Το 25% των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα οφείλονται στο αλκοόλ, ενώ το 1,5-2% των μετακινήσεων στους ευρωπαϊκούς δρόμους πραγματοποιούνται από οδηγούς που έχουν πιει τουλάχιστον «ένα ποτηράκι». Με βάση λοιπόν ότι το 2017 άφησαν την τελευταία τους πνοή στην άσφαλτο 25.300 Ευρωπαίοι, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να είχαν γλυτώσει κάπου 5.000 άνθρωποι (δηλαδή λίγο λιγότεροι από τους περίπου   6.000 που “έφυγαν” πρόωρα λόγω οινοπνεύματος…). Και αν αυτό σας φαίνεται υπερβολικό σκεφτείτε ότι ένας πιωμένος οδηγός έχει 200 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμπλακεί σε ατύχημα…
 
Το όνομα SMART, που μεταφράζεται κατ’ αρχάς σε έξυπνος, αλλά και παραπέμπει στη γνωστή μάρκα αυτοκινήτων που ανήκει στη Mercedes, στη γλώσσα της οδικής ασφάλειας σημαίνει επίσης και κάτι άλλο: Sober Mobility Across Road Transport, δηλαδή σε νηφάλια κινητικότητα στις οδικές μεταφορές. Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό project που σκοπό έχει να περιορίσει τη χρήση του αλκοόλ στην οδήγηση. Στο πλαίσιο λοιπόν του SMART, πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Αθήνα, στην Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, διεθνής Ημερίδα με συμμετοχή εκπροσώπων δημοσίων φορέων (Υπουργείο Μεταφορών, Τροχαία, Πανεπιστημιακή Κοινότητα κλπ.) αλλά και εκπροσώπων οργανισμών από άλλες χώρες της Ευρώπης.

Η άγνοια σε σχέση με το αλκοόλ, αποτελεί σίγουρα ένα τεράστιο πρόβλημα, με το ποσοστό των ευρωπαίων οδηγών που γνωρίζουν το επιτρεπόμενο όριο αλκοόλ στο αίμα να περιορίζεται στο 27% – δηλαδή μόνο 1 στους 3 οδηγούς ξέρει πόσο επιτρέπεται να πιει. Ενώ ακόμα μικρότερο, μόνο 18% – δηλαδή 1 στους 5 – είναι το ποσοστό αυτών που πιστεύουν ότι υπάρχει περίπτωση να τους σταματήσει η Τροχαία για αλκοτέστ. Και αυτό είναι ένα στοιχείο-κλειδί για τον περιορισμό του φαινομένου, καθώς στη Δανία, τη χώρα που κατάφερε να μειώσει τους σχετιζόμενους με αλκοόλ θανάτους σε τροχαία από 73 (το 2008) σε 27 (το 2017) η συντριπτική πλειοψηφία των οδηγών πιστεύει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να υποβληθεί σε έλεγχο – και σημειώνουμε στο σημείο αυτό ότι η Δανία δεν είναι η χώρα με τα περισσότερα αλκοτέστ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Φαίνεται λοιπόν ότι η συστηματική ενημέρωση του κοινού, με συνεχείς εκστρατείες έχει πολλά να προσφέρει – τουλάχιστον αυτό δείχνει το παράδειγμα της πρωτοπόρου Δανίας, αλλά και της Εσθονίας, που επίσης φιγουράρει ψηλά στη λίστα με τις χώρες που μείωσαν τα οφειλόμενα στο αλκοόλ τροχαία. Στη μικρή αυτή χώρα της Βαλτικής πραγματοποιείται τουλάχιστον μία μεγάλη καμπάνια κάθε χρόνο την τελευταία εικοσαετία.

Στη διεθνή πρακτική κερδίζει έδαφος και το λεγόμενο interlock, το σύστημα δηλαδή που δεν επιτρέπει στο αυτοκίνητο να κινηθεί αν ο οδηγός έχει πιει. Τέτοια συστήματα έχουν αρχίσει να τοποθετούνται σε επαγγελματικά οχήματα, ωστόσο στην Ευρώπη προωθείται η χρήση τους και στα ΙΧ, σε συνδυασμό με προγράμματα αποκατάστασης, οδηγών που έχουν συλληφθεί να οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ.

Ενώ οι Σουηδοί, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση πιλοτικού προγράμματος το 2014, σχεδιάζουν να εγκαταστήσουν τα λεγόμενα Alcohol Gates σε 23 λιμάνια της χώρας. Πρόκειται για ένα είδος αλκο-διοδίων με μπάρες, στα οποία οι οδηγοί των οχημάτων που βγαίνουν από τα ferry boats υποβάλλονται σε αλκοτέστ και μόνο αν βρεθούν καθαροί τους επιτρέπεται η διεύλευση.

Στην Ελλάδα τώρα οι στατιστικές δείχνουν ότι πιο επιρρεπείς στο ποτό είναι οι άνδρες οδηγοί ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων, ηλικίας 35-55 ετών, κάτι που σχετίζεται με την ασφάλεια που νιώθει αυτή η κατηγορία οδηγών μέσα στο αυτοκίνητο – και σημειώνουμε στο σημείο αυτό ότι είναι σαφώς λιγότεροι οι μοτοσικλετιστές που οδηγούν πιωμένοι, όπως επίσης λιγότερες είναι και οι γυναίκες οδηγοί που οδηγούν όταν έχουν πιει.

Η ημερίδα διοργανώθηκε από το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), με τη στήριξη της Ελληνικής Ένωσης Ζυθοποιών, που όσο και αν φαίνεται παράξενο έχει και αυτή να προσφέρει στην προσπάθεια περιορισμού της κατανάλωσης αλκοόλ από τους οδηγούς, καθώς υπάρχουν πλέον αρκετά διαθέσιμα προϊόντα-ποτά που μπορεί να καταναλώσει σε μια έξοδό του ένας οδηγός, χωρίς κίνδυνο: ο λόγος βέβαια για τη μπύρα χωρίς αλκοόλ που προσφέρει την αίσθηση της μπύρας χωρίς να επηρεάζει την ικανότητα για οδήγηση.

Από κει και πέρα υπάρχει βέβαια και ο χυμός… βρύσης, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο ταξίαρχος Νίκος Σπανουδάκης, διοικητής Τροχαίας Αττικής, και τα μη αλκοολούχα ποτά και αναψυκτικά που θα πρέπει να καταναλώνει ο υπεύθυνος οδηγός. Και στο σημείο αυτό θυμίζουμε τον «οδηγό της παρέας» αυτόν που «θυσιάζεται» και δεν πίνει αλκοόλ σε μια νυκτερινή έξοδο με τους φίλους του, προκειμένου να επιστρέψουν όλοι σπίτι τους με ασφάλεια. Σε διαφορετική περίπτωση, αν όλοι θέλουν να πιουν, η λύση λέγεται ταξί…

Ο ταξίαρχος Σπανουδάκης είπε επίσης ότι πέρυσι πραγματοποιήθηκαν σχεδόν 2 εκατομμύρια αλκοτέστ σε όλη την Ελλάδα, ενώ καθημερινά, στους δρόμους της Αττικής βρίσκονται 180 τροχονόμοι για γενική αστυνόμευση και 65 για ειδικές εξορμήσεις. Παρουσίασε δε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία, παρά τη σημαντική μείωση των θυμάτων σε τροχαία ατυχήματα στην Αττική (από 347 το 2008, σε 167 το 2017) οι οφειλόμενοι σε χρήση αλκοόλ θάνατοι δεν μειώθηκαν αντίστοιχα (45 έως 50 νεκροί το ίδιο διάστημα – και μόνο το 2017 υπήρξε μείωση στους 29).

Στην ημερίδα συμμετείχαν με ομιλίες η Pernille Ehlers από τη Δανία (Danish Road Safety Council), ο Lars Olov Sjöström από τη Σουηδία (MHF), η Maria Pashkevich από την Εσθονία (Estonian Road Administration), ο Γιώργος Γιαννής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, η Μαρία Ατματζίδου (ΙΟΑΣ), η Κέλλυ Τσιχλή (Ελληνική Ένωση Ζυθοποιών), η Έλλη Παναγιωτοπούλου (Αθηναϊκή Ζυθοποιία) και φυσικά, εκ μέρους των οργανωτών, η Βασιλική Δανέλλη – Μυλωνά (πρόεδρος Ι.Ο.ΑΣ. «Πάνος Μυλωνάς») και ο Antonio Avenoso από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC).