Έξι χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το βροντερό “Όχι” των Ελληνοκυπρίων στο Σχέδιο Ανάν για την επίλυση του Κυπριακού. Σε δημοψήφισμα που διεξήχθη το 2004 ταυτόχρονα στην ελεύθερη Κύπρο και στα Κατεχόμενα, οι Ελληνοκύπριοι απέρριψαν το Σχέδιο με ποσοστό 75,83%. Στην άλλη πλευρά του νησιού, το “Ναι” συγκέντρωσε ποσοστό 64,9%. Ακολουθεί το χρονικό πριν από τη μεγάλη απόφαση.

Άρθρο του Μακάριου Δρουσιώτη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Ελευθεροτυπία” στις 24/04/2004

Τα δημοψηφίσματα για την αποδοχή ή την απόρριψη του τελικού σχεδίου Ανάν, που διεξάγονται σήμερα στην Κύπρο, είναι το αποκορύφωμα της μεγαλύτερης και σοβαρότερης διπλωματικής πρωτοβουλίας που ανέλαβαν τα Ηνωμένα Εθνη για την επίλυση του Κυπριακού, από το 1974.

Ολες οι προσπάθειες που είχαν προηγηθεί απέτυχαν, λόγω της θέσης της Τουρκίας ότι το Κυπριακό είχε λυθεί με την εισβολή του 1974. Η αίτηση για ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. και η επιθυμία της Τουρκίας να καταστεί μέλος δημιούργησαν για πρώτη φορά συνθήκες ταύτισης συμφερόντων μεταξύ Τουρκίας, Ελλάδας και Κύπρου. Αυτή η ταύτιση συμφερόντων καθόρισε το πλαίσιο της πρωτοβουλίας του γενικού γραμματέα για λύση του Κυπριακού, κατά τρόπο ώστε όλοι να θεωρούνται κερδισμένοι: Η Κύπρος να ενταχθεί στην Ε.Ε. με λυμένο το πολιτικό της πρόβλημα, η Τουρκία να μπει σε τροχιά ένταξης και η Ελλάδα, απαλλαγμένη από τα βαρίδια του Κυπριακού, να οικοδομήσει σχέσεις ειρηνικής συνεργασίας με την Τουρκία.

Το χρονολόγιο της πρωτοβουλίας αυτής, που άρχισε από τη διάσκεψη του Ελσίνκι το 1999 και ολοκληρώθηκε στη Λουκέρνη στις 31 Μαρτίου, δημοσιεύουμε πιο κάτω, με επιγραμματικές αναφορές στους πιο σημαντικούς σταθμούς της:

3 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1999 Αρχίζουν στη Νέα Υόρκη εκ του σύνεγγυς συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού μεταξύ Κληρίδη και Ντενκτάς. Οι συνομιλίες γίνονται εκ του σύνεγγυς, δηλαδή με ξεχωριστές επαφές, διότι ο Ντενκτάς αρνείται από τις 25 Αυγούστου 1977, όταν αποχώρησε από τις συνομιλίες, να συναντηθεί πρόσωπο με πρόσωπο με τον Κληρίδη, εκτός εάν αναγνωριστεί ως ισότιμος πρόεδρος. Οι συνομιλίες διεξάγονται από τον Περουβιανό διπλωμάτη Αλβαρο ντε Σότο, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα ειδικού απεσταλμένου του γενικού γραμματέα για το Κυπριακό.

11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Στη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. στο Ελσίνκι, αποφασίζεται η άρση του ελληνικού βέτο στην υποψηφιότητα της Τουρκίας. Ταυτόχρονα αποσυνδέεται η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. από την επίλυση του Κυπριακού.

14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ολοκληρώνεται στη Νέα Υόρκη ο πρώτος γύρος των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών, που δεν κατέληξαν πουθενά.

31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2000 Αρχίζει στη Γενεύη ο δεύτερος γύρος των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών. Το περιβάλλον στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας είναι βελτιωμένο, λόγω της απόφασης του Ελσίνκι και της διπλωματίας των πολιτών που εκδηλώθηκε μετά τους σεισμούς. Η βελτίωση του κλίματος δεν είχε καμιά επίδραση στις συνομιλίες. Ο Κόφι Ανάν δήλωσε ότι προσδοκούσε λύση μέχρι το τέλος του χρόνου. Απαντώντας, ο Ισμαήλ Τζεμ είπε πως «η λύση είναι πιθανή μόνο εάν υπάρξει αναγνώριση της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου».

29 ΙΟΥΝΙΟΥ Ο Ντενκτάς θέτει περιορισμούς στη διακίνηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, επειδή κατά την ανανέωση της θητείας της δύναμης δεν ικανοποιήθηκε αίτημά του να προστεθεί συμπλήρωμα στο ψήφισμα που να παραπέμπει στην «ΤΔΒΚ».

1 ΙΟΥΛΙΟΥ Ο τουρκικός στρατός δημιουργεί νέο τετελεσμένο, προωθώντας τις θέσεις του σε μια «γκρίζα ζώνη», στο χωριό Στοβίλια.

5 ΙΟΥΛΙΟΥ Αρχίζει ο τρίτος γύρος των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών στη Νέα Υόρκη, που γίνεται σε δύο φάσεις. Οι συνομιλίες ολοκληρώνονται την 1η Αυγούστου και καταλήγουν σε αδιέξοδο. Το Κυπριακό βρίσκεται εκεί που ήταν στις 31 Αυγούστου 1998, όταν ο Ντενκτάς ανακοίνωσε σε διάσκεψη Τύπου στα κατεχόμενα την πρότασή του για λύση συνομοσπονδίας.

24 ΙΟΥΛΙΟΥ Για πρώτη φορά οι Τουρκοκύπριοι βγαίνουν στους δρόμους και συγκρούονται δυναμικά με την αστυνομία, με αφορμή την κατάρρευση έξι τραπεζών και την απώλεια των αποταμιεύσεων τους.

1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Αρχίζει ο πέμπτος γύρος των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών, που διαρκεί μέχρι τις 10 Οκτωβρίου. Ο Κόφι Ανάν δίνει στους Κληρίδη και Ντενκτάς έγγραφο 11 σελίδων, στο οποίο περιγράφει τις αρχές της λύσης στα βασικά ζητήματα: συνταγματικό, περιουσίες, εδαφικό, ασφάλεια. Οι θέσεις που περιγράφει αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του σχεδίου Ανάν. Η ελληνοκυπριακή πλευρά θριαμβολογεί. Ο Ντενκτάς γίνεται έξω φρενών και αναγγέλλει το τέλος των συνομιλιών.

24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Σύσκεψη στην Αγκυρα με τη συμμετοχή των Σεζέρ, Ετζεβίτ, Τζεμ, Ντενκτάς και του στρατηγού Κιβρίκογλου. Η Αγκυρα αποφασίζει τη διακοπή των συνομιλιών, αν δεν γίνει αποδεκτή η αξίωση για την αναγνώριση δύο κρατών στην Κύπρο.

12 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2001 Συνεδρία συμβουλίου σύνδεσης Τουρκίας – Κατεχομένων. Εγκριση «σχεδίου δράσης» και υπογραφή πρωτοκόλλου συνεργασίας. Οικονομική βοήθεια 350 εκατομμυρίων δολαρίων στο ψευδοκράτος για τα επόμενα τρία χρόνια. Η υπόσχεση αυτή επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο, αλλά δεν υλοποιείται ποτέ.

29 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Συγκροτείται στα κατεχόμενα η πλατφόρμα «Αυτή η χώρα είναι δική μας», στην οποία συμμετέχουν 41 οργανώσεις. Σκοπός της πλατφόρμας είναι να αντισταθεί στα σχέδια προσάρτησης των κατεχομένων στην Τουρκία.

19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Αιφνίδια κρίση στην Τουρκία, έπειτα από πρωτοφανή δημόσια σύγκρουση του προέδρου Σεζέρ με τον πρωθυπουργό Ετζεβίτ, με επίκεντρο τη διαφθορά. Καταρρέει η τουρκική οικονομία και η χώρα μπαίνει σε βαθιά κρίση, που παρασύρει και την ασθενή τουρκοκυπριακή οικονομία.

10 ΜΑΙΟΥ Ανακοίνωση της καταδίκης της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κύπρο, ύστερα από διακρατική προσφυγή της Κυπριακής Δημοκρατίας.

4 ΙΟΥΝΙΟΥ Η έκθεση του γενικού γραμματέα των Η.Ε. για την ανανέωση της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ επιρρίπτει τις ευθύνες για τη διακοπή των συνομιλιών στον Ντενκτάς.

16 ΙΟΥΝΙΟΥ Η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. στο Γκέτεμποργκ αποφασίζει ολοκλήρωση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των νέων μελών έως το 2002 και συμμετοχή στις ευρωεκλογές του 2004.

5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Ο γενικός γραμματέας στέλνει πρόσκληση στους Κληρίδη και Ντενκτάς για συνομιλίες. Ο Ντενκτάς δεν την αποδέχεται.

19 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Ο Ντενκτάς, ο οποίος δεν αποδεχόταν πρόσωπο με πρόσωπο συνάντησή του με τον Κληρίδη, σε συνέντευξη στο πρακτορείο «Ρόιτερ» του απευθύνει πρόσκληση για «από καρδιάς» συνομιλίες πρόσωπο με πρόσωπο.

4 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Συνάντηση Κληρίδη – Ντενκτάς στην κατοικία του αναπληρωτή εκπροσώπου του γενικού γραμματέα Βλόσοβιτς, στη Λευκωσία. Ο Ντενκτάς συμφώνησε για απ’ ευθείας συνομιλίες χωρίς όρους και με όλα τα θέματα ανοιχτά. Η μεταστροφή του Ντενκτάς αποδίδεται σε υποδείξεις από την Αγκυρα, και έχει σχέση με την πορεία της Τουρκίας προς την Ε.Ε.

5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ο Κληρίδης αποδέχεται πρόσκληση που του απηύθυνε ο Ντενκτάς για δείπνο στο σπίτι του. Ο Κληρίδης περνά από το οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας στην κατεχόμενη Λευκωσία για πρώτη φορά από το 1974. Το γεγονός προσελκύει το εντονότατο ενδιαφέρον του ελληνικού, τουρκικού και διεθνούς Τύπου.

29 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ο Κληρίδης ανταποδίδει το δείπνο στον Ντενκτάς στο σπίτι του στη Λευκωσία.

16 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2002 Αρχίζουν στη Λευκωσία οι απευθείας διαπραγματεύσεις Κληρίδη – Ντενκτάς.

Συνολικά 200 ξένοι δημοσιογράφοι πηγαίνουν στην Κύπρο για να καλύψουν το γεγονός. Ακολουθούν τέσσερις γύροι συνομιλιών, χωρίς να σημειωθεί ουσιώδης πρόοδος. Ο Ντενκτάς ζητεί να παγώσει η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. Στη διάρκεια των συνομιλιών (25.6) ο Κληρίδης καταθέτει τις απόψεις της ελληνοκυπριακής πλευράς στο εδαφικό και προτείνει ποσοστό 24% υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση. Επίσης, ο Κληρίδης καταθέτει εισηγήσεις για υιοθέτηση του βελγικού μοντέλου διακυβέρνησης της ομόσπονδης Κύπρου. Παρά το αδιέξοδο στις συνομιλίες, τα Η.Ε. συλλέγουν και αξιολογούν τις απόψεις των δύο πλευρών και αναζητούν τρόπους συγκερασμού τους.

14 ΜΑΪΟΥ Ο Κόφι Ανάν επισκέπτεται την Κύπρο σε μια προσπάθεια να σπρώξει τα πράγματα προς τα εμπρός. Ο Ανάν παροτρύνει τα δύο μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία στις τέσσερις βασικές πτυχές (συνταγματικό, ασφάλεια, εδαφικό, περιουσίες) μέχρι τον Ιούνιο. Στόχος του γενικού γραμματέα είναι η υποβολή ολοκληρωμένου σχεδίου λύσης μέχρι το τέλος του χρόνου, πριν από την απόφαση για την ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε.

27 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ Νέα συνάντηση του γενικού γραμματέα Κόφι Ανάν με τους Κληρίδη – Ντενκτάς στο Παρίσι. Ο γενικός γραμματέας προϊδεάζει τα μέρη για το σχέδιο που θα υποβάλει, με στόχο τη λύση πριν από την Κοπεγχάγη.

3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Ο γενικός γραμματέας καλεί στη Νέα Υόρκη τους Κληρίδη και Ντενκτάς. Διαφωνούν σε όλα, αλλά ο Κόφι Ανάν εξασφαλίζει τη συγκατάθεση του Ντενκτάς για τη δημιουργία δύο τεχνικών επιτροπών που θα ασχοληθούν με ζητήματα ισχυουσών συνθηκών και μελλοντικών θεσμών σ’ ένα μελλοντικό κράτος. Ενώ βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, ο Ντενκτάς εισήχθη σε νοσοκομείο και υποβλήθηκε σε εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Πολλοί είχαν προβλέψει πως αυτό ήταν το τέλος της πολιτικής του καριέρας.

3 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Διεξάγονται στην Τουρκία γενικές εκλογές. Κερδίζει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν. Στις πρώτες του δηλώσεις, ο Ερντογάν, που δεν ήταν βουλευτής, αναφέρεται σε λύση του Κυπριακού στη βάση του βελγικού μοντέλου.

11 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Επιδίδεται στα μέρη το πρώτο σχέδιο Ανάν. Η πρώτη αντίδραση των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας είναι θετική. «Να μη χάσουμε το δέντρο για το δάσος», ήταν η πρώτη αντίδραση του Κληρίδη. Ο πρωθυπουργός Σημίτης μίλησε για ευκαιρία που δεν πρέπει να χαθεί.

18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Υστερα από απόφαση του Εθνικού Συμβουλίου, η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδέχεται το σχέδιο Ανάν ως βάση για διαπραγμάτευση.

27 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Και η τουρκοκυπριακή πλευρά αποδέχεται το σχέδιο ως βάση για διαπραγμάτευση.

5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Οι δύο πλευρές επιδίδουν στα Η.Ε. τις εισηγήσεις τους για τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στο σχέδιο και τα Ηνωμένα Εθνη αρχίζουν διαβουλεύσεις. Στόχος είναι η υπογραφή της θεμελιώδους συμφωνίας πριν από τη διάσκεψη της Κοπεγχάγης, ολοκλήρωση των συνομιλιών και συμπλήρωση του σχεδίου μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου, διεξαγωγή των δημοψηφισμάτων πριν από τις 31 Μαρτίου.

10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Τα Ηνωμένα Εθνη επιδίδουν το δεύτερο σχέδιο Ανάν. Καταβάλλονται πιέσεις για να επιτευχθεί συμφωνία στην Κοπεγχάγη, στο περιθώριο της διάσκεψης κορυφής της Ε.Ε.

13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ο Ντενκτάς, ο οποίος βρίσκεται στο στάδιο ανάρρωσης από την εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς, αρνείται να μεταβεί στην Κοπεγχάγη και στέλνει τον «υπουργό» Εξωτερικών Ερτογρούλογλου, χωρίς καμιά εξουσιοδότηση να υπογράψει. Οι προσπάθειες για συμφωνία στην Κοπεγχάγη αποτυγχάνουν. Η Σύνοδος Κορυφής αποφασίζει την ένταξη της Κύπρου χωρίς όρους και προϋποθέσεις το Μάιο του 2004. Η εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου στα κατεχόμενα αναστέλλεται.

26 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Μεγάλο συλλαλητήριο Τουρκοκυπρίων, που ζητούν παραίτηση του Ντενκτάς, λύση του Κυπριακού και ένταξη στην Ε.Ε.

14 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2003 Εβδομήντα χιλιάδες Τουρκοκύπριοι συμμετέχουν σε συλλαλητήριο στην κατεχόμενη Λευκωσία, με αίτημα την αποδοχή του σχεδίου για επίλυση του Κυπριακού.

15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Ξαναρχίζουν οι απευθείας συνομιλίες και καταβάλλεται ακόμη μια προσπάθεια για συμφωνία. Στο μεταξύ, η Κύπρος εισέρχεται σε περίοδο προεκλογικής εκστρατείας. Ο Κληρίδης ζητεί ανανέωση της εντολής για 16 μήνες, προκειμένου να διαχειριστεί τις εξελίξεις. Η αντιπολίτευση το αρνείται και το ΑΚΕΛ κατέρχεται στις εκλογές σε συμμαχία με το ΔΗΚΟ, με υποψήφιο τον «σκληροπυρηνικό» Τάσσο Παπαδόπουλο.

16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Ο Τάσσος Παπαδόπουλος εκλέγεται πρόεδρος και μπαίνει αμέσως στα βαθιά νερά του Κυπριακού. Ο γενικός γραμματέας προγραμματίζει νέα επίσκεψη στην Κύπρο στις 26 Φεβρουαρίου, με στόχο μια συμφωνία στο Κυπριακό.

26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών επισκέπτεται την Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο. Αποκορύφωμα των διαβουλεύσεων αυτών είναι η επίδοση του τρίτου σχεδίου Ανάν. Ο γενικός γραμματέας προσκαλεί τους Παπαδόπουλο και Ντενκτάς στη Χάγη, στις 10 Μαρτίου.

10 ΜΑΡΤΙΟΥ Διάσκεψη της Χάγης. Παρά τις δραστικές προσπάθειες του γενικού γραμματέα, η διάσκεψη καταρρέει εξ υπαιτιότητας του Ντενκτάς. Ο πρόεδρος Παπαδόπουλος δεσμεύτηκε προς τον Κόφι Ανάν ότι είναι πρόθυμος να αποδεχτεί το σχέδιο υπό κάποιες προϋποθέσεις (να είναι συμπληρωμένο και να υπάρξουν διασφαλίσεις για την εφαρμογή του). Δεσμεύεται να μην ανοίξει τη συζήτηση για κύρια θέματα, εάν θα ακολουθήσει την ίδια τακτική και η άλλη πλευρά. Ο Κόφι Ανάν κηρύσσει αδιέξοδο και ανακοινώνει τον τερματισμό της πρωτοβουλίας του. Δεσμεύεται να επανέλθει μόνο αν τα μέρη δεσμευτούν να του αναγνωρίσουν επιδιαιτητικό ρόλο για να συμπληρώσει το σχέδιο σε περίπτωση διαφωνίας και να το παραπέμψουν σε δημοψηφίσματα.

16 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Υπογράφεται στη Στοά του Αττάλου η συνθήκη προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Ε.Ε.

22 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Το καθεστώς Ντενκτάς ανακοινώνει άρση των περιορισμών στη διακίνηση από και προς τα κατεχόμενα. Οι Ελληνοκύπριοι μπορούν να επισκεφθούν τα κατεχόμενα δείχνοντας το διαβατήριό τους. Η κυβέρνηση της Κύπρου καθοδηγεί τους Ελληνοκύπριους να μην ανταποκριθούν, διότι ο Ντενκτάς αποσκοπεί στην αναγνώριση του ψευδοκράτους.

23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Δεκάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συνωστίζονται στο οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας για να περάσουν στην απέναντι πλευρά. Η αναμονή για να περάσει κανείς με το αυτοκίνητο φτάνει μέχρι και τις 24 ώρες. Συγκλονιστικές εμπειρίες από το σμίξιμο των ανθρώπων. Η κυβέρνηση υπαναχωρεί από τις θέσεις της και ζητεί το άνοιγμα και άλλων οδοφραγμάτων.

30 ΑΠΡΙΛΙΟΥ Η κυβέρνηση ανακοινώνει μέτρα για τη στήριξη των Τουρκοκυπρίων. Εκτός από τις διευκολύνσεις για την έκδοση εγγράφων (πιστοποιητικών γεννήσεως, διαβατηρίων) τα υπόλοιπα εγκαταλείπονται όσο περνά ο χρόνος και όσο μειώνεται ο ενθουσιασμός από το άνοιγμα των οδοφραγμάτων.

2 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Η Τουρκία καταβάλλει την αποζημίωση που επιδίκασε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Τιτίνα Λοϊζίδου από την Κερύνεια, για αποστέρηση της περιουσίας της στα κατεχόμενα.

14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Εκλογές στα κατεχόμενα. Η αντιπολίτευση κερδίζει τις εκλογές αλλά οι βουλευτικές έδρες είναι ισάριθμες (25 – 25). Ο νικητής των εκλογών, Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, σχηματίζει «κυβέρνηση» με τον υιό Ντενκτάς, Σερντάρ. Επικρίνεται από τους Ελληνοκύπριους.

17 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Ο πρόεδρος Παπαδόπουλος στέλνει επιστολή στο γενικό γραμματέα των Η.Ε. και του ζητεί επανάληψη των συνομιλιών, με στόχο τη λύση πριν από την 1η Μαΐου.

23 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2004 Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της Τουρκίας αποφασίζει την αποδοχή του σχεδίου Ανάν ως σημείου αναφοράς για ταχεία λύση στο Κυπριακό, στη βάση των πραγματικοτήτων στην Κύπρο. Η απόφαση αυτή λαμβάνεται εν μέσω έντονων διεργασιών στην τουρκική διπλωματία για αναθεώρηση της τουρκικής πολιτικής στο Κυπριακό. Η εκτίμηση του προέδρου Παπαδόπουλου είναι πως πρόκειται για επικοινωνιακή τακτική της Τουρκίας.

24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Συνάντηση του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν με τον Κόφι Ανάν στη Γενεύη. Ο γενικός γραμματέας δηλώνει ενθαρρημένος από τα όσα άκουσε από τον πρωθυπουργό της Τουρκίας και εκφράζει την πρόθεσή του να αναλάβει ξανά πρωτοβουλία. Σε δηλώσεις του, ο Ερντογάν αναφέρει ότι η Τουρκία θα αποδεχτεί τον επιδιαιτητικό ρόλο του Ανάν. Η κυπριακή κυβέρνηση επιμένει ότι πρόκειται για επικοινωνιακή τακτική.

28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Συνάντηση Μπους – Ερντογάν στο Λευκό Οίκο. Το Κυπριακό βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα. Ο Ερντογάν δεσμεύεται στον πρόεδρο Μπους ν’ αποδεχτεί τον επιδιαιτητικό ρόλο του Ανάν.

31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ Συνάντηση Παπαδόπουλου – Ανάν στις Βρυξέλλες. Ο γενικός γραμματέας βολιδοσκοπεί τον πρόεδρο της Κύπρου για επανέναρξη των συνομιλιών.

5 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Ο γενικός γραμματέας στέλνει προσκλήσεις στους Παπαδόπουλο και Ντενκτάς, καθώς και σε Ελλάδα και Τουρκία, για συνομιλίες στη Νέα Υόρκη στις 10 Φεβρουαρίου. Ο Ανάν εισηγείται συγκεκριμένη διαδικασία συνομιλιών, που θα καταλήξει στην επιδιαιτησία του γενικού γραμματέα στα ζητήματα ασυμφωνίας, και δέσμευση για παραπομπή της συμφωνίας σε δημοψηφίσματα την 21η Απριλίου.

10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Αρχίζουν στη Νέα Υόρκη οι συνομιλίες υπό τον Κόφι Ανάν. Οι Παπαδόπουλος και Ντενκτάς συμφωνούν ν’ απορρίψουν τον επιδιαιτητικό ρόλο του γενικού γραμματέα.

13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Η Τουρκία διά του Ντενκτάς υποβάλλει πρόταση με την οποία αποδέχεται τον επιδιαιτητικό ρόλο του γενικού γραμματέα, υπό τον όρο ότι πριν από την παρέμβαση του Ανάν θα εμπλακούν η Τουρκία και η Ελλάδα. Η πρόταση γίνεται αποδεκτή από όλα τα μέρη.

19 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ Αρχίζουν στη Λευκωσία συνομιλίες για βελτίωση του σχεδίου μεταξύ Παπαδόπουλου και Ντενκτάς. Παρά τη συμφωνία της Νέας Υόρκης, ο Ντενκτάς προσέρχεται με ακραίες θέσεις. Ο Παπαδόπουλος υποβάλλει μετριοπαθείς εισηγήσεις, αλλά αρχίζει εκστρατεία για τη δημιουργία αρνητικής άποψης στην κοινή γνώμη, με άξονα τους κινδύνους στην οικονομία και την ασφάλεια.

23 ΜΑΡΤΙΟΥ Ολοκληρώνονται οι συνομιλίες χωρίς συμφωνία. Τα Ηνωμένα Εθνη επιρρίπτουν ευθύνες στον Ντενκτάς για κωλυσιεργία σε ζητήματα ουσίας και στον Παπαδόπουλο σε ζητήματα διαδικασίας. Η εκστρατεία του Παπαδόπουλου κατά του σχεδίου δημιούργησε αρνητικό κλίμα στο εσωτερικό της Κύπρου.

24 ΜΑΡΤΙΟΥ Αρχίζουν στη Λουκέρνη της Ελβετίας οι συνομιλίες για την ολοκλήρωση του σχεδίου. Ο Ντενκτάς αρνείται συμμετοχή και οι Τουρκοκύπριοι εκπροσωπούνται από τους Ταλάτ – Ντενκτάς. Αναχωρώντας, ο Παπαδόπουλος προϊδεάζει την κοινή γνώμη ότι θ’ απορρίψει το σχέδιο. Στη Λουκέρνη δεν γίνεται καμιά επίσημη διαπραγμάτευση. Τα Ηνωμένα Εθνη παρακάμπτουν τον Παπαδόπουλο και διαβουλεύονται με τους Βασιλείου, Αναστασιάδη, Χριστόφια. Ο Καραμανλής κλείνεται στο δωμάτιό του και αφήνει τις πρωτοβουλίες στον Παπαδόπουλο. Ο τελευταίος βολιδοσκοπεί την τουρκική πλευρά, να κηρύξουν από κοινού αδιέξοδο και να εγκαταλείψουν τις συνομιλίες.

29 ΜΑΡΤΙΟΥ Ο γενικός γραμματέας, αφού άσκησε τον επιδιαιτητικό του ρόλο, συμπλήρωσε το σχέδιο και το παρέδωσε στα τέσσερα μέρη. Η πρώτη εκτίμηση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι πως τα έδωσαν όλα στην Τουρκία και τίποτα στην Κύπρο. Ενημερώνονται οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ και τα «μαύρα μαντάτα» μεταδίδονται στην Ελλάδα και στην Τουρκία. Δημιουργείται κλίμα καθολικής απόρριψης του σχεδίου.

30 ΜΑΡΤΙΟΥ Η ελληνοκυπριακή πλευρά δίνει για πρώτη φορά εισηγήσεις για το πάρε-δώσε. Τα Η.Ε. προσπαθούν να βελτιώσουν το σχέδιο για ν’ ανατρέψουν το αρνητικό κλίμα. Υστερα από ένα δραματικό παρασκήνιο 24 ωρών, ο γενικός γραμματέας ενημερώνει τον πρόεδρο Παπαδόπουλο για τις αλλαγές που θα συμπεριλάβει στο σχέδιό του. Ο Παπαδόπουλος ανακοινώνει αμέσως πως δεν τον ικανοποιούν. Τελικά, ο γενικός γραμματέας επιδίδει σε επίσημη τελετή το πέμπτο και τελευταίο σχέδιο του. Ο Παπαδόπουλος αρνείται να υπογράψει ακόμη και ότι το παρέλαβε. Το δημοψήφισμα ορίζεται για τις 24 Απριλίου.