“Θα σας πω γιατί εμείς οι Ισραηλινοί έχουμε παράπονο από τον Μωυσή :Μας τραβολογούσε σαράντα χρόνια στην έρημο, για να μας φέρει στο μόνο μέρος στη Μέση Ανατολή που δεν έχει πετρέλαιο!”.

Όταν η πρώην πρωθυπουργός των αρχών της δεκαετίας του 70 του Ισραήλ Γκόλντα Μέιρ έλεγε το παραπάνω ευφυολόγημα, κανείς δεν φανταζόταν ότι μισό αιώνα μετά θα αποδεικνυόταν ότι ούτε ο Μωυσής, ούτε οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων έκαναν λάθος με τις αναφορές για πετρέλαιο στη χώρα, με αποτέλεσμα σήμερα να συμβαίνει ένα ακόμα παράδοξο : Να χρωστάμε σε όσους μιλάνε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά κλπ. ενώ το ίδιο διάστημα ν’ ακούγεται ότι βρισκόμαστε σε πάνω σ’ ένα χρυσωρυχείο πετρελαίου.

Παρότι οι πρώτες αναφορές για αναζήτηση πετρελαίου στην Ελλάδα φτάνουν στο 1860, χρονιά έναρξης των ερευνών θεωρείται το 1903 όταν οι εταιρίες London Oil Development, HELLIS, PAN-ISRAEL, DEILMAN-ILIO διεξάγουν αναποτελεσματικές γεωτρήσεις σε ΒΔ. Πελοπόννησο, Έβρο και στο έλος Κερί Ζακύνθου όπου υπάρχει η λεγόμενη “Πηγή του Ηροδότου”. Οι έρευνες στην τελευταίο περιοχή, που καταγράφεται από αρχαίους συγγραφείς αλλά και από τον φιλέλληνα Γάλλο λογοτέχνη Σατωβριάνδο το 1806 ως ¨ξακουστή για τις πετρελαιοπηγές της”, συνεχίζονται στις αρχές του 20ου αιώνα από Έλληνες και ξένους με ικανοποιητικά αποτελέσματα.

Το 1939 η εταιρία “ΧΕΛΗ” κάνει γεωτρήσεις στο Κατάκολο Ηλείας, φτάνοντας σε βάθος  1.500 μέτρων. Οι αποτυχημένες προσπάθειες στις περιοχές Κυλλήνης  και Κάστρου -με τις γεωτρήσεις να φτάνουν σε μικρό βάθος λόγω πετρωμάτων που συναντούν- οδηγούν την εταιρία στην πτώχευση. Η επόμενη αναζήτηση γίνεται στη Θράκη, αλλά σταματά εσπευσμένα λόγω του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Τα μηδαμινά αποτελέσματα της προπολεμικής περιόδου δεν μπορούν να θεωρηθούν αντιπροσωπευτικά της πραγματικότητας, αφού οι γεωτρήσεις της εποχής αποτελούν μείγμα επιφανειακών ενδείξεων, ιστορικών αναφορών, περιορισμένων γεωλογικών γνώσεων και τεχνικά περιορισμένων δυνατοτήτων.

Η δεκαετία του 50 βρίσκει την Ελλάδα να βγαίνει τελευταία στην Ευρώπη από τις πολεμικές στάχτες, με το πετρέλαιο να αποτελεί πλέον την παγκόσμια “ατμομηχανή” της ανάπτυξης. Εδώ οι περισσότεροι βέβαια χρησιμοποιούν ακόμα για θέρμανση κάρβουνο, ξυλόσομπες και γκαζιέρες, ενώ το φωτιστικό πετρέλαιο αποτελεί κρατικό μονοπώλιο και συνήθως δίνεται με δελτίο από τα μπακάλικα. Κάθε άτομο δικαιούται μια μόνο οκά (περίπου 1.300 σημερινά γραμμάρια) αλλά η έλλειψη του οδηγεί σε μεγαλύτερες ουρές και μικρότερες ποσότητες, όπως αναφέρουν οι εφημερίδες της εποχή :

“Έτσι πριν ακόμα φτάσει ο χειμώνας εξηφανίσθη το πετρέλαιο από την αγορά και οι πρώτες ουρές σχηματίστηκαν στις συνοικίες ενώ οι μπακάληδες αδυνατούν να μοιράσουν πετρέλαιο το πετρέλαιο που προβλέπει το δελτίο. Πολλές φορές οι νοικοκυρές είναι αναγκασμένες να πηγαίνουν μία και δύο φορές στην ουρά για να κατορθώσουν να πάρουν την μισή ποσότητα απ’ όση δικαιούνται. Η έλλειψις είναι τόσο μεγάλη, ώστε από μια οκά που δικαιούται το άτομο, να μοιράζουν 100 δράμια”.

Στις αρχές της δεκαετίας του 60 οι έρευνες γίνονται συστηματικότερες. Το ελληνικό δημόσιο σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Πετρελαίου, οργανώνουν 17 γεωτρήσεις σε όλη την χώρα χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα. Περισσότερο ενθαρρυντικές είναι οι 21 γεωτρήσεις που πραγματοποιούνται σε Έβρο, Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία, Δυτική Πελοπόννησο, Ρόδο και Θεσσαλονίκη από πέντε μεγάλες πετρελαϊκές εταιρίες. Στα τέλη της δεκαετίας, κάθε εταιρία αναλαμβάνει συγκεκριμένες περιοχές:TEXACO-(Θερμαϊκός), CHEVRON,C & K PETROLEUM, ΑDA OIL – (Λήμνος ),AN-CAR OIL-(Ζάκυνθος), L.V.O, CALVIN, OCEANIC-(Θάσος) και η ANSHUTZ την περιοχή Θεσσαλονίκης–Επανομής–Κασσάνδρας. Αυτή την φορά οι έρευνες γίνονται με σύγχρονα για την εποχή μέσα και τεχνικές, με αποτέλεσμα να προκύψουν απτά αποτελέσματα στην περιοχή της Θάσου.

Τα επόμενα χρόνια οι δρόμοι γεμίζουν με διψασμένα για βενζίνη αυτοκίνητα, ενώ οι κοινές αυλές των πολλών οικογενειών δίνονται αντιπαροχή και αντικαθίστανται από πολυκατοικίες που διαθέτουν την πολυτέλεια του καλοριφέρ. Οι πετρελαϊκές κρίσεις ταρακουνούν το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, ενώ η πολιτική βαρύτητα του “μαύρου χρυσού” ξεπερνάει κατά πολύ λαϊκή βούληση και κοινοβούλια, ρίχνοντας κυβερνήσεις και κηρύσσοντας πολέμους. Η πετρελαϊκή κρίση του 1973 είναι πολύ χειρότερη αυτής της Διώρυγας του Σουέζ το 1957, οδηγώντας σε αναζήτηση νέων μορφών ενέργειας  και νέων πετρελαϊκών δρόμων.

Η Ελλάδα με την εξόρυξη των κοιτασμάτων της Θάσου, μπαίνει αμυδρά στον χάρτη των παραγωγών χωρών, αλλά μαζί με το πετρέλαιο “ανακαλύπτει” και τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Η προοπτική μεγάλων κοιτασμάτων στο βόρειο Αιγαίο, οδηγεί από τα μέσα της δεκαετίας του 70 μέχρι σήμερα σε αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της στο Αιγαίο, και η Ελλάδα ανακαλύπτει ότι πετρέλαιο δεν φέρνει μόνο χρήμα, αλλά και προβλήματα. Οι Τούρκοι ξεκινούν έρευνες στο βόρειο Αιγαίο, και μετά το μικρό ερευνητικό πλοίο “Τσαντιρλί” το 1974, την επόμενη χρονιά έρχεται ερευνητικό σκάφος “Χώρα” που παρ’ ολίγο να οδηγήσει τις δύο χώρες σε πόλεμο.

Η δεκαετία 1975-1985 θεωρείται η πλέον παραγωγική στην έρευνα για πετρελαϊκά κοιτάσματα. Την περίοδο αυτή οι κρατικές εταιρίες ΔΕΠ/ΔΕΠ-ΕΚΥ/ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ εκτελούν πάνω από 170 γεωτρήσεις σε όλη την χώρα, αλλά μόνο στο 15% αυτών η γεώτρηση γίνεται στο σωστό σημείο κατά την σημερινή τεχνογνωσία. Παρ’ ότι οι έρευνες γίνονται με σεισμικά δεδομένα, που θεωρούνται ξεπερασμένα σήμερα, υπάρχουν αρκετά ενθαρρυντικά  αποτελέσματα : Οριακό κοίτασμα στην θαλάσσια περιοχή του Κατάκολου, μικρό κοίτασμα ασφάλτου στην Ζάκυνθο, μικρό κοίτασμα αερίου στην Επανομή, ενώ σημαντικότερες παραμένουν οι ανακαλύψεις των κοιτασμάτων στις περιοχές νότιας Καβάλας, βόρειου Πρίνου και Έψιλον στο Θρακικό πέλαγος.