτερικός αέρας είναι θερμότερος από τον εσωτερικό. Αλλά τη νύχτα το άνοιγμα των παραθύρων μπορεί να σας δώσει κάποια ανακούφιση.

Πιείτε μπύρα

Μπορεί ένα ποτήρι παγωμένης μπύρας στο τέλος μιας ζεστής ημέρας να μας χαλαρώνει, όμως μπορεί να μας δροσίσει; Αν είναι μόνο μια μπύρα, μπορεί να μην σας βλάψει. Σε διάφορες μελέτες, οι ερευνητές έβαλαν ανθρώπους να ασκούνται μέχρι να ζεσταθούν και στη συνέχεια να συγκρίνουν την αποκατάστασή τους όταν πίνουν μπύρα με ή χωρίς αλκοόλ. Μελέτη του 1985 δείχνει ότι το σώμα χάνει αντί να συγκρατεί υγρό. Αλλά σε σύγκριση με την μπύρα χωρίς οινόπνευμα ή χαμηλής περιεκτικότητας σε αλκοόλ, η διαφορά ήταν εκπληκτική.

Μια πιο πρόσφατη μελέτη είχε παρόμοια ευρήματα. Αν και τα ισοτονικά αθλητικά ποτά και το καθαρό νερό ήταν πιο αποτελεσματικά στην ενυδάτωση, η μπύρα ήταν ακόμα πιο ενυδατική από το αναμενόμενο.

Όλα αυτά όμως ήταν μικρές μελέτες και που δεν παρατηρούσαν πιο ειδικά τη θερμοκρασία του σώματος, οπότε δεν μπορούμε να αποδειχθεί ότι η μπύρα σας δροσίζει.

Ετυμηγορία: Αλήθεια – τουλάχιστον όταν είναι μόνο ένα ή δύο.