Η πλειοψηφία των Ελλήνων ετοιμάζεται σήμερα να τιμήσει το έθιμο της Τσικνοπέμπτης καταναλώνοντας μεγάλες ποσότητες κρέατος. Δήμοι και κοινότητες διοργανώνουν σχετικές εκδηλώσεις και στη θεματολογία των εγχώριων μέσων Ενημέρωσης τιμητική θέση έχουν δημοσιεύματα σχετικά με «τις δέκα καλύτερες προτάσεις εστιατορίων» ή τα «έθιμα της ημέρας». Την ίδια στιγμή, όμως, σημαντική μερίδα συμπολιτών μας ετοιμάζεται να γιορτάσει μια αντίθετη παράδοση που κερδίζει έδαφος τελευταία: αυτή της «Αντιτσικνοπέμπτης»!

Όπως και πέρυσι, η οργάνωση «Πολίτες για τα Δικαιώματα της Φύσης και της Ζωής» (ΠΟΦΥΖΩ) τιμά την Αντιτσικνοπέμπτη με εκδήλωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Μοναστηρακίου στις 19:00. Η κα Μάριζα Χριστοδούλου, μέλος της ΠΟΦΥΖΩ, μίλησε στο tvxs για την ιδεολογία πίσω από την κίνηση αυτή: τον «αντισπισισμό» (anti-speciesism), ο οποίος στρέφεται ενάντια στην παραβίαση των δικαιωμάτων των ζώων. Στις προτάσεις της κας Χριστοδούλου αντιπαρατάξαμε τα συνήθη επιχειρήματα των υποστηρικτών της παράδοσης της Τσικνοπέμπτης, αλλά και της κατανάλωσης κρέατος.

Η παράδοση της Τσικνοπέμπτης και η κατανάλωση κρέατος με μέτρο

Ένα επιχείρημα των υποστηρικτών της Τσικνοπέμπτης είναι η συνέχιση της παράδοσης –η τίμηση ενός εθίμου το οποίο μετρά αιώνες τήρησης. «Εμείς δεν πιστεύουμε σε παραδόσεις οι οποίες στηρίζονται πάνω σε μια αιματοχυσία, σε μια γενοκτονία, τις οποίες αμφισβητούμε» αντέτεινε η κα Χριστοδούλου υπογραμμίζοντας την αντίθεση της οργάνωσης στην εντατικοποιημένη κτηνοτροφία και στις δομές που τη συντηρούν. «Γιορτάζουμε μια Τσικνοπέμπτη με ηθικές διατροφικές επιλογές», αντιπροτείνει.

Δεν θα μπορούσαμε, όμως, να αντισταθούμε στη βιομηχανία του κρέατος και να προασπίσουμε τα δικαιώματα των ζώων καταναλώνοντας κρέας με μέτρο ή σε συγκεκριμένες περιστάσεις, όπως σήμερα; «Όχι» απαντά η κα Χριστοδούλου, τονίζοντας ότι προέχει η προστασία των δικαιωμάτων των ζώων τα οποία θανατώνονται για την κατανάλωση του κρέατός τους και η αντίσταση στην εντατικοποιημένη βιομηχανική κτηνοτροφία, η οποία έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις.

Οι ανάγκες του οργανισμού, τα φυτοφάρμακα και τα ακριβά βιολογικά προϊόντα

Οι υποστηρικτές της κατανάλωσης κρέατος προβάλλουν το επιχείρημα ότι η κατανάλωσή του είναι απαραίτητη για την κάλυψη των αναγκών του οργανισμού, τις οποίες αδυνατεί να καλύψει μια αυστηρά χορτοφαγική διατροφή. Η κα Χριστοδούλου, όμως, διαφωνεί. «Πολλοί γιατροί και διατροφολόγοι σήμερα επισημαίνουν ότι μια ολοκληρωμένη και ισορροπημένη φυτική διατροφή μπορεί να καλύψει πλήρως τις διατροφικές ανάγκες του ανθρώπου», επισημαίνει και υπογραμμίζει την «υπεροχή των φυτικών έναντι των ζωικών πρωτεϊνών». Οι τελευταίες, αναφέρει, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ασβεστίου στα κόκαλα, προκαλώντας οστεοπόρωση και άλλες συναφείς παθήσεις.

Για ορισμένους, όμως, και η χορτοφαγική διατροφή κρύβει κινδύνους. Δημοσιεύματα του εγχώριου και διεθνούς Τύπου αναφέρονται σε άκριτη χρήση φυτοφαρμάκων σε φρούτα και λαχανικά και επισημαίνουν τους κινδύνους της κατανάλωσης των δηλητηρίων αυτών. Από την άλλη, τα προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας είναι υπερβολικά ακριβά για το μέσο καταναλωτή και, συχνά, δυσεύρετα. Η κα Χριστοδούλου αναγνωρίζει τα προβλήματα αυτά αλλά αντιτείνει ότι αντίστοιχο πρόβλημα παρατηρείται και στην κατανάλωση κρέατος, καθώς στο πλαίσιο της οργανωμένης βιομηχανικής κτηνοτροφίας, τα ζώα καταναλώνουν αυξητικές ορμόνες και αντιβιοτικά, τα οποία επίσης είναι βλαβερά για την υγεία του καταναλωτή. Εξάλλου, σαν προσωρινή λύση, «υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες σχετικά με το πλύσιμο και τον χρόνο κατανάλωσης των φυτικών αυτών προϊόντων», ώστε να «αποδομηθούν» τα φυτοφάρμακα που έχουν.

Όσον αφορά την υψηλή τιμή των βιολογικών προϊόντων, η κα Χριστοδούλου σημειώνει ότι με την εξάπλωση και μαζική παραγωγή και κατανάλωσή τους, θα πέσουν και οι τιμές τους. «Πρέπει ο κόσμος να στηρίξει την βιολογική καλλιέργεια και να υπάρξουν και σχετικές κρατικές επιδοτήσεις» δηλώνει.

Το «τεχνητό κρέας», η σταδιακή αλλαγή και η σημασία της ενημέρωσης

Δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου κάνουν λόγο για τη δημιουργία «τεχνικού κρέατος», η παραγωγή του οποίου γίνεται σε ειδικά εργαστήρια χωρίς να θανατώνεται ή να βασανίζεται κάποιο ζώο. Η κατανάλωση αυτού του κρέατος συνάδει με τα πιστεύω της οργάνωσης; «Στο βαθμό που διαπιστωθεί ότι δεν πρόκειται για κάτι το οποίο έχει συνείδηση ή αίσθηση όπως έχουν τα ζώα, δεν πιστεύω να έχουμε κάποια σοβαρή αντίδραση – εφόσον, δηλαδή, δεν θανατώνεται ή γίνεται πείραμα πάνω σε κάποιο ζώο» διαβεβαιώνει η κα Χριστοδούλου, παρομοιάζοντας την κατανάλωση του κρέατος αυτού με την χρησιμοποίηση των βλαστοκυττάρων στην ιατρική.

Ποια είναι η λύση, λοιπόν; Αξίζει να μποϋκοτάρει κάποιος τη σημερινή γιορτή, αλλά και την ευρύτερη βιομηχανία παραγωγής και κατανάλωσης κρέατος, γνωρίζοντας ότι σε βάθος χρόνου σημαντική μερίδα ανθρώπων, εργαζομένων και επιχειρηματιών, θα χάσουν τη δουλειά τους, πόσο μάλλον εν μέσω οικονομικής κρίσης; Άλλωστε, το να απέχει κανείς από την κατανάλωση κρέατος σήμερα φαντάζει μάλλον υποκριτικό, δεδομένου του τρόπου ζωής μας, με την κατανάλωση πληθώρας ζωικών προϊόντων, τη χρησιμοποίηση του δέρματος των ζώων κ.λπ.

«Πρέπει να γίνει, όμως, μια αλλαγή, μια ανατροπή, πρέπει κάποιοι να θυσιαστούνε, δεν υπάρχει άλλος τρόπος» παραδέχεται η κα Χριστοδούλου, τονίζοντας παράλληλα το μεταβατικό χαρακτήρα της αλλαγής. «Δεν περιμένει κανείς μια απότομη αλλαγή, μια επανάσταση» υπενθυμίζει. «Όπως για παράδειγμα, τα γουναράδικα μπορούν να πουλάνε οικολογικές γούνες, έτσι και τα χασάπικα μπορούν να γίνουν μανάβικα και τα εστιατόρια να συμπεριλαμβάνουν πιο πολλά χορτοφαγικά φαγητά». Υπογραμμίζει μάλιστα την ανάγκη για την υιοθέτηση μιας ευρύτερης νοοτροπίας και τρόπου ζωής, με σεβασμό των δικαιωμάτων των ζώων. «Είναι το επόμενο βήμα στη διαδικασία της εξέλιξης. Όπως καταργήσαμε τη δουλεία και την καταπίεση των γυναικών, έτσι το επόμενο βήμα είναι να απελευθερώσουμε τα ζώα» τονίζει.

Τέλος, κάποιοι πολίτες διαμαρτύρονται για την πρακτική αντίστοιχων οργανώσεων, οι οποίες προσεγγίζουν κόσμο που τρώει σε ταβέρνες ή φοράει γούνα, συχνά παρενοχλώντας τους. «Κι εμείς έχουμε σταματήσει κόσμο στο δρόμο ο οποίος φοράει γούνα για να του δώσουμε ένα φυλλάδιο με πληροφορίες για την κατασκευή αυτού που φοράει και βλέπουμε ότι φεύγουν, δεν θέλουν καν να μάθουν. Αισθάνονται ότι δέχονται επίθεση, νιώθουν απειλή» μας είπε η κα Χριστοδούλου τονίζοντας όμως τη σημασία της ενημέρωσης και της συνειδητοποίησης της πραγματικότητας.

της Δανάης Λεμπεσοπούλου