«Κρυμμένη» πίσω από  συμβουλευτική για τον ιδανικό τρόπο ζωής και από φαινομενικά  αθώα σχόλια, αξιοποιώντας το περιτύλιγμα της «ομορφιάς» και της «ευτυχίας», η Ακροδεξιά προσπαθεί να πείσει εκατομμύρια γυναίκες ότι ο φεμινισμός είναι ο εχθρός τους.

Το podcast του Juan Luis Sánchez στο ισπανικό El Diario, φιλοξενεί τη συζήτηση γύρω από τη νέα τάση, που ήρθε από τις ΗΠΑ, στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Η εκπομπή κάνει λόγο για το δίκτυο που αποκαλούν «γυναικόσφαιρα» (womanοsfera)  και  ήρθε να αποτελέσει το alter ego της ανδροσφαίρας, της κοινότητας ανδρών δημιουργών περιεχομένου στο Διαδίκτυο, που επιτίθενται στον φεμινισμό.

Ο οικοδεσπότης μαζί  με τη María López Villodres, αρχισυντάκτρια  του elDiario.es, και τη Silvia Díaz, κοινωνιολόγο και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης στους τομείς των ΜΜΕ, της ψηφιακής κουλτούρας και των φεμινιστικών σπουδών, αναλύουν  τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της τάσης που όπως ισχυρίζονται αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής της Aκροδεξιάς για να κατακτήσει τη γυναικεία ψήφο, κάνοντας ελκυστική την εικόνα της γυναίκας που παραμένει «κόρη της πατριαρχίας» και νιώθει περήφανη γι’αυτό.

Οι γυναίκες «ξέρουν» καλύτερα πόσο κακός είναι ο φεμινισμός

Είναι γυναίκες συνδεδεμένες μέσω εσωτερικού δικτύου στο οικοσύστημα του διαδικτύου που αμφισβητούν ανοιχτά τον φεμινισμό σε πλατφόρμες όπως το YouTube και τα social media.

Η Maria López Villodres και η κοινωνιολόγος Silvia Díaz, συμφωνούν ότι δεν πρόκειται για μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά για καλά οργανωμένη προσπάθεια με στρατηγική και στόχο. Σημειώνουν, μιλώντας στην εκπομπή, πως οι γυναίκες αυτές χρησιμοποιούν ρητορική που ξέρουν πως θα γοητεύσει μεγάλο μέρος του γυναικείου κοινού.

Εμφανίζονται ως αποτιλίκ influensers, δίνουν συμβουλές για γυναικεία περιποίηση, προτείνουν τρόπους να ευτυχήσει κανείς στην προσωπική του ζωή κι όλα αυτά με φωνές «κουρδισμένες» σε ένα γήινο τόνο. Πάντα γλυκιές και με φιλικό λόγο κατευθύνουν σιγά σιγά τη συζήτηση στην αποδόμηση του φεμινισμού και την άρνηση θεμελιωδών φεμινιστικών αξιών.

Έτσι, το κοινό, χωρίς να το καταλάβει, εκτίθεται σε αναχρονιστικό και συντηρητικό περιεχόμενο.  Καλούν τη  γυναίκα να επιλέξει ανάμεσα στην «γυναικεία ελευθερία» και την «πατροπαράδοτη αξία», με τη δεύτερη πάντα να εμφανίζεται ως πιο ελκυστική και «φυσική» αφού η πρώτη ευθύνεται για όλα τα δεινά των σύγχρονων κοινωνιών.

Το φαινόμενο εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική του ακροδεξιού κινήματος «Women against feminism» που εμφανίστηκε κυρίως στο Tumblr και στο Facebook γύρω στο 2013–2014. Οι συμμετέχουσες  δήλωναν  ότι απορρίπτουν τον σύγχρονο φεμινισμό γιατί «δεν νιώθουν καταπιεσμένες ως γυναίκες», γιατί «έχουν βρει την ευτυχία», «θεωρούν τον φεμινισμό πολύ επιθετικό προς τους άνδρες», «δεν περιλαμβάνει γυναίκες που αισθάνονται καλά μέσα σε παραδοσιακούς ρόλους» κλπ.

Σύμφωνα με τη Silvia Díaz, η νέα αυτή τάση αποτελεί μια στοχευμένη εκλογική στρατηγική. Οι ακροδεξιοί επιδιώκουν να στρατολογήσουν ψηφοφόρους από το πιο σκεπτόμενο ή αναποφάσιστο γυναικείο κοινό.

Παρουσιάζουν τα φεμινιστικά μηνύματα και τις δράσεις ως υπερβολικά και επιθετικά και αντιπαραβάλλουν την ηπιότητα τους ως απόδειξη της χειραφέτησης και ευτυχίας τους.

Οι παγίδες

Η Maria López Villodres επισημαίνει τον κίνδυνο  που ελλοχεύει πίσω από την παρουσίαση των φεμινιστριών ως «μισογύνισσες» ή υπερβολικά ακραίες, ενώ στην πραγματικότητα ο μισογυνισμός βγαίνει από την προπαγάνδα τους.  Οι συμμετέχουσες  στο podcast  επισημαίνουν πως οι αντιφεμινιστικές φωνές δίνουν την ψευδαίσθηση ότι η εσωτερική αποδοχή του παραδοσιακού ρόλου είναι ελεύθερη επιλογή.

Τα αποτελέσματα αυτής της καμπάνιας είναι εμφανή, λέει η κοινωνιολόγος της παρέας:  περιορισμός του δημόσιου χώρου δράσης των γυναικών, συρρίκνωση της συζήτησης για την ισότητα, ενίσχυση της αποπολιτικοποίησης.

Αυτή η συζήτηση χαμηλού επιπέδου, με σικάτο περιτύλιγμα, είναι πολύ πιο επικίνδυνη από τον ξεκάθαρα απαρχαιωμένο λόγο: υπονομεύει την προοδευτική ατζέντα χωρίς αντίλογο, κάνοντας τη ρητορική της ακροδεξιάς πιο εύπεπτη και ελκυστική.

Πώς απαντά το φεμινιστικό κίνημα;

Οι ομιλήτριες καλούν  τις φεμινίστριες να απαντήσουν άμεσα και καθαρά χωρίς περιστροφές.

«Το ζητούμενο δεν είναι να καταπνιγούν αυτές οι φωνές» λένε, αλλά να εκτεθούν ως μέρος μιας κατευθυνόμενης στρατηγικής και να αποδομηθούν. Προτείνουν να μπουν οι φεμινίστριες δυναμικά στον διάλογο μέσω podcast, blogs και forums, να αποδείξουν ότι ο φεμινισμός πείθει ως πρακτική απελευθέρωσης, πάλης και αυτογνωσίας. Να κάνουν σαφές ότι ο φεμινισμός διεκδικεί την ισότητα, να αποκαλύψουν τα πολιτικά κίνητρα του ακροδεξιού δικτύου, να μιλήσουν μια γλώσσα κατανοητή σε γυναίκες χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων ώστε να μην καταλήξουν στην αγκαλιά της ακροδεξιάς.