Οι σοβαροί κίνδυνοι από τη διείσδυση του μαύρου χρήματος στην πολιτική έχουν εντοπιστεί από το …1980, όταν το Συμβούλιο της Ευρώπης (η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος από το 1949) προειδοποίησε όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.

Αναδημοσίευση άρθρου του Νίκου Ρουσση, στην Ελευθεροτυπία της 2/6/2010

Ομως, επί τριάντα χρόνια, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις όχι μόνον …κώφευσαν στις εκκλήσεις των ευρωπαϊκών οργανισμών να πάρουν μέτρα για να αποτρέψουν τις συνέπειες από τη διείσδυση αυτή στην πολιτική, όχι μόνον δεν ενέταξαν την Ελλάδα στα ευρωπαϊκά «φόρα» που ασχολούνται με το ζήτημα αλλά έκαναν και ό,τι μπορούσαν για να εμποδίσουν τη δημοσιοποίηση στοιχείων που θα αποκάλυπταν τις σχέσεις μαύρου χρήματος και πολιτικής στη χώρα μας.

Συγκεκριμένα:

– Το πανευρωπαϊκό φόρουμ MONEYVAL, που δημιουργήθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 1997, με αποστολή την καταπολέμηση του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και ειδικότερα την αποτροπή της διείσδυσής του στο πολιτικό «γίγνεσθαι» των ευρωπαϊκών χωρών, έχει επανειλημμένα απευθύνει εκκλήσεις στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών του οργανισμού να συμμετάσχουν σε αυτή την κοινή ευρωπαϊκή προσπάθεια.

Μέχρι και σήμερα, η Ελλάδα εξακολουθεί να συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των χωρών που επιμένουν να μη θεσπίζουν τα επιβαλλόμενα μέτρα για την παρεμπόδιση της διείσδυσης του μαύρου χρήματος στην πολιτική, στην οικονομία και στην κοινωνική διάρθρωσή της.

– Η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης έχει απευθύνει, από το 2003, σύσταση προς τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών του να καταθέσουν τις προτάσεις τους στο πλαίσιο μιας πανευρωπαϊκής προσπάθειας για την καθιέρωση κοινών κανόνων κατά της διαφθοράς στα πολιτικά κόμματα και τον έλεγχο των προεκλογικών τους δαπανών.

Μέχρι σήμερα καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν μπήκε καν στον κόπο να διατυπώσει τις σχετικές προτάσεις ή τα μέτρα που προτίθεται να λάβει η χώρα, γεγονός που στηλιτεύθηκε, δεόντως, στην Εκθεση Συμμόρφωσης για την Ελλάδα το 2005, που δημοσιοποίησε έναν χρόνο αργότερα η Επιτροπή κατά της Διαφθοράς του Συμβουλίου της Ευρώπης (GRECO).

Αγνοήθηκαν, μάλιστα, και οι συγκεκριμένες προειδοποιήσεις της Επιτροπής «να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στον έλεγχο των “δώρων και δωρεών” που δέχονται τα πολιτικά κόμματα, στον έλεγχο των προεκλογικών τους δαπανών και στον έλεγχο της προέλευσης των χρημάτων, τα οποία τούς χορηγούνται υπό μορφή δανείων».

Το ότι και η κυβέρνηση της Ν.Δ. κώφευσε και σ’ αυτές τις επισημάνσεις, το αποδέχτηκε η Επιτροπή του GRECO όταν υιοθέτησε (15/2/2008) τη δεύτερη έκθεση σχετικά με τη στάση της Ελλάδας στο θέμα της καταπολέμησης της διαφθοράς και της εισροής του μαύρου χρήματος στην πολιτική.

Η έκθεση αυτή δεν κατέστη δυνατόν να δημοσιοποιηθεί, διότι πονηρά σκεπτόμενη η τότε κυβέρνηση φρόντισε να στείλει, στο «παραπέντε» της σχετικής συνεδρίασης, σωρό στοιχείων και πληροφοριών ως απάντηση στο «κατηγορώ» του GRECO, ποντάροντας στο χρονοβόρο και δαπανηρό της διερεύνησής τους.

Ετσι, ο Αρμένιος πανεπιστημιακός Karen Kevorquan και η Ισπανίδα συνάδελφός του, Elsa Carsia-Maltras de Blans, αποφάσισαν να αναβάλουν τη δημοσίευση της σχετικής έκθεσης, σημειώνοντας: «Η υποβολή πολύ σημαντικών πληροφοριών την τελευταία στιγμή, στο πλαίσιο σύνταξης της έκθεσης, συνιστά δαπανηρή προσέγγιση και καθιστά αδύνατο τον έλεγχο, διότι προϋποθέτει πολλά έξοδα και απεριόριστο χρόνο».

Οι ίδιοι διευκρίνισαν ότι τα στοιχεία και οι πληροφορίες που διαβιβάστηκαν στο GRECO δεν μπορεί παρά να έχουν σχέση με τις παρατηρήσεις των εισηγητών ότι:

– Για να καταστεί δυνατή η αντιμετώπιση της διαφθοράς στον πολιτικό βίο της Ελλάδος θα πρέπει να θεσμοθετηθούν διαδικασίες ελέγχου, τόσο στον τομέα της προέλευσης χρημάτων για ενίσχυση των πολιτικών κομμάτων όσο και στον τομέα των δαπανών για προεκλογικές εκστρατείες.

– Ιδιαίτερη προσοχή και διαφάνεια θα πρέπει να δοθεί στις δωρεές και τα δάνεια που δίνονται σε πολιτικούς ή πολιτικά κόμματα στην Ελλάδα.

– Δεν είχαν λάβει, επισήμως, καμία γνωστοποίηση περί της κατάργησης της ανεξάρτητης αρχής κατά της διαφθοράς και του μαύρου χρήματος στη χώρα από την ελληνική κυβέρνηση.

Υπόλογοι και στην Ε.Ε. για τη …Ζίμενς

Στην προσπάθειά της να μη βρεθεί …εκτεθειμένη έναντι της «Ζίμενς», που τόσο γενναιόδωρα φέρθηκε στα στελέχη της, η κυβέρνηση της Ν.Δ. αγνόησε και τις επίσημες προτροπές της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις οποίες, από το 2007, καλούνταν να εξαντλήσει κάθε δυνατότητα και να αποκλείσει τη συμμετοχή της «Ζίμενς» σε διαγωνισμούς και προμήθειες του Δημοσίου, από τη στιγμή που η εταιρεία έχει καταδικαστεί «για έναν ή περισσότερους λόγους, περιλαμβανομένης της δωροδοκίας».

Από τον Μάρτιο του 2007, ο τότε Επίτροπος Φράνκο Φρατίνι, απαντώντας σε ερώτηση του πρώην ευρωβουλευτή του ΣΥΝ Δημήτρη Παπαδημούλη, είχε δηλώσει ότι, με βάση την Ευρωπαϊκή Οδηγία 18/2004, δίνεται η δυνατότητα αποκλεισμού εταιρείας από προμήθειες του Ελληνικού Δημοσίου στην περίπτωση που υπάρχει δικαστική απόφαση.

Ο επίτροπος υποστήριζε συγκεκριμένα ότι:

– «Σχετικά με τους δημόσιους διαγωνισμούς, υπάρχει διάταξη για αποκλεισμό υποψηφίου, εις βάρος του οποίου υπάρχει οριστική δικαστική απόφαση, γνωστή στην αναθέτουσα αρχή για έναν ή περισσότερους λόγους, περιλαμβανομένης της δωροδοκίας.

Ο κανονισμός, περί των πληροφοριών για την πληρωμή που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών (που άρχισε να ισχύει την 1η Ιανουαρίου του 2007) στοχεύει στη διασφάλιση της πλήρους ανιχνευσιμότητας των μεταφορών κεφαλαίων, ώστε να προληφθεί η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Ειδικότερα, ο κανονισμός προβλέπει ότι οι μεταφορές κεφαλαίων, σε οποιοδήποτε νόμισμα, που αποστέλλονται ή λαμβάνονται από πάροχο υπηρεσιών πληρωμών εγκατεστημένο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, πρέπει να συνοδεύονται από το όνομα, τη διεύθυνση και τον αριθμό λογαριασμού (ή άλλο μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο) του αποστολέα.

Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονται από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών μπορεί να αποτελέσουν αξιόλογο εργαλείο στην έρευνα για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, που συνδέονται με τη δωροδοκία κρατικών αξιωματούχων».