Στο πρόσφατο ναυάγιο στις Οινούσσες πνίγηκαν πέντε παιδιά. Ανάμεσα στις οικογένειες των προσφύγων που βρίσκονταν στην βάρκα που ναυάγησε συμπεριλαμβάνονταν δύο καθηγητές πανεπιστημίων της Τουρκίας. Ένας εξ αυτών ήταν καθηγητής νομικής που είχε απολυθεί από το καθεστώς Ερντογάν. Η σύνθεση των ναυαγών αυτών δεν είναι αντιπροσωπευτική του πληθυσμού των προσφύγων που καταφθάνουν στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη όμως περίπτωση δείχνει ότι ο εγκλωβισμός της κυβέρνησης στις ιδεοληψίες της για «εισβολείς λαθρομετανάστες» της στερεί κάθε δυνατότητα ρεαλιστικής πολιτικής έναντι του προσφυγικού – μεταναστευτικού φαινομένου. Η κυβερνητική πολιτική πάσχει ενδογενώς σε τρία σημεία.

Ads

(α) Η κυβερνητική πολιτική ενισχύει και επιταχύνει τους ρυθμούς άφιξης προσφύγων και μεταναστών. Η κυβέρνηση επιβάλλει πολιτικές αποτροπής των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών επιπλέον αυτών που προκύπτουν από τις συμφωνίες ΕΕ – Τουρκίας και το διατυμπανίζει διεθνώς με τον πιο ηχηρό τρόπο («αύξηση της φύλαξης των συνόρων», «μεταφορά σκαφών του πολεμικού ναυτικού» κλπ.). Παράλληλα, οι πόλεμοι συνεχίζονται στη Μέση Ανατολή και τη βόρεια Αφρική και το καθεστώς Ερντογάν διευκολύνει τη μετακίνηση προσφύγων και μεταναστών προς την ΕΕ, διαμέσου της Ελλάδος. Όλα αυτά δημιούργησαν από τις αρχές Ιουλίου μεγάλες ανησυχίες σε όσους ζουν στην Τουρκία, στη Συρία, στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν και σκέφτονταν κάποια στιγμή να μετακινηθούν προς την Ευρώπη. Οι άνθρωποι αυτοί ενημερώνονται εξαντλητικά ώστε να γνωρίζουν τους όρους υπό τους οποίους θα ρισκάρουν τη ζωή τους στο ταξίδι. Οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα αυξάνει συνεχώς την αποτροπή και το ταξίδι θα γίνεται όλο και πιο επικίνδυνο και ακριβό. Η κυβερνητική  πολιτική αποτροπής των αφίξεων προσφύγων και μεταναστών απέτυχε παταγωδώς διότι λειτουργεί ως καταλύτης ενισχύοντας όλους τους παράγοντες που οδηγούν στην απόφαση αυτών των ανθρώπων να μετακινηθούν προς την Ελλάδα.

(β) Η κυβερνητική πολιτική στερείται στοιχειώδους πρόνοιας για τους προσφυγικούς και μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Αφενός γιατί πιστεύει ότι πρέπει να υπάρξει μείωση της πρόνοιας για αυτούς τους πληθυσμούς (π.χ. σε θέματα υγείας, παιδείας, δικαιωμάτων, στέγασης) ώστε να τους αποθαρρύνει στην απόφαση μετακίνησης τους και αφετέρου διότι δεν ενδιαφέρεται να αξιοποιήσει την ευρωπαϊκή και ελληνική εμπειρία στο ζήτημα. Τα αποτελέσματα είναι ορατά: ο πληθυσμός που έχει εγκλωβιστεί στα νησιά ξεπερνά κάθε προηγούμενο εδώ και δύο χρόνια παρόλο που η αύξηση των εισερχομένων, σε επίπεδο τριμήνου, προσομοιάζει με τους αριθμούς που ξαναείδαμε στο παρελθόν. Ο χειμώνας είναι κοντά και θα αναγκάσει την κυβέρνηση να μεταφέρει βιαστικά κάποιες χιλιάδες άτομα στην ενδοχώρα. Δεδομένου ότι δεν έχει φροντίσει να ζητήσει πόρους και να προγραμματίσει την στέγαση σε ξενοδοχεία, θα οδηγηθεί στην επαναλειτουργία καταυλισμών με σκηνές μέσα σε χώρους πρώην αποθηκών και εργοστασίων στη Βόρεια Ελλάδα. Προσπάθειες, λάθη, εμπειρίες και τεχνογνωσία τριών ετών πετάχτηκαν στα σκουπίδια. Η Ελλάδα θα γίνει και πάλι, με ευθύνη της κυβέρνησης, χώρα που θα παράγει πόνο για τους πρόσφυγες, κοινωνική ένταση και αρνητική κάλυψη στα διεθνή δελτία ειδήσεων.

(γ) Τα πράγματα θα γίνουν ακόμα χειρότερα διότι οι τοπικές κοινωνίες, ειδικά στη Μακεδονία, θα αντιδράσουν. Η αντίδραση αυτή εν μέρει προκύπτει και από την ενίσχυση της ξενοφοβίας που η ίδια η κυβέρνηση καλλιεργεί από τα πολιτικά μηνύματα που εκπέμπουν τόσο τα κυβερνητικά στελέχη της όσο και οι άνθρωποι της ΝΔ στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η κυβέρνηση καθημερινά «πυροβολεί τα πόδια της» δυσχεραίνοντας τις όποιες δικές της δυνατότητες θετικών πολιτικών πρωτοβουλιών στη διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος.  

Ads