Απάντηση του κόσμου της εργασίας στη νέα επίθεση

Ads

Όπως γνωρίζουμε, οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, στην πρόσφατη σύνοδο τους(11 & 25 Μαρτίου), αποφάσισαν σαν συμβιβαστική λύση σε σχέση με την πρόταση της Γερμανίας που ζητούσε άμεσο καθορισμό αυξημένης ηλικίας (67ετών) συνταξιοδότησης τη σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. Είναι μία ακόμη αντιμεταρρύθμιση που υιοθέτησε η Ευρωζώνη και ήδη θεσμοθετήθηκε και στη χώρα μας.

Η δικαιολογητική βάση θεσμοθέτησης αυτής της ρύθμισης, είναι η ανάγκη αύξησης της ανταγωνιστικότητας των κρατών της Ευρωζώνης, που ήταν και το κύριο θέμα της προσφάτου συνόδου ασχέτως αν βαφτίστηκε σαν «σύνοδος για το Ευρώ».

Όμως, όπως είναι γνωστό από τη Μαρξιστική ανάλυση, αλλά και πλήρως κατανοητό εμπειρικά, η επιμήκυνση του χρόνου εργασίας, με τον όποιο τρόπο, συνεπάγεται την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων.

Η διαρκής αύξηση του ωραρίου εργασίας οδηγεί σε απάνθρωπες συνθήκες εργασίας σε επιστροφή σε προηγούμενους αιώνες με εξαθλιωμένους εργαζόμενους. Τέτοιες μεταβολές μπορεί εύκολα να δει κάποιος στον εργασιακό μεσαίωνα που έχει επιβληθεί στα Super Markets, στις τράπεζες και αλλού. Μια τέτοια ρύθμιση φαίνεται λογική, όμως δεν είναι, γιατί αγνοεί άλλες ουσιαστικές παραμέτρους όπως είναι η παραγωγικότητα της εργασίας. Όμως τέτοια ρύθμιση που αγνοεί την παράμετρο της παραγωγικότητας της εργασίας, δηλαδή τη συσχέτιση του εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας ή του εργάσιμου βίου γενικά, με την αύξηση της παραγωγικότητας είναι και αντικοινωνική και αντιεπιστημονική.

Δεδομένα για τον εργάσιμο χρόνο και την παραγωγικότητα.

Σε δύο άρθρα (των Juliet Schor και John de Graaf) που περιλαμβάνονται στην τελευταία έκδοση του Ινστιτούτου Worldwatch (2010-Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ) γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα μείωσης του χρόνου εργασίας και συσχετίζεται η μείωση αυτή του ωραρίου εργασίας με το στόχο της βιώσιμης ανάπτυξης.

Στην ιστορική αναδρομή που παραθέτουν, η ετήσια απασχόληση των εργαζομένων στις ΗΠΑ από 3000 ώρες το χρόνο το 1870(με 60ωρη βδομάδα), μετά από 60 χρόνια(το 1929 τη χρονιά της Μεγάλης Οικονομικής Ύφεσης), είχε μειωθεί τουλάχιστον κατά 600 ώρες, σε λιγότερες από 2400 ώρες. Η πορεία αυτή συνεχίστηκε και μετά το 1930, περισσότερο στην Ευρώπη και λιγότερο στην Αμερική.

Παρακολουθώντας λοιπόν την ιστορική κίνηση, ο χρόνος εργασίας μειώνεται σε διαφορετικό βέβαια βαθμό από ήπειρο σε ήπειρο και από χώρα σε χώρα, όμως η τάση είναι αυτή.

Τα άρθρα αυτά συσχετίζουν την εξέλιξη αυτή με την συνεχή αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας (εκτιμάται διπλασιασμός τα τελευταία 40 χρόνια) όπως όμως είναι γνωστό από την ιστορία του εργατικού κινήματος για το ωράριο και το χρόνο εργασίας, πέρα των εξελίξεων στην παραγωγικότητα, καθοριστική είναι η συμβολή των εργατικών και κοινωνικών αγώνων(πχ στο Σικάγο 1886) Η αύξηση της παραγωγικότητας δίνει τη δυνατότητα να παράγεται ίδιος πλούτος ακόμη και στο μισό χρόνο. Άρα είναι ρεαλιστική η μείωση της βδομαδιάτικης εργασίας από 40 ώρες σε 20 ώρες. Την ανάγκη δραστικής μείωσης του ωραρίου εργασίας έχω και εγώ υποστηρίξει και τεκμηριώσει επανειλημμένα σε άρθρα μου παίρνοντας σαν παράδειγμα τον μεταλλευτικό κλάδο στην Ελλάδα, όπου η παραγωγικότητα είχε πολλαπλασιαστεί την περίοδο 1960-2000. Η διαχρονική αύξηση της παραγωγικότητας αφορά και την οικονομία μας συνολικά.

Εκτός των παραπάνω, αποτελεί θετική αναφορά των αρθρογράφων, ότι, η μείωση των ωρών εργασίας αυξάνει τον ελεύθερο χρόνο εκτός δουλειάς και μπορεί να κάνει τη διαβίωση πιο ανθρώπινη. Ότι η μείωση αυτή μπορεί να συμβάλλει στη μείωση της ανεργίας και να επιφέρει πολύπλευρα οφέλη κοινωνικά οφέλη στην οικογένεια, την κοινότητα, την προσωπική ευημερία. Περιβαλλοντικά οφέλη και οφέλη πιο υγιεινής διαβίωσης.

Βεβαίως δίπλα στην θετική συμβολή των συγγραφέων υπάρχει και η αρνητική, με την αναφορά που κάνουν στον Ομπάμα, ο οποίος κατά την ανάληψη των καθηκόντων του, τίμησε τους εργάτες που αποδέχτηκαν μειωμένο ωράριο αλλά και μειωμένη αμοιβή «για να μην απολυθούν οι συνάδελφοί τους»… Μια τέτοια άποψη αναιρεί σε μεγάλο βαθμό τη σημασία του μειωμένου χρόνου εργασίας.

Σχολιασμός της ρύθμισης.

Πρέπει να κατανοηθεί, ότι, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η παράμετρος του προσδόκιμου ζωής, αν παράλληλα ληφθεί υπόψη και η παράμετρος της παραγωγικότητας της εργασίας τότε σαν συνισταμένη, προκύπτει η ρεαλιστική θέση για μείωση και όχι αύξηση των ωρών εργασίας και του εργάσιμου βίου.

Το μέγεθος της παραγωγικότητας είναι σημαντική παράμετρος που μάλιστα βελτιώνεται(αυξάνει συνεχώς) αφού συμβαδίζει με την εξέλιξη της τεχνολογικής προόδου και της βελτίωσης στην οργάνωση της παραγωγής. Αν πάρουμε τα δεδομένα της Στατιστικής μας Υπηρεσίας(ΕΛΣΤΑΤ) την τελευταία 20ετία(1990-2009)το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί περίπου κατά 4,2% ενώ όσον αφορά την παραγωγικότητα της χώρας, μόνο την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας αυξήθηκε πάνω από 20%.

Επομένως αν λάβουμε υπόψη ταυτόχρονα και τις 2 παραμέτρους, η συνισταμένη μας οδηγεί στη ρεαλιστική θέση της μείωσης της ηλικίας συνταξιοδότησης και μάλιστα σημαντικά.

Όμως αντί για αυτή την εξέλιξη μείωσης του χρόνου εργασίας οι δυνάμεις του Κεφαλαίου θέλουν να ανακόψουν την πορεία αυτή, πιέζουν διαρκώς για αύξησή του και για αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης.

Η απάντηση των εργαζομένων.

Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να πιεστούν άλλο και γι’ αυτό πρέπει να διεκδικήσουν δραστική μείωση ωραρίου και εργάσιμου βίου, χωρίς όμως μείωση αποδοχών και συντάξεων.

Ο πολιτισμός, η ανάπτυξη των τεχνολογικών μέσων και της παραγωγικότητας, δίνει τη δυνατότητα δημιουργίας μεγαλύτερου πλούτου με λιγότερες ώρες εργασίας και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Επομένως μια τέτοια πραγματική μεταρρύθμιση μείωση των ωρών εργασίας και του εργάσιμου βίου είναι αναγκαία σήμερα.

Αν η επίτευξη του στόχου αυτού σκοντάφτει στο παραγωγικό σύστημα τότε η πίεση οφείλει να κατευθυνθεί σε αυτούς που το εξουσιάζουν και όχι στους παραγωγούς, δηλαδή τους εργάτες.

Δεν είναι δυνατό να πιέζονται από χίλιες πλευρές οι εργαζόμενοι και να καλούνται μονίμως να υποστούν τις συνέπειες αντιμεταρρυθμίσεων, να βγάζουν μονίμως τα κάστανα από τη φωτιά ενώ οι επιχειρηματίες να μένουν στο απυρόβλητο

Οι εργαζόμενοι, οφείλουν να ξεπεράσουν σήμερα αμυντικές λογικές πολλών χρόνων και να απαντήσουν στη κυριαρχία του Νεοφιλελευθερισμού. Είναι σήμερα αναγκαία και επιστημονικά τεκμηριωμένη η δράση διεκδίκησης δραστικής μείωσης των ωρών εργασίας και εργάσιμου βίου. Οι προοδευτικές δυνάμεις από τη δική τους μεριά πρέπει να στηρίξουν ένα τέτοιο αγώνα.

Σε πρώτη προτεραιότητα επιβάλλεται η διεκδίκηση του 35ωρου εβδομαδιαίου χρόνο σε κατεύθυνση παραπέρα δραστικής μείωσής του αλλά με βάση και την μικρή ανάλυση που προηγήθηκε επιβάλλεται και η μείωση του εργάσιμου βίου που σημαίνει περιορισμό και όχι αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης.

ΓΕ_ΝΙΚΟΣ