Το 1968, παρότι Τρίτη και 13, είναι από τις πιο τυχερές ημέρες του δικτάτορα Γεωργίου Παπαδόπουλου αφού γλιτώνει από απόπειρα δολοφονίας που έχει οργανώσει  εναντίον του ο Αλέξανδρος Παναγούλης. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.

Ads

Η κήρυξη της “εθνοσωτηρίου” 21ης Απριλίου βρίσκει τον Αλέξανδρο Παναγούλη φαντάρο. Το πρώην μαχητικό μέλος της νεολαίας της Ένωσης Κέντρου (ΟΝΕΚ) αρνούμενος να συνεργαστεί ή να συμπράξει με οποιονδήποτε τρόπο σε κάθε απόφαση της τυραννικής κυβέρνησης λιποτακτεί και περνά στην παρανομία.  

Το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς εκμυστηρεύεται στον μετέπειτα πρόεδρο της ΔΕΗ Γιώργο Μπιρδιμήρη, το σχέδιο της απόπειρας εναντίον του δικτάτορα. Όμως δεν έχει μέσα, ανθρώπους και τεχνογνωσία. Καταφεύγει στη Κύπρο με διαβατήριο στο όνομα του φίλου του Μάριου Ανδρέου, στοχεύοντας στη δημιουργία αντιστασιακού κινήματος στη μεγαλόνησο. Εκεί, κρύβεται από σπίτι σε σπίτι αφού για τη δικτατορία είναι καταζητούμενος, ενώ για την κυπριακή αστυνομία «σεσημασμένος τρομοκράτης».

Όλα αλλάζουν όταν γνωρίζει τον υπουργό Εσωτερικών της Κύπρου Πολύκαρπο Γεωργάντζη. Παρότι ο τελευταίος είναι δηλωμένος αντικομουνιστής και προσωπικός φίλος κορυφαίων προσώπων της χούντας, αναπτύσσουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τον Γεωργάντζη να του παρέχει υλικοτεχνική υποδομή και διπλωματική κάλυψη για τις επερχόμενες δράσεις του.

Ads

Ο Παναγούλης ταξιδεύει σε Βηρυτό Βιέννη, Ζυρίχη, Μόναχο, Παρίσι, Γενεύη Βρυξέλλες αναζητώντας συντρόφους για μαχητική αντίσταση, ακούει πολλές θεωρητικές συζητήσεις, ιδεολογικές αναλύσεις αλλά όταν επιστρέφει πίσω το καλοκαίρι του 1968 ανακαλύπτει ότι έχει μαζί του μόνο έναν κύπριο αντικομουνιστή υπουργό…

Παρά τις δυσκολίες δημιουργεί την αντιστασιακή οργάνωση “Ελληνική Αντίσταση” το μαχητικό τμήμα της οποίας ονομάζει Λ.Α.Ο.Σ (Λαϊκές Αντιστασιακές Ομάδες Σαμποτάζ).

Στόχος, η πρώτη ενέργεια της οργάνωσης να είναι η εντυπωσιακότερη :εκτέλεση του Παπαδόπουλου με εκρηκτικό μηχανισμό στο αυτοκίνητό του, βόμβες που εκρήγνυνται την ίδια ώρα σε πλατείες (Συντάγματος, Ομονοίας, Κλαυθμώνος), Πεδίο του Άρεως, στους λόφους Φιλοπάππου και Λυκαβηττού, Ζάππειο, δίπλα στην Αμερικάνικη Πρεσβεία, στην οδό Μπουμπουλίνας, στο κτίριο ΟΤΕ στη Γ Σεπτεμβρίου στο Στρατοδικείο της οδού Ακαδημίας, σε λιμάνι και Δημοτικό Θέατρο Πειραιά αποπροσανατολίζουν τις αρχές, ενώ καρφιά σε κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας θα προκαλούν σύγχυση δίνοντας έτσι εικόνα ευρύτερης αναταραχής.

Το μόνο που δεν πάει λάθος στα σχέδια του Ανίκητου (το όνομά του στην οργάνωση) είναι ο όρκος ότι σε περίπτωση σύλληψης δεν πρέπει να μιλήσει κανένας κάτι που τηρείται σίγουρα από τον ίδιο… Ο τενεκές με τα εκρηκτικά ανοίγει τρύπα στο δρόμο αλλά δεν μπορεί να διαπεράσει μια θωρακισμένη «Λίνκολ Κοντινένταλ» οκτώ τόνων με ειδική θωράκιση, ελάχιστες βόμβες ενεργοποιούνται στην πρωτεύουσα, τα καρφιά και οι προκηρύξεις δεν πέφτουν στους δρόμους, το προγραμματισμένο σκάφος διαφυγής του έχει αναχωρήσει χωρίς αυτόν…

Συλλαμβάνεται, βασανίζεται ενώ ανακρίνεται ως Γεώργιος Παναγούλης αφού οι βασανιστές του θεωρούν αρχικά ότι είναι ο λιποτάκτης αξιωματικός αδελφός του που έχει εξαφανιστεί μέσα από το πλοίο που τον μεταφέρει φυλακισμένο. Ο Λαδάς μάλιστα του λέει :“Αν ο Αλέκος ήταν εδώ θα σου έλεγε αμέσως μια συμβουλή : Πέστα όλα στο Λαδά”.

Όμως ο Παναγούλης δεν τα λέει ούτε στο Λαδά, ούτε στο Χατζηζήση, ούτε στο Θεοφιλογιαννάκο, ούτε σε κανέναν από τους, πολλούς βασανιστές του.  Ίσως είναι γραφτό να μην περάσει στην ιστορία ως δολοφόνος ενός δικτάτορα, αλλά ως διαχρονικός μάρτυρας της Δημοκρατίας. Άλλωστε ο ίδιος λέει ότι :«Δεν επιδίωξα να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Δεν είμαι ικανός να σκοτώσω έναν άνθρωπο. Επεδίωξα να σκοτώσω έναν τύραννο. Αν χρειαζόταν θα επαναλάμβανα την απόπειρα δολοφονίας ενός δικτάτορα. Προσπάθησα να σκοτώσω τον Παπαδόπουλο γιατί πίστευα ότι με τον θάνατό του θα άλλαζε η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα», είναι οι δηλώσεις του όταν επιστρέφει μετά την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα. Είναι πάλι 13 Αυγούστου…

image
Σχεδιάγραμμα της απόπειρας από εφημερίδα των ημερών. Ο ημίγυμνος Παναγούλης (που περιγράφεται ως δυναμιτιστής) βρίσκεται δεξιά στα βράχια, ενώ στο βάθος μόλις που διακρίνεται το σκάφος διαφυγής που δεν ήταν εκεί…

image
Όταν οι λογοκριμένες εφημερίδες της εποχής επικαλούνται “φασιστικούς κύκλους” για την απόπειρα κατά του Παπαδόπουλου…

image
Στη δίκη που ακολουθεί ο Παναγούλης και οι σύντροφοί του δικάζονται ως τρομοκράτες

image
Φωτογραφία του Παναγούλη αμέσως μετά τη σύλληψη