Πρέπει να είναι τυχερός κανείς για να «πετύχει» τον Marcos García Díez ανάμεσα στις αποστολές του στα σπήλαια της Β. Ισπανίας. Ο παλαιοντολόγος, που εργάζεται για λογαριασμό της περιφερειακής κυβέρνησης της Cantabria, είναι ένας από τους επιμελητές της έκθεσης «Λίθινο σεξ» που θα εγκαινιαστεί στα τέλη Σεπτεμβρίου στα βόρεια της Ισπανίας, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Atapuerca -έναν από τους σημαντικότερους στην Ευρώπη.

Όταν μου απάντησε στο τηλέφωνο, ακούστηκε ενθουσιασμένος με την ιδέα της παρουσίασης στο κοινό της βασικής ιδέας του.

«Η σεξουαλικότητα συνδεδεμένη με την ευχαρίστηση και την ηδονή και όχι μόνο με την αναπαραγωγή υπήρχε ήδη στην περίοδο μεταξύ 35.000 και 10.000 ετών (την ανώτερη παλαιολιθική, όταν ο Homo Sapiens φτάνει στην Ευρώπη). Στην εποχή αυτή βρίσκονται οι βάσεις της σημερινής ερωτικής μας συμπεριφοράς».

Το έναυσμα για τη διοργάνωση της έκθεσης έδωσαν δεκαπέντε γλυπτά και εγχαράξεις σε πέτρα, που αναπαριστούσαν ανθρώπους με (σχετική) λεπτομέρεια ως προς την ανατομία τους. Στα ευρήματα αυτά, ο Marcos García Díez θεωρεί ότι (επαν)ανακαλύπτουμε ποικίλες ερωτικές στάσεις, σκηνές αυτοϊκανοποίησης, ερωτικά βοηθήματα, μια πιθανή περίπτωση κτηνοβασίας ακόμα και έναν ηδονοβλεψία.

Η ομαδική εργασία ενός παλαιοντολόγου κι ενός ουρολόγου

Αφού συζήτησε με ένα φίλο ουρολόγο, παθιασμένο με την προϊστορία, τον Javier Angulo, ο Marcos García Díez σκέφτηκε να εκδώσουν μαζί ένα το 2005 και στη συνέχεια να οργανώσουν μια σχετική έκθεση, για πρώτη φορά στην Ισπανία. Όπως σημειώνει ο Marcos García, «οι επιστημονικές εκθέσεις που αναφέρονταν στα σχέδια αυτά αποστειρώνονταν πάντα, παραμένοντας αυστηρά περιγραφικές».

Ο συντηρητισμός είχε εμποδίσει για δεκαετίες τους παλαιοντολόγους να εισέλθουν στη λεπτομέρεια αυτών που ανακάλυπταν. «Τους φαντάζεστε να περιγράφουν το 1930 ή το 1960 τις σκηνές που απεικονίζονταν στις πλάκες; Για πολύ καιρό είχαν περιοριστεί στο να παρατηρούν την κοινωνία που υπήρχε πριν από 35.000 χρόνια μέσα από ένα πρίσμα σεμνοτυφίας».

Οι δύο επιμελητές τόλμησαν την ερμηνεία των ευρημάτων στηριζόμενοι στα συμπληρωματικά στοιχεία-κλειδιά που τους παρείχαν οι διαδρομές τους, αφενός ως παλαιοντολόγου παθιασμένου με την εθνολογία και αφετέρου ως ουρολόγου με ειδικότητα στη γυναικολογία και την σεξολογία.

Ερωτικά βοηθήματα από κόκκαλο ή πέτρα

Οι «προϊστορικές Αφροδίτες», διάσημες αναπαραστάσεις γυναικών με υπερτονισμένα τα γυναικεία τους χαρακτηριστικά, επίσης θα παρουσιαστούν στην έκθεση. Απεικονίζουν «την αντίληψη της γυναίκας ως συνδεδεμένης με την αναπαραγωγή» τονίζει ο επιμελητής της έκθεσης.

«Ωστόσο θα ανακαλύψουμε επίσης ένα κόσμο που αντιλαμβάνεται το σεξ ως πηγή ευχαρίστησης. Υπάρχει ένα χαρακτικό σε πέτρινη πλάκα που αναπαριστά μια γυναικεία μορφή στα τέσσερα μπροστά σε μια άλλη ανθρώπινη μορφή. Και, πράγμα σπάνιο, μια τρίτη μορφή που βρίσκεται αποτραβηγμένη, μοιάζει να τους παρατηρεί. Γνωρίζουμε την ύπαρξη μόνο μιας σκηνής αυτού του τύπου, δε μπορούμε λοιπόν να βεβαιώσουμε ότι η ηδονοβλεψία ήταν διαδεδομένη, φαίνεται όμως ότι όντως υπήρξε».

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν επίσης και γλυπτά ευρήματα φτιαγμένα από οστά ή πέτρα φαλλόμορφα και «πολύ λεία» που θα μπορούσαν να έχουν χρησιμοποιηθεί ως ερωτικά βοηθήματα. «Έχουμε παρατηρήσει αυτή την πρακτική σε υφιστάμενες κοινωνίες θεωρούμενες ωστόσο πρωτόγονες από πλευράς εξέλιξης. Δε μπορούμε όμως να πούμε με βεβαιότητα εάν τα βοηθήματα αυτά χρησιμοποιούνταν από άνδρες ή από γυναίκες».

Μια καθαρή εγχάραξη που βρέθηκε σε λίθινη πλάκα στο σπήλαιο του La Marche κοντά στο Poitiers της Γαλλίας, καθώς και άλλα ευρήματα της εποχής που ανακαλύφθηκαν στην Ευρώπη αποδεικνύουν χωρίς καμία αμφιβολία, σύμφωνα με τον Marcos García, ότι το στοματικό σεξ υπήρχε στην εποχή αυτή.

Κάποιοι παρατηρητές διακρίνουν δύο γυναίκες στη σκηνή αυτή. Και βασίζονται σε άλλα διάσημα ευρήματα όπως, τις γυναίκες του Gönnersdorf, ένα χαρακτικό που παριστάνει δύο γυναίκες αγκαλιασμένες και βρέθηκε στη Γερμανία, για να βεβαιώσουν ότι η ομοφυλοφιλία υπήρχε ήδη στην εποχή εκείνη.

Επιστημονικό ταμπού γύρω από την ομοφυλοφιλία κατά την προϊστορία

Ας μη βιαζόμαστε, προειδοποιεί ο Marcos García που δίνει σημασία στην ερμηνεία της πλακέτας του La Marche. «Πρόκειται για γυναίκα ή για άνδρα; Δύσκολο να πει κανείς. Μια σειρά χαρακτικών μπορούσαν να αφήσουν την εντύπωση ότι η ομοφυλοφιλία υπήρχε πράγματι κατά την εποχή αυτή, ιδίως από τη στιγμή που οι άνθρωποι που έζησαν τότε είναι ταυτόσημοι με εμάς από βιολογικής απόψεως. Αλλά είναι επιστημονικά δύσκολο να αποδειχθεί από τα σχέδια».

Για τον Jim Neill, συγγραφέα του βιβλίου «Οι ρίζες και ο ρόλος των ομοφυλοφιλικών σχέσεων στις ανθρώπινες κοινωνίες» είναι «αναπόφευκτο οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις να είχαν εξαπλωθεί στα μέλη των παλαιολιθικών κοινωνικών ομάδων». Από τις ΗΠΑ όπου βρίσκεται, εξηγεί: «Η ομοφυλοφιλική συμπεριφορά που σήμερα παρατηρείται στα πρωτεύοντα […] και κυρίως η περισσότερο εκλεπτυσμένη ερωτική συμπεριφορά των μεγάλων πιθήκων, που είναι κοντινοί συγγενείς του ανθρώπου, δείχνει ότι είναι πολύ πιθανό οι ομοφυλοφιλικές σχέσεις να ήταν ένα γενικό χαρακτηριστικό μεταξύ των πρωτευόντων συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων».

Και εκεί όμως, όπως και γύρω από ιδιαίτερα τολμηρές ετεροφυλοφιλικές σκηνές, υπήρχε μεγάλη σιωπή για πολύ καιρό. Σύμφωνα με τον Jim Neill, αυτό οφείλεται «στο ισχυρό ταμπού γύρω από την ομοφυλοφιλία που κυριαρχούσε στην επιστημονική και ακαδημαϊκή κοινότητα μέχρι πρόσφατα».

Φωτογραφία: μια πλάκα από το σπήλαιο του La Marche στην περιοχή Poitou – Charentes χρονολογούμενη πριν από 14.000 χρόνια περίπου. (Marcos García Díez). Καθώς κατάλογος της έκθεσης δεν έχει ακόμα εκδοθεί, είναι η μόνη διαθέσιμη.

«Λίθινο σεξ»: Έκθεση στο Ίδρυμα της Αtapuerca στη βόρειο Ισπανία από τις 23 Σεπτεμβρίου έως τις 8 Δεκεμβρίου.

Πηγή: rue89.com

Η μετάφραση από τα γαλλικά έγινε από το μέλος του μεταφραστικού project του Tvxs, Βίκυ Βέκου.