Στις “ξεχασμένες χώρες “, οι άνθρωποι χάνουν το δικαίωμα στην ζωή, από την ώρα της γέννησης τους… 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNICEF, κάθε 2 λεπτά, στον κόσμο, 1 βρέφος μολύνεται από τον ιό του AIDS, από την οροθετική μητέρα του. 

Αν δεν υποβληθεί σε ειδική θεραπεία, μέχρι τα 5 χρόνια του θα έχει προστεθεί στα περισσότερα των 30 εκατομμυρίων ανθρώπων που πέθαναν εξ αιτίας του AIDS, από το 1980 ως σήμερα! 

Από την πρώτη εμφάνιση της νόσου, πριν 30 χρόνια περίπου, έχουν γίνει βήματα προόδου στην έρευνα ,την φαρμακευτική αγωγή, την επαγρύπνηση του ιατρικού κόσμου, την πληροφόρηση των πληθυσμών  σε όλες τις ηπείρους. 

Το εμβόλιο που θα θωρακίζει τον ανθρώπινο οργανισμό από πιθανή μόλυνση του από τον ιό HIV, δεν έχει ακόμη παρασκευαστεί θεραπευτικά πρωτόκολλα ,όμως, που αποτρέπουν την εμφάνιση της νόσου στους οροθετικούς , αλλά και την “καταστολή” της, σε όσους νοσούν, έχουν βελτιωθεί, με ορατά θετικά αποτελέσματα. 

Σήμερα, το προσδόκιμο ζωής για τους οροθετικούς, έχει αυξηθεί κατά 10 χρόνια. 

Σε 8 αφρικανικές χώρες η εμφάνιση νέων μολύνσεων από τον ιό έχει μειωθεί κατά 50% ,στην Γκάνα, έως 67% στο Μαλάουι. 

Στο Chad, η μόλυνση των νεογέννητων από τον HIV ,έχει μειωθεί κατά 49%,εφ’οσον η οροθετική μητέρα ακολουθει φαρμακευτική αγωγή στην διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όμως ,περισσότερες από 10.000 έγκυες  στην χώρα αυτή, δεν έχουν ακόμα πρόσβαση σε περίθαλψη…

Παρόλα τα ελπιδοφόρα μηνύματα, όμως, τα κρούσματα μεταξύ των εφήβων , παγκόσμια, παρουσιάζουν  αυξητικές τάσεις την τελευταία διετία. 

Η έλλειψη πληροφόρησης, σεξουαλικής αγωγής, η δυσκολία πρόσβασης σε θεραπευτικά κέντρα, σε φαρμακευτική αγωγή, η υιοθέτηση “επικινδύνων” συμπεριφορών στην ερωτική τους ζωή ,εκθέτουν τους νέους στον HIV. 

Στις “αόρατες “χώρες, πολλοί παράγοντες καθορίζουν τις συνθήκες ζωής των κατοίκων τους. 

Αν ξεπεράσουν τα πρώτα 5 χρόνια , το προσδόκιμο ζωής αγγίζει τα… 40 χρόνια…

Η UNICEF, κάθε χρόνο, την 1η Δεκεμβρη, Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, επιλέγει να προβάλλει μια χώρα ,η όποια αντανακλά τις προϋποθέσεις που κάνουν τον πληθυσμό της ευάλωτο σε αυτήν την πανδημία. 

Επιλογή για το 2014, το Chad, σε ένα οδοιπορικό που γυρεύει απαντήσεις…

Σάββατο, 14 Ιουνίου.   

Η  4μελης αποστολή της  UNICEF Ελλάδας, έτοιμη να “απογειωθεί”. Αφήνουμε πίσω μας την Αθήνα  και “πετάμε” με προορισμό το CHAD, στην Κέντρο-Δυτικη ,Υποσαχαρια Αφρική. 

Κάποια στιγμή, στην διάρκεια της πτήσης, κοιτάζω από το φινιστρίνι, κάτω , την Σαχάρα  να απλώνεται , ολόχρυση , καθρεφτίζοντας την πορεία του ηλίου προς την δύση του!!! 

Σκέπτομαι :…”κάπου , εκεί κάτω, θα βρίσκεται “ο μικρός πρίγκιπας”… Στην πραγματικότητα, χιλιάδες, εκατομμύρια  γενναίοι “μικροί πριγκηπες”,που διεκδικούν την θέση τους κάτω από τον καυτό ,αφρικάνικο ήλιο, περιμένουν να τους “συναντήσουμε” στην “άκρη “ αυτής της διαδρομής! 

 Ξημερώματα της επόμενης μέρας προσγειωνόμαστε στο αεροδρόμιο της N’JAMENA, πρωτεύουσας του CHAD. 

Μικρό, με ελάχιστες πτήσεις να το προσεγγίζουν, “πρωτόγονο” για τις …ευρωπαϊκές  προδιαγραφές. 

Η  έντονη  αστυνομική παρουσία,   “υπενθυμίζει”, πως η χώρα στρατοκρατείται, και, επ’ ουδενι αποτελεί “τουριστικό προορισμό”. 

Η πόλη , μια  παραγκουπολη, χωρίς σύστημα ύδρευσης/ αποχέτευσης, χωρίς , καν, ηλεκτροδότηση παρά σε λίγες περιοχές της, είναι άσχημη, με, διάχυτη παντού την “μυρωδιά” της ανθρώπινης εξαθλίωσης. 

Οι περισσότεροι δρόμοι, χωμάτινοι… χωρίς σηματοδότηση. 

Τα αυτοκίνητα, με εξαίρεση τα λιγοστά των ξένων, είναι ανύπαρκτα. 

Εδω ,οι μετακινήσεις γίνονται με απαρχαιωμένα δίκυκλα, και, κυρίως, με κάρα που σέρνουν τα βόδια και τα γαϊδουράκια…Συχνά, οι άνθρωποι κάθε ηλικίας,” αντικαθιστούν” τα ζώα!             
Καταστήματα, με την έννοια που τους δίνουμε στον  “κόσμο” μας, δεν υπάρχουν, αν εξαιρέσεις, κάποιες υπαίθριες παράγκες, πνιγμένες στις μύγες και στα κουνούπια. Μόνο τα φαρμακεία ,αποτελούν “ευχάριστη” έκπληξη, μια και αποτελούν, τα μόνα, ίσως, καταστήματα που τηρούν συνθήκες υγιεινής και μια, όσο γίνεται, “σύγχρονη” οργάνωση! 

Ξεκινάμε το οδοιπορικό μας  στην ενδοχώρα, με προορισμό το Mongo, 8 ώρες ταξίδι, ΝΑ της N’JAMENA. 

Το τοπίο χωρίς δραματικές αλλαγές, με μικρούς οικισμούς, αραιά και που, με επίκεντρο τους, το πολύτιμο πηγάδι, που εξυπηρετεί τις ανάγκες τους, σε ακτίνα 1520 χμ που καλύπτουν, πεζή, κάθε μέρα… 

Η βλάστηση  πυκνώνει, ο δρόμος γίνεται χωμάτινος, οι καλαμένιες καλύβες ολοένα και αυξάνουν… όπως και οι άνθρωποι, που, ντυμένοι τα παραδοσιακά τους ρούχα, με τα υπέροχα χρώματα ζωντανεύουν το τοπίο… 

Φτάσαμε στο Mongo! 

Δεν χορταίνουμε να κοιτάζουμε γύρω μας, την απολυτή, ακραία αντίθεση. Πανέμορφοι, ψιλόλιγνοι άνθρωποι, …γυναίκες αέρινες, που περπατούν σαν να λικνίζονται,… εκατοντάδες παιδιά, που μετατρέπουν σε παιχνίδι το πιο απίθανο αντικείμενο… να ζουν την καθημερινότητα τους, στερημένοι από κάθε πρόσβαση στα βασικά, όπως το καθαρό νερό, αποχέτευση, η προστασία από τα κουνούπια…  

Στερημένοι από τις στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας, τον εμβολιασμό,…την σίτιση…

Όλα εκείνα που θα τους επέτρεπαν να Ζήσουν! 

Σ’αυτην την χώρα των 11 εκατομ. κατοίκων, με πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου, στα νότια, και ουράνιου, στον βορρά, οι κάτοικοι, ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα! 

Οι συνθήκες διαβίωσης (επιβίωσης, θα έλεγα), μας παραπέμπουν σε χιλιετιες, πίσω από την εποχή μας! 

Τα κορίτσια, δεν πηγαίνουν σχολείο… 

Όταν γίνουν 4-5 ετών, υφίστανται ακρωτηριασμό στα γεννητικά τους όργανα και παντρεύονται στα 12… 

Παιδιά οι ίδιες, φέρνουν στον κόσμο παιδιά, που στην πλειοψηφία τους, δεν θα γίνουν ποτέ 5 χρονών μια και απειλούνται από βαρύ υποσιτισμό, ελονοσία, διάρροια, κίτρινο πυρετό, αναπνευστικές παθήσεις… 

Οι μέρες που έμεινα στο Mongo είναι ίσως οι πιο δύσκολες και πιο ουσιαστικές, οι πιο ανθρώπινες από όσες θυμάμαι να έχω ζήσει…

Oι  ολιγάριθμοι υγειονομικοί και εκπαιδευτές, μέσα από τα πολύ πρόσφατα χρηματοδοτούμενα προγράμματα της UNICEF, παλεύουν ηρωικά, όχι μόνο να θεραπευόσουν αλλά, κυρίως, να αλλάζουν νοοτροπίες και προκαταλήψεις αιώνων, ώστε το “αύριο”, να παύσει να είναι “κενό περιεχομένου”, και το “καλλίτερο αύριο”, να γίνει προοπτική.  

Οι πιο “σκληρές” στιγμές όμως ήταν τότε που συνάντησα τις μάνες με τα υποσιτισμένα βρέφη και νήπια, να νοσηλεύονται, σε βαριά κατάσταση, στο νοσοκομείο…

20% ανάμεσα τους ίσως αυτή την στιγμή που γράφω, να μην υπαρχει πια…

Ο γυρισμός, “βαρύς”…

Τώρα πια την “έξαψη” του άγνωστου στο ξεκίνημα μας, έχει αντικαταστήσει η συνειδητοποίηση  των “μικρών “μας διαστάσεων, μπροστά σε ανθρώπινες τραγωδίες που μας ξεπερνούν… 

Όταν ένας τόπος, παύει να είναι “αόρατος”… μέσα από τις επείγουσες  ανάγκες “υπαρκτών ανθρώπων”… μέσα από την εγκληματική εγκατάλειψη της διεθνούς κοινότητας… τότε, δεν μπορείς παρά να “δεσμευτείς”! 

Και, πράγμα παράξενο, αυτή η “ευθύνη”, αντί να “βαραίνει” επάνω μου, κάνει την ψύχη μου “ανάλαφρη”… γιατί, τώρα πια, ξέρω, πως όσο αγωνιζόμαστε, μπορούμε να  ελπίζουμε, ότι το δικαίωμα στην Επιλογή, κάποια μέρα, όχι πολύ μακρινή,  θα τους ανήκει…

* Η Σοφία Τζιτζίκου είναι φαρμακοποιός, αντιπρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής της UNICEF