Θεωρήθηκε μοναχικός και μισάνθρωπος, αλλά JD Salinger, που έφυγε πρόσφατα από τη ζωή, είχε μία ζεστή και στοργική πλευρά. Μία επιστολή που ποτέ δεν είχε δημοσιοποιηθεί και την οποία ανακάλυψε το SPIEGEL ONLINE, προσφέρει συναρπαστικές λεπτομέρειες σχετικά με την ιδιωτική ζωή του μοναχικού συγγραφέα.

Η επιστολή είναι σύντομη και λακωνική. Έξι παράγραφοι, τακτοποιημένη, δακτυλογραφημένη και υπογεγραμμένη με το χέρι. Ο αποστολέας γράφει ότι του λείπει ο παραλήπτης και για πράγματα που συνέβησαν κατά την απουσία του: δύο φίλοι στρατιώτες τραυματίζονται, ένας τρίτος παίρνει απαλλαγή από το στρατό και ένας άλλος – που περιγράφεται ως «καλό παιδί» βρίσκεται στην Κούβα. Ο τόνος του συγγραφέα αμφιταλαντεύεται μεταξύ του σαρκασμού και της μεμψιμοιρίας. Φαίνεται να βρίσκεται σε κατάθλιψη, αναφέρει όμως πως υπάρχει η δυνατότητα να πει ένα ποτό με τον παραλήπτη σχετικά σύντομα.

Είναι απλά μια επιστολή από έναν φίλο σε έναν άλλο και όμως είναι τόσο περισσότερα. Η επιστολή, με ημερομηνία 25 Απριλίου, 1945, είναι ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας και λογοτεχνίας. Όχι μόνο γιατί προέρχεται από ένα νέο GI στο γερμανικό μέτωπο πριν το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αλλά επειδή το «καλό παιδί» ήταν ο λογοτεχνικός γίγαντας, Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Στην πραγματικότητα, η σημασία της επιστολής προέρχεται από την ταυτότητα του συντάκτη της: JD Salinger, τον γνωστό, μοναχικό αμερικανό συγγραφέα, ο οποίος πέθανε τον Ιανουάριο σε ηλικία 91ετών. Το πρώτο και μοναδικό του μυθιστόρημα «The Catcher in the Rye» που δημοσιεύτηκε το 1951, διαμόρφωσε τη στάση γενεών. Μετά από αυτό ωστόσο, ο Salinger απομονώθηκε και δεν εξέδωσε τίποτα μετά από αυτό.

Και στη συνέχεια εμφανίζεται αυτή η επιστολή. Είχε περάσει απαρατήρητη καθώς βρισκόταν κλεισμένη στο φάκελό της σε ένα μικρό σπίτι στο Queens της Νέας Υόρκης και ήταν μία από τις εννέα επιστολές του Salinger που παρέμειναν εκεί για δεκαετίες. Αποδέκτης τους ο Werner Kleeman, πρώην σύντροφος του Salinger στο στρατό. Οι δύο άντρες πολέμησαν στην ίδια γραμμή κατά την εκστρατεία των ΗΠΑ εναντίον της Γερμανίας του Χίτλερ.

«Συναισθηματικός και ζεστός»

«Μεγαλώσαμε μαζί. Έπρεπε» εξηγεί ο Kleeman είπε SPIEGEL ONLINE, μιλώντας για το χρόνο που πέρασε μαζί με τον Salinger. «Ήξερα τον Jerry όπως πολλοί λίγοι τον ήξεραν».

Η επιστολή ήταν από μόνη της μία έκπληξη για τους ειδικούς που πάντα τον θεωρούσαν δύσκολο και μισάνθρωπο, απροσάρμοστο, χωρίς φίλους. Τα γράμματα στον Kleeman διαψεύδουν αυτή την εντύπωση. Σε αυτά ο Salinger φαίνεται μελαγχολικός και ευγενής. Το 1961, γράφει για την «λύπη» που τον κατέλαβε μετά την αυτοκτονία του Χέμινγουεϊ και περιγράφει τον εαυτό του ως κάποιον που βρίσκεται μόνιμα σε θλίψη. «Ήταν πολύ ταπεινός» υποστηρίζει ο Kleeman. «Ήταν συναισθηματικός και ζεστός».

Εκτιμώμενη αξία: 60.000 δολάρια

Τα γράμματα, που είναι δακτυλογραφημένα στη γραφομηχανή με την υπογραφή «Jerry» ή «Yours, Jerry» καλύπτουν το χρονικά διάστημα μεταξύ 1945 και 1969. Στην πρώτη επιστολή, γραμμένη κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο Salinger γράφει απλώς «Γερμανία» στη θέση της διεύθυνσης επιστροφής.

Η Declan Kiely, επιμελήτρια της Morgan Library της Νέας Υόρκης που θα εκθέσει κάποια από τα γράμματα, είναι πεπεισμένη ότι είναι γνήσια και τα έχει εκτιμήσει ότι αξίζουν τουλάχιστον 60.000 δολάρια.

Η κρυφή πλευρά του Salinger

Το στυλ του Salinger είναι άμεσα αναγνωρίσιμο: έξυπνη και κομψή σύνταξη με σαφή ρυθμό. Τα γράμματα στον Kleeman έχουν σε μεγάλο βαθμό αποκαλύψει μία κρυφή πλευρά του Salinger αυτή του στρατιώτη που βρίσκεται στον πόλεμο, κάτι που μόνο κάποιος άλλος που έχει περάσει από κει μπορεί να καταλάβει. «Και οι δύο περάσαμε από την κόλαση» αποκαλύπτει ο Kleeman. «Αυτό μας συνδέει στενά». Ο Salinger γράφει για τις συναισθηματικές πληγές του μετώπου αλλά και τις απώλειες φίλων. Ονόματα συντρόφων από το σύνταγμα στο οποίο υπηρέτησε εμφανίζονται συχνά. Αναφέρει ξανά και ξανά πως η προοπτική ενός οργίου κατανάλωσης ποτού και φαγητού με έναν παλιό φίλο προκειμένου να θυμηθούν τα παλιά είναι ελκυστική. Στην τελευταία του επιστολή, ωστόσο, με ημερομηνία 23 Φεβρουαρίου 1969, ανακοινώνει ότι επέβαλε στον εαυτό του την απομόνωση και δεν επιθυμεί πλέον να επιστρέψει στην ικανοποίηση των αναγκών της σάρκας. {…}

Μια αξέχαστη συνάντηση με τον Χέμινγουεϊ

Σε ένα από τα γράμματα που έγραψε στον Kleeman ο Salinger αναφέρει την «επιχείρηση Hürtgenwald» με ένα μείγμα δέους και απάθειας που επικαλείται τη μάχη Hürtgenwald, τη γνωστή αιματηρή σφαγή που στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 22,000 αμερικανούς στρατιώτες. Ο Salinger αργότερα θα ενσωματώσει τη φρίκη του Hürtgenwald σε σκοτεινά διηγήματα. Ο Kleeman αποκαλύπτει μία ακόμη λεπτομέρεια: ο στρατηγός του Salinger ήταν μεγάλος πότης και βασάνιζε τους στρατιώτες του. «Έπινε το ένα μπουκάλι πίσω από το άλλο» υποστηρίζει.

Στον πόλεμο ο Salinger και ο Kleeman συνάντησαν τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ο οποίος ταξίδευε ως πολεμικός ανταποκριτής, και τον οποίο είχαν συναντήσει παλιότερα στη Γαλλία. Οι τρεις άνδρες είχαν μια αξέχαστη συνάντηση στο Hürtgenwald, όπως θυμάται ο Kleeman. «Ας πάμε και να βρούμε τον Χέμινγουεϊ» πρότεινε ο Salinger ένα βράδυ. Τον βρήκαν ξάπλα σε έναν καναπέ, σε ένα σπίτι με ηλεκτρικό από μία γεννήτρια. Οι δύο φίλοι πέρασαν τρεις ώρες πίνοντας σαμπάνια από πλαστικά ποτήρια και ακούγοντας ιστορίες. Ο Kleeman υποστηρίζει ότι ο Salinger είδε σαν είδωλο το μεγάλο συγγραφέα. Σε επιστολή του προς τον Kleeman λίγο μετά την αυτοκτονία του Χέμινγουεϊ, γράφει, «θυμάσαι;». Μια νοσταλγική αναφορά για το βράδυ στο Hürtgenwald.

Πλέον μία ασπρόμαυρη φωτογραφία του σπιτιού του Salinger στην Κορνουάλη και τα γράμματα είναι αυτά που έχουν μείνει στον Kleeman από τον φίλο του και διάσημο συγγραφέα. «Αυτή είναι η ζωή μου» λέει με περηφάνια κρατώντας το αντίγραφο μίας επιστολής του 1945.

Κοιτώντας την υπογραφή χαμογελά απαλά και λέει: «Ένας από μας έπρεπε να φύγει πρώτος».