Ο Thomas Sommer Houdeville έχει πολλά χρόνια ακτιβισμού πίσω του. Μέλος γαλλικών οργανώσεων, αλλά και ΜΚΟ από την Ασία, εργάζεται για την ανάπτυξη και εξίσωση των χωρών του Νότου με αυτές του περισσότερο ανεπτυγμένου Βορρά. Αναπόφευκτα σχεδόν ενεπλάκη και σε δράσεις για την προστασία του παλαιστινιακού λαού και των δικαιωμάτων του και την άρση του αποκλεισμού. Έλαβε μέρος στον περσινό Στόλο της Ελευθερίας ως επιβάτης της Ελεύθερης Μεσογείου και μιλά, στα πλαίσια αφιερώματος του Tvxs.gr στον περσινό Στόλο της Ελευθερίας, για την απόφασή του να συμμετάσχει, την επίθεση, τις συνθήκες κράτησης στη φυλακή, καθώς και για την αδυναμία της γαλλικής κυβέρνησης να μεριμνήσει για την ασφάλεια των πολιτών της.

Ads

-Πως αποφάσισες να λάβεις μέρος στο Στόλο της Ελευθερίας;

Είμαι μέλος μιας γαλλικής οργάνωσης για την προστασία του παλαιστινιακού λαού και πριν κάποια χρόνια, το 2004, ενώ εργαζόμουν με την οργάνωση αυτή στην Παλαιστίνη γνώρισα τον Βαγγέλη Πισσία και για πολλά χρόνια συμμετέχουμε μαζί σε συναντήσεις για την Παλαιστίνη και τη Μέση Ανατολή γενικότερα. Οπότε, όταν αποφάσισε ο Βαγγέλης, αλλά και οι άλλοι ακτιβιστές από την Ελλάδα, να πάρουν μέρος στο Στόλο, βρισκόμασταν ήδη σε στενή επαφή και μας ζητήθηκε να βοηθήσουμε. Ήρθα λοιπόν εδώ το Μάρτιο και προσπάθησα να φέρω σε επαφή την ελληνική πρωτοβουλία με τη γαλλική οργάνωση στην οποία εργαζόμουν, αλλά και με άλλες οργανώσεις ανά τον κόσμο που εργάζονται για θέματα σχετικά με την Παλαιστίνη και το Λίβανο.

Αυτή η προσπάθεια προσέγγισης της Γάζας από τη θάλασσα είχε, βέβαια, ξαναγίνει το 2008, αλλά η ιδέα τώρα ήταν να επαναληφθεί σε μεγαλύτερο επίπεδο, να δημιουργηθεί ένα μεγαλύτερο διεθνές κίνημα με τη συμμετοχή ακτιβιστών από όλο τον κόσμο. Σκοπός ήταν να δημιουργηθεί ένας στόλος με πέντε, έξι ή εφτά καράβια τα οποία θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα σπάζοντας τον αποκλεισμό και αναγκάζοντας την διεθνή κοινότητα να αντιδράσει. Κι αυτό κατά κάποιο τρόπο είναι ακριβώς αυτό που συνέβη.

-Στο πλοίο όπου βρισκόσουν, στην Ελεύθερη Μεσόγειο, πως προετοιμαστήκατε για την επίθεση;

Δεν υπήρχε καμία πραγματική προετοιμασία γιατί εμείς δεν είμαστε στρατιώτες και δεν ήμασταν οπλισμένοι. Πριν καλά καλά νυχτώσει αντιληφθήκαμε ότι το ισραηλινό ναυτικό είχε αρχίσει να μας περικυκλώνει και αποφασίσαμε να βάλουμε κατά μήκος του πλοίου ένα συμβολικό συρματόπλεγμα. Αυτό ήταν το μόνο που είχαμε, δεν υπήρχε κάτι άλλο να κάνουμε. Και μετά απλά προχωρήσαμε περιμένοντας την επίθεση, η οποία και έγινε.

Ήταν κάτι το απίστευτο γιατί ήταν 04.30 το πρωί και ήμασταν κοντά στο τουρκικό Μαβί Μαρμαρά. Βλέπαμε τη θάλασσα και κάποιες στιγμές μπορούσαμε να δούμε κάποια φώτα μακριά, τα οποία ήταν οι βάρκες του ισραηλινού ναυτικού, αλλά δεν μπορούσες να τις δεις καλά. Φυσικά, παρακολουθούσαμε τις κινήσεις τους στο ραντάρ. Και θυμάμαι, κάποια στιγμή, κάποιος από τη γέφυρα του πλοίου άρχισε να φωνάζει «έρχονται, έρχονται», αλλά δεν μπορούσαμε να τους δούμε. Και ξαφνικά μέσα σε 30 δευτερόλεπτα ήρθαν καταπάνω μας. Αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό, όπως και το να έχουμε γύρω μας το ελικόπτερο, τα φουσκωτά και άλλα στρατιωτικά σκάφη. Μιλάμε για μια στρατιωτική επίθεση εναντίον πλοίου στο οποίο επέβαιναν πολίτες και όλο αυτό ήταν πολύ τρομακτικό.

Και αυτό που ήταν τρομακτικό ήταν ότι είχαν πρώτα επιτεθεί σε όλα τα άλλα σκάφη του στόλου, εκτός από εμάς. Βλέπαμε τα άλλα πλοία να αλλάζουν πορεία και για μισή ίσως ώρα ήμασταν μόνοι μας στη θάλασσα. Δεν μπορούσαμε να δούμε κανέναν άλλο και απορούσαμε, «μας ξέχασαν εμάς»; Και ξαφνικά έφτασαν, θυμάμαι το ισραηλινό ταχύπλοο και τους στρατιώτες να μας λένε «θα σας πυροβολήσουμε». Μετά ήρθαν δύο φουσκωτά με 30-40 στρατιώτες, όλοι ντυμένοι στα μαύρα, οι οποίοι έκοψαν το συρματόπλεγμα και ανέβηκαν στο πλοίο. Το Ελεύθερη Μεσόγειος, έτσι κι αλλιώς, είναι ένα αργό πλοίο, οπότε ήταν εύκολο γι αυτούς να το φτάσουν και να το καταλάβουν. Θυμάμαι μας φώναζαν «βγάλτε το σκασμό και μην κουνηθείτε» και χρησιμοποίησαν τα tasers και μας χτύπησαν. Στη συνέχεια είπαν «θα πυροβολήσουμε, παραδώστε μας το πλοίο ή πυροβολούμε». Κι εκεί τελείωσαν όλα.

-Μπορείς να μου πεις για τα τελευταία σας λεπτά πάνω στο καράβι;

Μας έβαλαν μέσα στην καμπίνα του πλοίου και δεν μπορούσαμε να δούμε καθόλου έξω. Ξαφνικά, είχαμε φτάσει στο λιμάνι και δέσαμε. Μπορούσα να ακούσω το πλήθος που περίμενε έξω. Ήταν πολύ παράξενο όλο αυτό για εμάς. Μας έβγαλαν έξω και είδαμε τον κόσμο στο λιμάνι και δεν μας φάνηκαν και πολύ φιλόξενοι. Μας φώναζαν και δεν μπορούσα να δω πόσοι είναι γιατί μαζί ήταν και στρατιώτες, αστυνόμοι και ειδικές υπηρεσίες. Φώναζαν σε μας και την ίδια στιγμή χειροκροτούσαν για το στρατό τους. Γύρισα τότε σε ένα στρατιώτη που ήταν πίσω μου και του είπα «λοιπόν, νομίζετε ότι πετύχατε κάτι σήμερα;», αλλά παράλληλα φοβόμουν πολύ και σκεφτόμουν ίσως δεν θα έπρεπε να είχα μιλήσει. Με κοίταξε και δεν μου απάντησε, μου είπε μόνο «οκ, προχώρα τώρα» και διέσχισα τη σκάλα. Δεν θυμάμαι αν περπατούσα ή αν με σέρνανε οι στρατιώτες.

Έπειτα μας ανακρίνανε, μας ζητούσαν να υπογράψουμε το διάσημο εκέινο χαρτί, ότι προσπαθήσαμε να μπούμε παράνομα στη χώρα. Μας απήγαγαν σε διεθνή ύδατα και τώρα προσπαθούσαν να μας βάλουν να υπογράψουμε ότι προσπαθήσαμε να μπούμε παράνομα. Οπότε, ασφαλώς, πολλοί από εμάς αρνηθήκαμε και τότε μας χτυπήσανε. Τότε είδα ότι είχανε χτυπήσει το Βαγγέλη, όπως και άλλους για διαφόρους λόγους. Το Ισραήλ είχε εντοπίσει κάποιους από εμάς, τοπυς οποίους θεώρησαν επικεφαλείς του στόλου, και αυτούς χτυπήσανε άσχημα. Και στη συνέχεια, μας ρίξανε στη φυλακή.

-Πως ήταν οι συνθήκες στη φυλακή;

Κι αυτό ήταν παράξενο, γιατί σε μια μεγάλη φυλακή είχαν βάλει μόνο 500 ή 600 άτομα, οπότε ήμασταν περίπου 60 άτομα ανά πτέρυγα. Μας έδωσαν πολύ κακό φαγητό και μετά πήγαμε να κοιμηθούμε. Το πρωί που ξυπνήσαμε έγιναν κάποια πράγματα που με έκαναν να καταλάβω ότι δεν ήξεραν τι να κάνουν με μας. Μας φοβόντουσαν, αλλά την ίδια στιγμή έπρεπε να μας κρατησουν. Προσπάθησαν να βάλουν τη Μοσάντ να μας ανακρίνει αλλά αρνηθήκαμε. Εϊχαμε μια συζήτηση με το διευθυντή των φυλακών που μας έλεγε «αυτή είναι η φυλακή μου, δεν μπορείτε να επιβάλλετε τους όρους σας» και εμείς είπαμε «έχουμε μια επιτροπή κρατουμένων, έχουμε κάποια αιτήματα, δεν θα επιστρέψουμε στα κελιά μας», αρνηθήκαμε να μιλήσουμε στη Μοσάντ και τους είπαμε ότι πρέπει να μας αφήσουν να δούμε τους δικηγόρους και άτομα από τις πρεσβείες μας. Οπότε ήταν γι αυτούς ένα μεγάλο μπέρδεμα και δεν ήξεραν τι να κάνουν.

«Είστε ειδικοί φιλοξενούμενοι, δεν θέλουμε προβλήματα μαζί σας, αλλά πρέπει να τηρείτε τους κανόνες μας», μας είπε κάποια στιγμή ο διευθυντής. Εμείς αρνηθήκαμε και η συζήτηση συνεχίστηκε για όλη τη μέρα. Κάποια στιγμή εκείνος είπε ότι θα φωνάξει τις δυνάμεις καταστολής να μας αναγκάσουν να επιστρέψουμε στα κελιά μας και θα ανακριθούμε από τη Μοσάντ. Αρνηθήκαμε και πάλι και όταν είδαμε τους αστυνομικούς να πλησιάζουν σκεφτήκαμε ότι θα έχουμε και πάλι πρόβλημα.

Αλλά επειδή δεν υπήρχε καμία οργάνωση, την ίδια στιγμή έφτασαν στη φυλακή άνθρωποι από την αμερικανική πρεσβεία. Χτυπάνε λοιπόν το κουδούνι και όταν ρωτάει ο διευθυντής ποιός είναι, του απαντάει κάποιος «είμαι από την αμερικανική πρεσβεία». Και τότε οι δυνάμεις καταστολής ξαφνικά εξαφανίστηκαν και είχαμε μια πολύωρη συζήτηση με τους ανθώπους της πρεσβείας και έπειτα πήγε τόσο αργά που ο διευθυντής αναγκάστηκε να πει στη Μοσάντ να επιστρέψει το πρωί. Το πρωί όμως είχαμε απελαθεί. Ήταν πολύ αστείο.

Ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα γι αυτούς, τόσοι άνθρωποι από διαφορετικές χώρες, ένα διεθνές σκάνδαλο και οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο να αμφισβητούν τις πράξεις του Ισραήλ. Οπότε ήταν κάτω από πολύ μεγάλη πίεση, αλλά και πρακτικά ήταν πολύ μεγάλο πρόβλημα να έχεις τόσα πολλά άτομα και να μην ξέρεις πως να τους φερθείς.

-Πως γύρισες τελικά στην Ευρώπη;

Κι αυτό ήταν ένα μεγάλο μπέρδεμα. Μπορεί η γαλλική κυβέρνηση να δήλωνε «μην πειράξετε τους πολίτες μας», αλλά την ίδια στιγμή δεν ήθελε να έχει προβλήματα με το Ισραήλ. Οπότε απλά έστειλαν να μας δει κάποιον από το προξενείο, ούτε καν από την πρεσβεία, ο οποίος μας είδε μόνο μια φορά. Συνεπώς, ήταν η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση που αποφάσισαν ότι θα φροντίσουν για την επιστροφή όλων μας και κυρίως η ελληνική πρεσβεία, η οποία αποφάσισε ότι θα μας αναλάβει όλους και ότι το Ισραήλ θα πρέπει να μας αφήσει να φύγουμε.

Ήταν πρόβλημα για εμάς γιατί η γαλλική κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα και κάποιους από εμάς τους ανέλαβε η τουρκική κυβέρνηση. Αλλά τότε δεν ξέραμε ότι η ελληνική και η τουρκική κυβέρνηση είχαν δηλώσει ότι θα μας αναλάβουν όλους. Δεν είχαμε διαβατήρια ή ταυτότητες, μας είπαν απλά “τώρα θα πάτε στην Κωνσταντινούπολη” και σκεφτόμασταν «τι θα συμβεί τώρα, τι γίνεται;» Θέλαμε να μας στείλουν στη Γαλλία ή στην Ελλάδα από όπου και ξεκινήσαμε. Και αρνηθήκαμε να φύγουμε. Ευτυχώς στο αεροδρόμιο είδαμε τους Έλληνες φίλους μας οι οποίοι μας είπαν να πάμε μαζί τους.

Στο αεροδρόμιο μας μετέφεραν σε κάποιου είδους χώρο κράτησης μαζί με όλους τους Έλληνες και οι Ισραηλινοί τότε είπαν «αυτοί δεν είναι Έλληνες, είναι Γάλλοι». Ευτυχώς για εμάς ο Έλληνας πρέσβης είπε «είναι Ευρωπαίοι πολίτες και θα τους αναλάβω εγώ». Οι Ισραηλινοί τότε δεν ήξεραν τι να κάνουν, αλλά ήταν πρόβλημα και για τον Έλληνα πρέσβη να μας βοηθήσει χωρίς κάποιο χαρτί συμφωνίας με τη γαλλική κυβέρνηση. Όταν πήρε τηλέφωνο την γαλλική πρεσβεία στο Τελ Αβίβ αρνήθηκαν να στείλουν τα απαραίτητα χαρτιά, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να φύγουμε.

Τότε ο πρέσβης σας μίλησε με τη γαλλική πρεσβεία στην Αθήνα η οποία και δέχτηκε να πάμε εκεί. Αν δεν ήταν η ελληνική κυβέρνηση θα περνάγαμε πολλές ακόμη μέρες στην φυλακή γιατί η κυβέρνησή μας δεν ήθελε να κάνει τίποτα.

-Ποιά ήταν η αντίδραση της γαλλικής κοινωνίας σε όλα αυτά τα συμβάντα;

Νομίζω ότι ο Στόλος της Ελευθερίας πραγματικά ταρακούνησε τον κόσμο εξαιτίας της τραγωδίας, αλλά και των όσων λέγαμε και κάναμε. Ο κόσμος ταράχτηκε και σκεφτόταν ότι κάτι δεν πάει καλά με την ισραηλινή κυβέρνηση και, όταν γυρίσαμε στη Γαλλία, οργανώσαμε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση που είχαμε ποτέ. Τώρα όλοι θέλουν να λάβουν μέρος, να βοηθήσουν με κάποιο τρόπο και έχουμε ένα συνασπισμό πάνω από 60 οργανώσεων που εργάζονται κάθε μέρα. Έχουμε, ακόμη, μαζέψει κοντά στα 400 χιλιάδες ευρώ και έχουμε εξασφαλίσει τη στήριξη της κοινωνίας, πολίτικών και καλλιτεχνών.

-Γιατί θέλεις να επιστρέψεις στη Γάζα;

Γιατί τίποτα δεν έχει αλλάξει από την πρώτη φορά που την επισκέφτηκα. Υπάρχει ακόμη αποκλεισμός, εμπάργκο και το Ισραήλ βομβαρδίζει τη Γάζα κάθε μέρα. Όλες οι κυβερνήσεις λένε ότι ο αποκλεισμός είναι παράνομος και η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει να φτάσει στη Γάζα, όπως το ίδιο λέει και απόφαση ήδη από το 2009 του Συμβουλίου Ασφαλείας. Αλλά δεν γίνεται τίποτα. Οπότε είναι στο χέρι μας να αλάξουμε την κατάσταση και γι αυτό θα επιστρέψουμε και θα προσπαθήσουμε να σπάσουμε τον αποκλεισμό.

Την συνέντευξη πήρε η Μαρία Ψαρά στα πλαίσια έρευνας για το Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα.