Στον πρωτόγνωρο μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας που σημειώθηκε τα χρόνια που μεσολάβησαν από την παύση των εχθροπραξιών στη Μικρά Ασία, τον Αύγουστο του 1922, μέχρι την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου την 28η Οκτωβρίου 1940 εστιάζει το συνέδριο κοινωνικής ιστορίας που θα πραγματοποιηθεί από τις 14 έως τις 16 Ιανουαρίου στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Συνέδριο διοργανώνει για δεύτερη χρονιά το Φόρουμ Κοινωνικής Ιστορίας.

Ads

Συγκεκριμένα, η επιστημονική συνάντηση θα εστιάσει στους εξής βασικούς άξονες:

• Στην ανάδυση της οικονομίας ως βασικού άξονα άσκησης της κρατικής πολιτικής (αγροτική μεταρρύθμιση, αποκατάσταση προσφύγων, κοινωνική πρόνοια) που επιδρά στην κοινωνική οργάνωση και καθορίζει κοινωνικές συμμαχίες και ρήξεις (δυναμική εμφάνιση του εργατικού κινήματος, σχηματισμός μιας νέας αστικής τάξης στις πόλεις).
• Στη μελέτη των «πολλών Ελλάδων» μέσα στη χώρα λόγω της συνύπαρξης πολλών διαφορετικών ομάδων (Μικρασιάτες, Πόντιοι, Εβραίοι, Τουρκόφωνοι, Σλαβόφωνοι, Βλάχοι κλπ.) τόσο «από τα κάτω» (σχέσεις μεταξύ τους, πολιτικές συμπεριφορές) όσο και «από τα πάνω» (κρατικές πολιτικές όπως η κοινωνική πρόνοια και η εκπαίδευση με στόχο την εθνική συνοχή).
• Στις επιπτώσεις που είχε στη διαμόρφωση της κεντρικής πολιτικής, τόσο η σχέση αλληλόδρασης ανάμεσα σε αυτή και τις τοπικές κοινωνίες (πελατειακές σχέσεις, ομάδες πίεσης, τοπικές ελίτ), όσο και η ανάπτυξη νέων τρόπων πολιτικής εκπροσώπησης και κοινωνικής έκφρασης (εργατικά κέντρα, τοπική αυτοδιοίκηση, γυναικείες οργανώσεις, προσφυγικές οργανώσεις, πολιτιστικοί και αθλητικοί σύλλογοι).
• Στην ανάδειξη των νέων δεδομένων που όρισαν τη σχέση υπαίθρου – πόλης, αλλά και των ποικίλων παραμέτρων που χαρακτήρισαν την ανάπτυξή τους (εγκατάσταση προσφύγων, διοικητική ενσωμάτωση, χωροταξία κ.α.)

Το πρόγραμμα του συνεδρίου που θα λάβει χώρα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο Κεντρικό Κτίριο:

Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

• 16:30 Έναρξη – εισαγωγική ομιλία: Ραϋμόνδος Αλβανός (ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας)
• 17.00 – 18.45 Συλλογικές δράσεις

Πρόεδρος: Κώστας Κωστής (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Γιάννης Σκαλιδάκης (Υποψήφιος διδάκτορας, ΑΠΘ) Στοιχεία για τη συλλογική οργάνωση των προσφύγων στην πρωτεύουσα και τη σχέση τους με την πολιτική ζωή του Μεσοπολέμου
Δήμητρα Βασιλειάδου (Υποψήφια διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Κρήτης) Λύκειο των Ελληνίδων. Παρατηρήσεις πάνω σε μια εξωστρεφή γυναικεία συλλογικότητα
Νίκος Ποταμιάνος, (Υποψήφιος διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Κρήτης), Η ίδρυση και τα πρώτα χρόνια της ΓΣΕΒΕ 1919-1925

• Συζήτηση
• 18:45 – 19:00 Διάλειμμα
• 19.00 – 20.45 Ανάδειξη του προσφυγικού υποκειμένου

Πρόεδρος: Αντώνης Λιάκος (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Μενέλαος Χαραλαμπίδης (Παν/μιο Πειραιά/Υποψήφιος διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Αθηνών) Από τα πελατειακά δίκτυα στη συλλογική δράση. Η εμφάνιση του Κομμουνιστικού Κόμματος στις προσφυγικές ανατολικές συνοικίες της μεσοπολεμικής Αθήνας
Δημήτρης Μπαλαμπανίδης – Κυριάκος Σούμπασης, (Μεταπτυχιακοί φοιτητές, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) Εγκατάσταση των “ανταλλάξιμων” προσφύγων στην Ελλάδα του μεσοπολέμου. Ανάμεσα σε κρατικές χωροθετικές πολιτικές και καθημερινές στρατηγικές αντίστασης και επιβίωσης
Κώστας Παλούκης (Υποψήφιος διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Κρήτης), Πρόσφυγες και λαϊκός πολιτισμός στα «δυτικά προάστια»: από το περιθώριο στη διαμόρφωση ενός διακριτού κοινωνικού και πολιτισμικού πόλου στο μεσοπόλεμο

• Συζήτηση

Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

• 9.30 -11.30 Παραβατικότητα και καταστολή

Πρόεδρος: Δημήτρης Κουσουρής (μεταδιδακτορικός ερευνητής, Princeton University)
Νίκος Βαφέας (Πανεπιστήμιο Κρήτης) – Μανόλης Βουρλιώτης (Ιστορικός), Συλλογική δράση και πολιτική βία στην Κρήτη του μεσοπολέμου: Τα γεγονότα του 1921-1922
Κώστας Τζιάρας (Υποψήφιος διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Κρήτης), «Δε μας τρομάζει ο θάνατος – μας τρομάζει η πείνα»: Η «κίνησις της εγκληματικότητος» στη Θεσσαλονίκη κατά την περίοδο της έλευσης των μικρασιατών προσφύγων του 1922
Βαγγέλης Τζούκας (Πανεπιστήμιο Κρήτης), Κράτος, καταστολή και τοπικές κοινωνίες στο Μεσοπόλεμο: η ληστεία στην Ήπειρο

• Συζήτηση
• 11:30 – 11:45 Διάλειμμα
• 11.45 – 13.45 Οικονομικές δομές και συμπεριφορές

Πρόεδρος: Σωκράτης Πετμεζάς (Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Κώστας Κωστής (Πανεπιστήμιο Αθηνών), Η ελληνική οικονομία στο μεσοπόλεμο: μερικές παρατηρήσεις πάνω στις βεβαιότητές μας
Ελπίδα Βόγλη (Πανεπιστήμιο Θράκης) Οι ‘παλιννοστούντες’ μετανάστες και η [επαν]ενσωμάτωσή τους στην Ελλάδα του μεσοπολέμου
Μαργαρίτα Δούνια (Υποψήφια διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Αθηνών) Τα κίνητρα της μετανάστευσης μέσα από το οικογενειακό αρχείο μιας αγροτικής οικογένειας από τη Λακωνία

• Συζήτηση
• 13:45 – 16:00 Διάλειμμα
• 16.00 – 18.00 Εθνική συνείδηση και τοπικότητα

Πρόεδρος: Νίκος Αλιβιζάτος (Πανεπιστήμιο Αθηνών)
Θεοδόσης Τσιρώνης (Διδάκτορας Ιστορίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), Ο παλαιοημερολογιτισμός ως ζήτημα κρατικής ασφάλειας: εθνολογικές παράμετροι του φαινομένου στη Βόρεια Ελλάδα (1924-1936)
Θοδωρής Σπύρος (Πανεπιστήμιο Κρήτης/Πάντειο Πανεπιστήμιο) Οι βλαχόφωνοι ημι-νομάδες των Τρικάλων κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου: Κοινωνική μετάβαση και μνήμες της παρακμής
Ραϋμόνδος Αλβανός (ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας), Πελατειακό σύστημα και εθνοτική ταυτότητα στη μεσοπολεμική Δυτ. Μακεδονία

• Συζήτηση
• 18:00 – 18:15 Διάλειμμα
• 18.15 – 20.15 Κουλτούρα και συμβολικές αναπαραστάσεις

Πρόεδρος: Έφη Αβδελά (Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Ελένη Κούκη (Υποψήφια διδάκτορας, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Ο ήρωας και το πλήθος. Το μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη της Αθήνας
Χάρης Αθανασιάδης (Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Η διαμάχη για το αναγνωστικό του Ζαχαρία Παπαντωνίου «Τα Ψηλά Βουνά» (1919-24)
Έφη Γαζή (Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας), «Ένας γόης κληρικός». Ο Διονύσιος Φαραζουλής και η κριτική των νεωτερικών τρόπων ζωής στο μεσοπόλεμο.

• Συζήτηση

Κυριακή 16 Ιανουαρίου 2011

• 9.30 – 11.00 Πολιτικές ταυτότητες και δημόσιος λόγος

Πρόεδρος: Φλώρα Τσίλαγα (Διδάκτορας Ιστορίας, King’s College London)
Αγγελική Νικολάου – Τσάμη (Φιλόλογος, Αρχειονόμος ΓΑΚ), Η προπαγάνδα του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου μέσα από εκπαιδευτικά αρχεία. Εκτίμηση της απήχησης και των αντιδράσεων του εκπαιδευτικού κόσμου
Δημήτρης Μπαχάρας (Διδάκτορας Ιστορίας, ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ), Βενιζελικοί – αντιβενιζελικοί: μια αναθεώρηση
Στράτος Ν. Δορδανάς (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας), Ο ακήρυχτος πόλεμος των εθνικιστικών οργανώσεων στην ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου: Ιδεολογία, ρητορεία και αποκλεισμοί

• Συζήτηση
• 11:00 – 11:15 Διάλειμμα
• 11.15 -12:45 Πρόνοια και αποκατάσταση

Πρόεδρος: Aλεξάνδρα Kαραδήμου-Γερόλυμπου (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης)
Ελένη Ιωαννίδου (Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού Δήμου Καλαμαριάς), «Ω! πόσο οι Αμερικανοί αγαπούν τους ανθρώπους!» Η αμερικανική βοήθεια για τους πρόσφυγες στη μεσοπολεμική Θεσσαλονίκη
Αρετή Σακελλαρίδου (Υποψήφια διδάκτορας RWTH Aachen, Γερμανία), Πασχάλης Σαμαρίνης (Υποψήφιος διδάκτορας, ΕΜΠ), Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου, Το εγχείρημα κατασκευής οδικών υποδομών στη μεσοπολεμική Ελλάδα μέσα από το παράδειγμα Σύμβασης Μακρή
Βασιλική Θεοδώρου (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Σχεδιάζοντας την εισαγωγή θεσμών κοινωνικής ιατρικής στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου: νεωτερικότητα, ματαιώσεις και αντικρουόμενα συμφέροντα

• Συζήτηση
• 12:45 – 13:00 Διάλειμμα
• 13:00 Στρογγυλό τραπέζι: Έφη Αβδελά, Aλεξάνδρα Καραδήμου-Γερόλυμπου, Κώστας Κωστής, Σωκράτης Πετμεζάς.

Συντονιστής: Πολυμέρης Βόγλης. Οργανωτική επιτροπή: Ραϋμόνδος Αλβανός, Πολυμέρης Βόγλης, Δημήτρης Κουσουρής, Αλεξάνδρα Πατρικίου, Φλώρα Τσίλαγα, Μενέλαος Χαραλαμπίδης, Ιάσων Χανδρινός.