Από τις 24 Μαρτίου, στην Ευρώπη υπάρχει ένα «πριν» και ένα «μετά». Στην τομή βρίσκεται η κυπριακή κρίση. Ο Ουίνστον Τσόρτσιλ είχε παρατηρήσει ότι τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη ιστορία από όση μπορούν να καταναλώσουν. Τα πρόσφατα γεγονότα στην Κύπρο αποδεικνύουν ότι το ίδιο ισχύει και για την Κύπρο, με μία διαφορά: η ιστορία που παράγεται σήμερα στο νησί αφορά συνολικά το ευρωπαϊκό εγχείρημα. Δεν περιορίζεται στον πλανήτη των τραπεζών ή των ροών των κεφαλαίων.

Ads

Η νέα φάση «διάσωσης» (άλλος ένας ευφημισμός από εκείνους που εφευρίσκουν μόνον οι τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες) που εισήγαγε η απόφαση του Eurogroup της 24ης Μαρτίου, ήρθε να βάλει βίαια τον κυπριακό λαό στη σειρά των λαών (Ελλάδας, Πορτογαλίας, Ισπανίας) που με ή χωρίς μνημόνια, βρίσκονται αντιμέτωποι με τη ριζική ανατροπή των ζωών τους, μέσα από κάποιου είδους δημοσιονομικό εκβιασμό. Μοιάζει σαν να βλέπουμε σε fast forward την πορεία της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας τα τελευταία τρία χρόνια και ειδικά την παγίδα στην οποία σπρώχνεται και η Κύπρος: τον φαύλο κύκλο ύφεσης – λιτότητας – χρέους.

Και όλα τούτα με φόντο την αναδυόμενη γερμανική Ευρώπη – ακριβώς αυτό το οποίο απευχόταν ήδη πριν από εξήντα χρόνια ο Τόμας Μαν. Και ακριβώς αυτό το τελευταίο στοιχείο, στο πλαίσιο του οποίου εγγράφεται εμφατικά το κεφάλαιο «Κύπρος», είναι που απειλεί ουσιαστικά την ίδια την ύπαρξη της Ευρωζώνης, της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Και αυτό ίσως να μην είχε ιδιαίτερη σημασία αν δεν διακυβεύονταν οι ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων και όχι μόνον υλικά: η Δημοκρατία απομειώνεται καθημερινά. «Η Γερμανία δεν έχει το δικαίωμα να καθορίζει τα πρότυπα για τις άλλες χώρες της ΕΕ. Δεν επιτρέπεται, με το πρόσχημα οικονομοτεχνικών ζητημάτων, να υποβάλλονται κάποιες χώρες σε ασφυξία». Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Γιαν Ασελμπορν, που δεν μπορεί να κατηγορηθεί για γερμανοφοβία, ήταν σαφής.

Στο τελευταίο του βιβλίο, «Από τον Μακιαβέλι στη Μερκιαβέλι» (εκδόσεις Πατάκη), ο Γερμανός κοινωνιολόγος Ούρλιχ Μπεκ παρατηρεί ότι στη χώρα του η λέξη «εξουσία» είναι ταμπού. Στα αυτιά των συμπολιτών του ηχεί άσχημα η πρόταση «η Γερμανία θέλει να εξουσιάζει την Ευρώπη». Αντ’ αυτής προτιμούν τη λέξη «ευθύνη»: «η Γερμανία έχει την ευθύνη της Ευρώπης».

Ακριβώς όπως μια αυστηρή δασκάλα, που απαιτεί από τους μαθητές της να εμπεδώσουν τον δρόμο της ηθικής της εργασίας: μόνο μέσα από τη σκληρή δουλειά και τη λιτότητα, έρχεται η οικονομική ανάκαμψη. Ο Λούθηρος και ο Μαξ Βέμπερ δεν θα διαφωνούσαν. Οι Ευρωπαίοι «μαθητές», όμως;

* Η Ρένα Δούρου είναι βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ

Έθνος