Ο Ρόαλντ Αμούνδσεν (Roald Amundsen) ήταν Νορβηγός εξερευνητής των πολικών περιοχών ο οποίος ηγήθηκε της αποστολής της Ανταρκτικής του 1910-1912 που ήταν η πρώτη που έφτασε στο Νότιο Πόλο ενώ μια δεκαετία νωρίτερα ήταν ο επικαφαλής της πρώτης δυτικής αποστολής που διέσχισε το βορειοδυτικό πέρασμα από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό ωκεανό με το μικρό αλιευτικό «Gjøa». Εξαφανίστηκε όταν το αεροσκάφος του κατέπεσε στις 18 Ιουνίου 1928 στον Βόρειο Πόλο, κατά τη διάρκεια αναζήτησης φίλου του εξερευνητή. Η σορός του δεν εντοπίστηκε ποτέ αλλά πρόσφατα ευρήματα υποδεικνύουν την ευρύτερη περιοχή όπου κατέπεσε το αεροσκάφος του διάσημου εξερευνητή.

Ο Αμούνδσεν γεννήθηκε στο Borge, της Νορβηγίας, μέλος οικογένειας πλοιοκτητών και καπετάνιος. Εμπνευσμένος από το εγχείρημα του συμπατριώτη του εξερευνητή Φρίνττγιοφ Νάνσεν να διασχίσει την Γροιλανδία το 1888, αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή του στις εξερευνήσεις και αυτό έπραξε μέχρι τέλους.

Ο Αμούνδσεν συμμετείχε στην Βελγική Ανταρκτική Αποστολή (1897-1899), το πλοίο της οποίας, Belgica υπό την ηγεσία του Αντριάν ντε Ζερλάς, έγινε το πρώτο που διαχείμασε στην Ανταρκτική, όταν το πλοίο παγιδεύτηκε στους πάγους. Για καλή τύχη του πληρώματος, μεταξύ των επιβατών ήταν και ο Αμερικανός γιατρός, ο Φρέντερικ Κουκ, από τον οποίο ο Αμούνδσεν πήρε σημαντικά μαθήματα για την αντιμετώπιση του σκορβούτου στις μελλοντικές αποστολές του.

Το 1903 είναι ο ίδιος ο Αμούνδσεν ηγέτης της πρώτης αποστολής που διέσχισε το Βορειοδυτικό Πέρασμα του Καναδά, μεταξύ του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού, με το πλοίο Gjøa. Σε αυτή την αποστολή έμαθε πολύτιμες τεχνικές επιβίωσης από την αρκτική φυλή των Netsilik, τις οποίες αξιοποίησε στις εξερευνήσεις του.

Στα επόμενα σχέδιά του είναι η εξερεύνηση της λεκάνης του Βορείου Πόλου – όμως μαθαίνοντας ότι ο Φρέντερικ Κουκ πρώτα και ο Ρόμπερτ Πιρι έπειτα διεκδικούσαν την πρωτιά, αλλάζει τα σχέδιά του και πλέον στοχεύει στην Ανταρκτική. Κατορθώνει να συγκεντρώσει πόρους για το νέο ταξίδι και το 1910, με το πλοίο Fram που άλλοτε χρησιμοποίησε ο Φρίνττγιοφ Νάνσεν, ξεκινά για τον Νότιο Πόλο.

Στις 14 Ιανουαρίου 1911 το πλοίο φθάνει στο ανατολικό μέρος της παγοκρηπίδας Ρος, στον Κόλπο των Φαλαινών, απ’ όπου ο Αμούνδσεν και οι σύντροφοί του Όλαφ Μπγιάαλαντ, Χέλμερ Χάνσεν, Σβέρε Χάσελ και Όσκαρ Γουίστινγκ, ξεκινούν με έλκηθρα ένα ταξίδι 99 ημερών και 3,000 χιλιομέτρων στην παγωμένη ήπειρο. Στις 14 Δεκεμβρίου η ομάδα φτάνει στον Πόλο. Η ομάδα αφήνει μια μικρή σκηνή και ένα γράμμα που μαρτυρούσε το κατόρθωμά τους, για την περίπτωση που δεν επέστρεφαν ασφαλείς, και ξεκινούν το ταξίδι της επιστροφή προς το Fram.

Η επιτυχία της ομάδας έγινε γνωστή στις 7 Μαρτίου του 1912 όταν το πλοίο έφτασε στη νήσο Χόμπαρτ της Αυστραλίας. Τα επόμενα χρόνια, ο Αμούνδσεν συνεχίζει τις εξερευνήσει και αφιερώνεται με πάθος στην αεροπλοΐα. Μάλιστα το 1924 συνεργάζεται με τον Αμερικανό Λίνκολν Ελσγουερθ σε αποστολή με στόχο την πτήση πάνω από τον Βόρειο Πόλο με υδροπλάνο. Η πτώση του αεροσκάφους, όμως, υποχρεώνει τους δύο εξερευνητές να περάσουν τρεις εβδομάδες σε παγόβουνο, όπου πετυχαίνουν να επισκευάσουν το υδροπλάνο για να απογειωθούν προς τη σωτηρία τους, προκαλώντας τον ενθουσιασμό του κοινού που τους θεωρούσε νεκρούς.

Ο Αμούνδσεν εξαφανίστηκε στις 18 Ιουνίου 1928 ενώ πέταγε σε μια αποστολή διάσωσης του φίλου του Ιταλού Ουμπέρτο Νομπίλε, του οποίου το νέο αερόπλοιο Ιτάλια είχε συντριβεί ενώ επέστρεφε από τον Βόρειο Πόλο. Ο Νόμπιλε και η ομάδα του, αφού πέρασαν λίγες ημέρες σε παγόβουνο, διασώθηκαν από ρωσικό παγοθραυστικό αλιευτικό. Η σορός του Αμούνδσεν δεν βρέθηκε ποτέ. Μια ανακάλυψη του 2003 υπποδεικνύει πως το αεροπλάνο του εξερευνητή κατά πάσα πιθανότητα κατέπεσε βορειοδυτικά του Νησιού Μπέαρ.

Τόσο γεωγραφικές περιοχές όσο και σκάφη έχουν λάβει το όνομα του διάσημου εξερευνητή, εις ένδειξη τιμής: Ο Σταθμός Νότιου Πόλου Αμούνδσεν-Σκοτ, η Θάλασσα Αμούνδσεν στα ανοιχτά της Ανταρκτικής, ο Παγετώνας Αμούνδσεν στην Ανταρκτική, ο Κρατήρας Αμούνδσεν που καλύπτει τον νότιο πόλο της Σελήνης, κ.α.