Ιστορικό:

Οι προνομιακοί αριστεροί σύμμαχοι έστειλαν τον Ανδρέα στο Ειδικό Δικαστήριο (1989).

Με το σύνθημα «η Ελλάδα στους Έλληνες!» τους είχε πάρει την μπουκιά από το στόμα ενόσω επέλυαν εσωτερικά τους ζητήματα, όπως το ονοματολογικό. Το ΠΑΣΟΚ από κόμμα διαμαρτυρίας (13%-1974) σύντομα είχε καταστεί κόμμα-παράταξη (48% -1981) μετατρέποντας το αντιδικτατορικό ηφαίστειο σε παράγοντα ομαλών ευνοϊκών εξελίξεων για την χώρα και το λαό της.

Σε αυτή την θορυβώδη συναίρεση βενιζελογενούς κέντρου και Λαμπράκηδων χωρέσανε σχεδόν οι πάντες. Δεν γύρισαν πχ. από τους αντάρτες οι Σλαβομακεδόνες κι όχι τυχαία πάλι ο ίδιος πρόλαβε κι έκανε ακόμη κι «εμπάργκο στα Σκόπια», προτού αυτά ονομαστούν FYROM …

Μόνο ο Ελ Βενιζέλος εξήντα χρόνια νωρίτερα, είχε καταφέρει μια αντίστοιχη ενσωμάτωση κάθε πολιτικής ή πολιτισμικής σύγχρονης εκδοχής Όλοι οι τότε ‘προοδευτικοί’ συναιρέθηκαν στο δικό του εθνικιστικό κόμμα (ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ) που αποτέλεσε, στη σκιά του εθνικού διχασμού, τον κορμό της Δημοκρατικής παράταξης.

Για την ακρίβεια, όσο υπηρετούσε ακόμη την ‘Μεγάλη Ιδέα’, δεν είχε καταφέρει να ενσωματώσει στον φιλελευθερισμό του μόνο την εργατική «Φεντερασιόν», που συνδύαζε την ταξική αδιαλλαξία με τον εβραϊσμό των πλείστων μελών της, πράγμα που την έκανε εξόχως ανθεκτική στην γοητεία του επεκτεινόμενου εθνικισμού.

Το ΚΚΕ γεννήθηκε λοιπόν με την εξ αρχής αμφισβήτηση του σύγχρονου σχήματος της δημοκρατικής παράταξης κι ο Βενιζέλος από την πρώιμη εξορία του Αβραάμ Μπεναρόγια και του Σαμουήλ Γιονά (1914) πέρασε στην νομοθέτηση του ΙΔΙΩΝΥΜΟΥ (1929).

Το ΕΑΜ κατά την κρίσιμη δεκαετία αποτέλεσε την εξαίρεση, γιατί αυτή την φορά ήταν το ΚΚΕ που απέκτησε το πάνω χέρι στην δημοκρατική παράταξη. Η διάλυση της ΕΚΚΑ κι η εκτέλεση Ψαρρού ήταν από τα πιο σκοτεινά σημεία της περιόδου και παρότι διώξανε τους ναζί, οδηγήθηκαν σε μια ήττα κολοσσιαίων διαστάσεων (μετεμφύλιος-Χούντα). Στον Μετεμφύλιο υποστηρικτής της εκτέλεσης Μπελογιάννη ήταν κι ο “Γέρος” Παπανδρέου. Μέχρι τα Ιουλιανά (1965) οι σχέσεις τους παρέμεναν πολύ διαταραγμένες.

Ο ΣΥΡΙΖΑ των μνημονίων και του νιοστού διχασμού, έναν αιώνα μετά τον Εθνικό διχασμό του 1915, ήταν μάλλον η δεύτερη εξαίρεση, όταν και πάλι η ηγεσία της αριστεράς οδήγησε σε ήττα, αν και βγήκε από τα μνημόνια. Η μακρά παράδοση συμπόρευσης της δημοκρατικής παράταξης ή κεντροαριστεράς ή προοδευτικού χώρου διακόπηκε και πάλι, επ’ ωφελεία αυτήν την φορά του υιού Μητσοτάκη. Αυτή η διακοπή από την αλήστου μνήμης εποχή γερμανοτσολιάδων και γιαουρτωμάτων, στοιχειώνει ακόμη τις μέρες μας.

Τι έφταιξε;

Κάποτε ενοχοποιήθηκε το κίνημα «ΜΕΝΟΥΜΕ ΕΥΡΩΠΗ!» όταν παρά το 62% του ΟΧΙ απομακρύνθηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ τα μεσοστρώματα των πόλεων.

Το ΠΟΤΑΜΙ λεκτικά μόνον δεν γυρνούσε πίσω. Θα μπορούσε ίσως ν’ αποτελέσει εταίρο του ΣΥΡΙΖΑ στο Μαξίμου αλλά όταν είδε στην θέση του τους ΑΝΕΛ του Καμμένου, δεν του μείναν πολλές εναλλακτικές λύσεις. Θεοδωράκης, Φώφη κά συμπεριφέρθηκαν ως απομεινάρια του παρελθόντος κι ως απλές παραλλαγές του κ Βασίλη Λεβέντη της Ένωσης Κεντρώων.

Από την άλλη, η ανιστόρητη ανάγνωση του ΣΥΡΙΖΑ απέκλεισε του κυβερνητικού αφηγήματος βασικούς εταίρους και συχνά τους δαιμονοποίησε περισσότερο κι από την ίδια την δεξιά. Η στάση αυτή απώθησε ακόμη περισσότερο το Κέντρο που έχοντας δει ως τότε τον Χάρο με τα μάτια της, δεν απέρριψε το δώρο. Δωρολήπτης ήταν ο Μητσοτάκης και μέγας χορηγός ο Τσίπρας.

Το 2019 ο Τσίπρας έκανε αυτοκριτική κι υποσχέθηκε να διορθωθεί. Μερικοί αφελείς τον πιστέψανε τότε ενώ οι επιτήδειοι τον είχαν πιστέψει όσο κυβερνούσε. Αντ’ αυτού η τετραετία του 2019-2023 ήταν ένα βήμα μπρος και δυο βήματα πίσω. Οδηγήθηκε στο 17,8% και στην εκλογή/πραξικοπηματική καθαίρεση Κασσελάκη. Το 2024 ήταν η χρονιά της επίσημης απόρριψης του μοσχεύματος του 2019 και του οριστικού θανάτου του λήπτη. Για λεπτομέρειες στο λήμμα Gazi live.

Στο μεταξύ μια ακόμη θανάτωση, μέσω εκδηλώσεων αγάπης, υπήρξε η αρνητική επίπτωση των εκδηλώσεων φιλίας διαφόρων απόβλητων της συριζαικής νομενκλατούρας. Η Νοτοπούλου βυσσοδομούσε στην Βόρειο Ελλάδα με τον Καστανίδη, ο Κεδίκογλου ηγείτο των δουκιστών της Ευβοίας, ο Ζαχαριάδης προαλειφόταν για αυτοδιοικητικός ηγέτης κι όλοι μαζί πήραν τον Δούκα στον λαιμό τους γιατί οι κανονικοί πασόκοι εμφάνισαν αναφυλαξία προς τις όψιμες αγάπες.

‘Ολα αυτά τα θυμήθηκα και νοστάλγησα λίγο και τα νιάτα μου, διαβάζοντας για τις έντονες αντιδράσεις που προκάλεσαν οι δηλώσεις Γερουλάνου περί της μελλοντικής συνεργασίας του με ΣΥΡΙΖΑ, ΝεΑρ, Γιάνη Βαρουφάκη…

Συμπεράσματα

Η τελευταία ευκαιρία ενός σχήματος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ διαφάνηκε τον Ιούνιο του 2023 όταν το άθροισμα των δύο έφτασε στα ίσια τον Μητσοτάκη, του Σαμαρά περιλαμβανομένου. Αμέσως μετά όμως αντί να διαλυθεί ο Μητσοτάκης, επιχειρήθηκε να διαλυθούν κατά σειρά οι αντίπαλοι του.

Τελικώς, οι αληθινοί κεντροαριστεροί του ΣΥΡΙΖΑ εξοβελίστηκαν με τον Κασσελάκη. Όσοι τορπίλισαν ‘παντί τω τρόπω’ το ενδεχόμενο της ενιαίας κεντροαριστεράς ας μην ιδρωκοπούνε τώρα για την ενότητα. Δεν τους πιστεύει ούτε η κ Λούκα Κατσέλη, που έχει λόγους να τους συμπαθεί.

Η αναγκαιότητα της δημοκρατικής παράταξης παραμένει ιστορικά ισχυρή, όσο κι αν απέχουμε απο τους ‘βενιζελοκομμουνιστές’ και τους ‘εαμοβούλγαρους’. Ο γάμος δεν ήταν ποτέ ανέφελος αλλά κι ο χωρισμός δεν ήταν ποτέ οριστικός.

Το παρόν χάσμα εντός της δημοκρατικής παράταξης θα κλείσει μόνον με όρους ειλικρινούς αποτίμησης όσων προηγήθηκαν και επίδειξης στοιχειώδους αυθεντικότητας στις προθέσεις των εμπλεκομένων.