Ένας 93χρονος πρώην εργαζόμενος στο Άουσβιτς, ο Hans Lipschis, είναι συνένοχος στη δολοφονία χιλιάδων ανθρώπων, σύμφωνα με κατηγορίες που του αποδίδονται. Οι ποινές εγείρουν ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της ενοχής στο Ολοκαύτωμα, καθώς και για τους λόγους για τους οποίους η γερμανική Δικαιοσύνη περίμενε τόσον καιρό να προχωρήσει αυτές τις υποθέσεις.

Ads

Στο κατηγορητήριο του Lipschis περιγράφονται ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, όπως ο τρόπος  με τον οποίο τα θύματα βασανίζονταν από την αγωνία για πολλά λεπτά και οι κραυγές τους που μπορούσαν να ακουστούν από μακριά. Αναφέρεται επίσης ότι οι άνδρες των Ες-Ες άνοιγαν τις μηχανές τον φορτηγών σε μια μάταιη προσπάθεια να πνίξουν τους ήχους από το θρήνο των θυμάτων που περίμεναν το τέλος.

Στο κατηγορητήριο προστίθεται επίσης πως τα σώματα των νεκρών ήταν τόσο «μπλέγμένα» από τον επιθανάτιο αγώνα τους, ώστε χρειάστηκε να διαχωριστούν με τσεκούρια όταν άνοιγαν οι θάλαμοι αερίων στο  Άουσβιτς.

Αυτά τα γεγονότα δεν αμφισβητούνται σε καμία περίπτωση. Οι ιστορικοί δεν έχουν καμία αμφιβολία για την ακρίβειά τους. Όμως προκύπτει ένα άλλο ζήτημα. Δεκαετίες μετά το τελευταίο μεγάλο κύμα δικών, ένα γερμανικό δικαστήριο θα αποφασίσει εκ νέου ποιος είναι ένοχος για τη διάπραξη εγκλημάτων κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, και ειδικότερα αν ο 93χρονος Lipschis, που ζει στην πόλη Aalen στα νοτιοδυτικά της Γερμανίας, θα πρέπει να καταδικαστεί για την ανάμειξή του στα ναζιστικά εγκλήματα.

Ο Lipschis έφτασε για πρώτη φορά στην Πομερανία από τη Λιθουανία όταν ήταν 21 ετών, ως βοηθός αρτοποιού, ενώ στη συνέχεια φέρεται να ανέλαβε καθήκοντα ως φρουρός των Ες-Ες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς τον Οκτώβριο του 1941. Για περίπου δύο χρόνια φρουρούσε τους κρατουμένους στο μεγαλύτερο «εργοστάσιο» εξόντωσης των Ναζί. Είναι, ακόμη, πολύ πιθανό ότι «υπηρέτησε» και στην περιβόητη σιδηροδρομική ράμπα του στρατοπέδου, όπου οι αξιωματούχοι αποφάσισαν για την τύχη των νεοαφιχθέντων: καταναγκαστική εργασία ή άμεσος θάνατος σε θαλάμους αερίων.

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο Lipschis ήταν ένα από τα  7.000 άτομα που συμμετείχαν στη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων ανδρών, γυναικών και παιδιών. Σήμερα, 68 χρόνια μετά το τέλος του πολέμου, οι γερμανικές δικαστικές αρχές προτίθενται να τον καταστήσουν υπόλογο για τις ενέργειές του. Στις αρχές Μαΐου συνελήφθη στο διαμέρισμά του. Κατά τη διάρκεια μιας έρευνας στο κτίριο, εντοπίστηκαν επιστολές σε υπηρεσίες κοινωνικών φορέων στις οποίες ο Lipschis ανέφερε τις δραστηριότητές του στο Άουσβιτς. Μετά τη σύλληψή του, εισήχθη σε νοσοκομείο φυλακών.

Πλέον, το γραφείο του Δημόσιου Κατηγόρου στη Στουτγάρδη κατηγορεί τον Lipschis ως συνένοχο σε φόνο εκ προμελέτης. Οι κατήγοροι υπογράμμισαν, ακόμη, τον απάνθρωπα σκληρό τρόπο δολοφονίας των θυμάτων. Κατά την περίοδο που ο Lipschis ήταν φύλακας στο Άουσβιτς, δώδεκα φορές μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο κρατούμενοι από όλη την Ευρώπη. Από τους χιλιάδες ανυποψίαστους νεοαφιχθέντες, 10.510 άνθρωποι οδηγήθηκαν άμεσα στους θαλάμους αερίων μετά την άφιξή τους.

Την υπόθεση Lipschis θα μπορούσαν να ακολουθήσει σειρά άλλων δικών από κατηγορούμενους για ναζιστικά εγκλήματα πολέμου, με τον μεγαλύτερο σε ηλικία κατηγορούμενο να είναι 97 ετών.

Παρόλο που είναι αναμφισβήτητα θετικό το γεγονός ότι οι εκτελεστές της ναζιστικής περιόδου βρίσκονται επιτέλους αντιμέτωποι με τη δικαιοσύνη, εγείρονται ωστόσο κάποια ερωτήματα: Γιατί το δικαστικό σύστημα της Γερμανίας δεν έκανε σχεδόν τίποτε για δεκαετίες; Και γιατί τώρα πρώην φρουροί στρατοπέδων συγκέντρωσης κατηγορούνται ενώ οι ανώτεροί τους διοικητές έμειναν σε γενικές γραμμές στο απυρόβλητο;

Λίγο μετά τη σύλληψη του Lipschis, νομικοί κατέκριναν τη σχετική απόφαση, υποστηρίζοντας πως πέρασε πάρα πολύς καιρό για να προχωρήσει η διεξαγωγή ολοκληρωμένων ερευνών σε ό, τι αφορά τους πρώην φρουρούς του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Άουσβιτς. Μάλιστα, ο Ολλανδός καθηγητής Δικαίου Frits Rüter, επικεφαλής ενός ερευνητικού project για τη δικαιοσύνη και τα ναζιστικά εγκλήματα, χαρακτήρισε τη σύλληψη του Lipschis «σκανδαλώδη». Ο Rüter επισημαίνει ότι για δεκαετίες η Γερμανία σχεδόν ποτέ δεν ερεύνησε τις υποθέσεις χαμηλόβαθμων φρουρών στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενώ τα ονόματά τους είναι γνωστά από τη δεκαετία του 1960.

Πηγή: Spiegel Online
Απόδοση: Κατρίν Αλαμάνου-Tvxs