Όταν στον κόσμο έχουν ξεσπάσει δύο ακόμη πόλεμοι και μία γενοκτονία, είναι δυνατόν ο κινηματογράφος και οι άνθρωποι του να κάνουν ότι δεν βλέπουν; Στις πιο σημαντικές διοργανώσεις τον τελευταίο καιρό, ταινίες μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ αλλά και επινίκιοι των βραβευθέντων, αναφέρθηκαν ακριβώς στις επίκαιρες τραγωδίες.

Στα Οσκαρ προχθές Κυριακή, ένα συγκλονιστικό φιλμ κέρδισε το βραβείο Ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Στις «20 μέρες στη Μαριούπολη» μια ομάδα Ουκρανών δημοσιογράφων με επικεφαλής τον δημοσιογράφο Mstyslav Chernov του πρακτορείου Associated Press, παγιδευμένη στην πολιορκημένη πόλη, συνεχίζει το έργο της καταγράφοντας τις φρικαλεότητες της ρωσικής εισβολής.

Μόνοι διεθνείς δημοσιογράφοι που παραμένουν στη Μαριούπολη κι ενώ οι ρωσικές δυνάμεις πλησιάζουν, ο Chernov και η ομάδα του προσφέρουν εικόνες από τον αληθινό πόλεμο, που τα λόγια και τα γραπτά δεν μπορούν να περιγράψουν: παιδιά που πεθαίνουν, μαζικοί τάφοι, φόβος στα καταφύγια, δεκάδες καθημερινές ιστορίες αμάχων. Το παρακάτω απόσπασμα από την ταινία, γυρίστηκε στον βομβαρδισμό ενός μαιευτηρίου:

https://www.youtube.com/watch?v=dFwnJFSgBKE

Μετά από σχεδόν μια δεκαετία κάλυψης διεθνών συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, ο Mstyslav Chernov παραδίδει, με το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, ένα μάθημα δημοσιογραφίας, όπως αυτή θα έπρεπε να ασκείται. Στον πόλεμο ή στην ειρήνη.

Αλλά φυσικά, δεν είναι μόνο οι ντοκουμενταρίστες ευαίσθητοι. Παραλαμβάνοντας το Όσκαρ καλύτερης Ξένης Ταινίας για ένα  φιλμ μυθοπλασίας επίσης που κόβει την ανάσα, τη «Ζώνη Ενδιαφέροντος», ο Τζόναθαν Γκλέιζερ  αναφέρθηκε και στη Γάζα:

«Η ταινία μάς δείχνει πού οδηγεί η απανθρωποποίηση στη χειρότερη μορφή της. Έχει διαμορφώσει όλο το παρελθόν και το παρόν μας».

Διαβάστε: Τζόναθαν Γκλέιζερ – «Ζώνη Ενδιαφέροντος» /«Δεν θέλουμε να πούμε κοιτάξτε τι έκαναν τότε, αλλά τι κάνουμε εμείς τώρα»

Ο σκηνοθέτης, αν και Εβραίος, δεν δείλιασε να πάρει θέση: «Αυτή τη στιγμή, στεκόμαστε εδώ ως άνθρωποι που αρνούνται η εβραϊκότητά τους και το Ολοκαύτωμα να καπελώνεται από μια κατοχή που έχει οδηγήσει σε συγκρούσεις τόσους πολλούς αθώους ανθρώπους.. Είτε πρόκειται για τα θύματα της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, είτε για τη συνεχιζόμενη επίθεση στη Γάζα, για όλα τα θύματα αυτής της απανθρωποποίησης, πώς αντιστεκόμαστε;»

Η απάντηση είχε δοθεί ένα μήνα νωρίτερα στο Βερολίνο, από ένα ασυνήθιστο δίδυμο. Το ντοκιμαντέρ No Other Land, μια ισραηλινο-παλαιστινιακή παραγωγή που συν-σκηνοθετείται από τον Παλαιστίνιο δημοσιογράφο Basel Adra και τον Ισραηλινό συνάδελφό του Yuval Abraham, καταγράφει τον αγώνα του χωριού του Adra κατά των αδίστακτων Ισραηλινών εποίκων και την πολιτική απαρτχάιντ του Ισραήλ στη Δυτική Όχθη.

https://www.youtube.com/watch?v=1lTHJvcfIbA

Το ντοκιμαντέρ κέρδισε το βραβείο της καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ Βερολίνου αλλά και το βραβείο κοινού. «Βρίσκομαι εδώ για να γιορτάσω το βραβείο, αλλά μου είναι πολύ δύσκολο όταν δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι του λαού μου σφαγιάζονται από το Ισραήλ στη Γάζα», δήλωσε ο Adra στην τελετή απονομής των βραβείων.

Διαβάστε: Φεστιβάλ Βερολίνου / Τα δύο μεγάλα βραβεία στο ντοκιμαντέρ για τη Γάζα «No other land»

Ο Udι Aloni, ένας βραβευμένος Ισραηλινός σκηνοθέτης, καλλιτέχνης και ακτιβιστής που είχε βοηθήσει στην ανάδειξη του No Other Land, δήλωσε αμέσως μετά τη βράβευση στο tvxs: «Η διπλή αυτή βράβευση, μας δίνει μια ανάσα. Όλοι όσοι αγωνιζόμαστε για την κατάπαυση του πυρός και χρόνια στεκόμαστε δίπλα στον αγωνιζόμενο λαό της Παλαιστίνης νιώσαμε διαφορετικά χθες. Το μήνυμα των δύο εξαιρετικών δημοσιογράφων και σκηνοθετών, πρέπει να διαδοθεί».

Κανονικά το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης θα έπρεπε να έχει αφιέρωμα στον πόλεμο και την ειρήνη στην Παλαιστίνη, να παρουσιάζει ταινίες όπως το No Other Land και σκηνοθέτες σαν τον Udι Aloni. Τελικώς ο Udi έρχεται καλεσμένος στη Θεσσαλονίκη από μένα, μαζί με τη φημισμένη Παλαιστίνια τραγουδίστρια-τραγουδοποιό Rasha Nahas.

https://www.youtube.com/watch?v=xPJnuOaSyOw

Η οσκαρική «Ζώνη Ενδιαφέροντος» επικεντρώνεται στην οικογένεια του μακροβιότερου διοικητή του Άουσβιτς Ρούντολφ Ες, η οποία ζει μόλις λίγα μέτρα από το στρατόπεδο συγκέντρωσης, ζώντας «φυσιολογικά», ενώ δίπλα αμέτρητοι άνθρωποι καίγονται και δολοφονούνται. Μιλώντας στην τελετή της απονομής, ο σκηνοθέτης είπε ότι δεν μπορούμε να ζούμε φυσιολογικά όταν στη γειτονιά γίνονται εγκλήματα:

«Όλες οι επιλογές (που κάναμε στην ταινία)  έγιναν για να αντανακλούν και να μας φέρνουν αντιμέτωπους με το παρόν, όχι για να πούμε κοιτάξτε τι έκαναν τότε, αλλά μάλλον για το τι κάνουμε εμείς τώρα».

ΥΓ: Η εκδήλωση των δύο καλλιτεχνών στον Πολυχώρο ΕΝΕΚΕΝ, στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή 15 Μαρτίου και ώρα 19:30. Mε θέμα «Στοπ στη σφαγή στη Γάζα – Δίκαιη ειρήνη  στην Παλαιστίνη».

Μαζί τους θα συνομιλήσει και η Ελληνίδα ακτιβίστρια και σκηνοθέτης Αλεξία Τσούνη, που θα προβάλει πλάνα από  το ταξίδι της στην Παλαιστίνη μετά το ξέσπασμα του πολέμου, όπως επίσης και από τις αντιπολεμικές δράσεις στις οποίες συμμετείχε και κινηματογράφησε, στο Τελ Αβίβ και στην Ιερουσαλήμ, τις προηγούμενες φορές που είχε βρεθεί εκεί.

Θα προβάλει τη μικρού μήκους ταινία “Χαντούς – ένα παραμύθι”, βασισμένη στην ιστορία που έγραψε το 2012 η 14χρονη Παλαιστίνια μαθήτρια Σάλχα Χαμαντίν και κέρδισε το διεθνές βραβείο παραμυθιών “Χανς Κρίστιαν Άντερσεν”.