Φωτοβολταϊκό πάρκο, με μηδενική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο της ΔΕΗ, φωτίζει την αρχαία Μεσσήνη, μεταξύ Μεγαλόπολης και Καλαμάτας στο όρος Ιθώμη. Με τη χρήση ενός «αστρονομικού» διακόπτη το σύστημα θα λειτουργεί τις ώρες που πραγματικά θα χρειάζεται φωτισμός – πρόκειται για ένα σχέδιο με τη συνεργασία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και της Εταιρίας Μεσσηνιακών Αρχαιολογικών Σπουδών.

Το σχέδιο αυτό αφορά το αυτόνομο σύστημα φωτισμού και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της πόλης της Μεσσήνης, η οποία χτίστηκε το 369 π.Χ. από τον Επαμεινώνδα και τους Αργείους συμμάχους του και πήρε το όνομά της από την μυθική βασίλισσα, κόρη του Αργείου βασιλιά Τρίοπα και σύζυγο του Λάκωνα Πολυκάονα.

Η ανασκαφή στην περιοχή ξεκίνησε το 1895 από την Αρχαιολογική Εταιρεία και εκτελείται σήμερα υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας Πέτρου Θέμελη.

«Τα φωτιστικά θα εγκατασταθούν σε απόσταση από τα μνημεία, χωρίς μόνιμες κατασκευές και σε θέσεις που δεν θα προκαλούν οπτική όχληση στους επισκέπτες» λέει στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία ο Φραγκίσκος Β. Τοπαλής, καθηγητής στο Εργαστήριο Φωτοτεχνίας, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.

«Τα φωτιστικά έχουν προδιαγραφές για εξωτερική χρήση και διαθέτουν ισχυρή προστασία από σκόνη, υγρασία και βανδαλισμούς. Επελέγη αποδοτικός εξοπλισμός με ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών, χρήση βελτιωμένων ανακλαστήρων για αύξηση του συντελεστή απόδοσης, αντιθαμβωτικών καλυμμάτων, λαμπτήρων χαμηλής κατανάλωσης και ηλεκτρονικών ballast. Ετσι επιτυγχάνονται τα απαραίτητα επίπεδα φωτισμού για τις ανάγκες των ευρημάτων. Υπολογίστηκε ότι θα απαιτηθούν 430 φωτιστικά με λαμπτήρες μεταλλικών αλογονιδίων, αλογόνου ή LED κατά περίπτωση. Η συνολική ισχύς των φωτιστικών είναι 37 kW» σημειώνει ο κ. Τοπαλής και προσθέτει ότι υπάρχουν δύο σενάρια.

«Σύμφωνα με το πρώτο, θα εγκατασταθούν 432 φωτοβολταϊκά πλαίσια ισχύος 170 Wp το καθένα, δηλαδή συνολικής ισχύος περίπου 73 kWp. Ο χώρος που θα απαιτηθεί είναι μικρότερος από 1 στρέμμα. Η ενέργειά τους θα αποθηκεύεται σε συστοιχία 120 συσσωρευτών χωρητικότητας 1500 Ah ο καθένας. Το σύστημα επαρκεί για τη λειτουργία όλων των φωτιστικών για τουλάχιστον 4 ώρες ημερησίως στη δυσμενέστερη περίπτωση (χειμώνας) ενώ το καλοκαίρι η αποθηκευόμενη ενέργεια θα είναι πολύ περισσότερη και τα φωτιστικά θα μένουν αναμμένα ακόμα και τις μεταμεσονύχτιες ώρες, πιθανώς όλη τη νύχτα. Το δεύτερο σενάριο προτάθηκε μόνο για λόγους μείωσης του κόστους εγκατάστασης. Περιλαμβάνει την εναλλακτική πρόταση για εγκατάσταση 190 φωτοβολταϊκών πλαισίων, της ιδίας ισχύος με τα προηγούμενα, άρα η συνολική ισχύς τους θα είναι περίπου 33 kWp. Ο χώρος που θα απαιτηθεί στην περίπτωση αυτή είναι μικρότερος του μισού στρέμματος. Θα χρησιμοποιηθεί ο ίδιος αριθμός συσσωρευτών με το πρώτο σενάριο. Το σύστημα επαρκεί για τη λειτουργία όλων των φωτιστικών για τουλάχιστον 4 ώρες το καλοκαίρι και λιγότερες ώρες το χειμώνα (ανάλογα με την ηλιοφάνεια)». Με τη χρήση ενός «αστρονομικού» διακόπτη το σύστημα φωτισμού θα λειτουργεί τις ώρες που πραγματικά θα χρειάζεται φωτισμός.

Για την καλύτερη απόδοση και λειτουργία του προτεινόμενου συστήματος κρίθηκε αναγκαίος ο έλεγχός του από ένα ολοκληρωμένο και αυτοματοποιημένο σύστημα ελέγχου φωτισμού. Τα επιμέρους κυκλώματα φωτισμού θα ρυθμίζονται από ένα κεντρικό σημείο χωρίς να χρειάζεται μετάβαση στους πίνακες των αντίστοιχων κυκλωμάτων του αρχαιολογικού χώρου ενώ ο χωρισμός των κυκλωμάτων έχει πραγματοποιηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατός ο φωτισμός επιλεγμένων περιοχών ανάλογα με τις ανάγκες χρήσης του αρχαιολογικού χώρου λαμβάνοντας υπ’ όψιν την επισκεψιμότητα των διαφόρων τμημάτων, την ανάδειξή τους από διάφορα σημεία παρατήρησης και φυσικά την εξοικονόμηση ενέργειας.