Όταν αυτός που διορίστηκε για να αντικαταστήσει τον εκλεγμένο δήμαρχο του Ντιγιάρμπακιρ (νοτιοανατολικά), αποφάσισε να δώσει το όνομα του Σεΐχη Σαΐντ σε μια υπό κατασκευή λεωφόρο, οι κεμαλιστές αντέδρασαν πολύ έντονα.

Ads

– Ο Σεΐχης Σαΐντ ήταν ένας αυτονομιστής τρομοκράτης που πολέμησε κατά της Δημοκρατίας του Ατατούρκ!

– Ήταν υπέρ του χαλιφάτου και ζητούσε την επαναφορά της σαρίας (ισλαμικό καθεστώς).

– Ήταν αντιδραστικός και ήθελε να δημιουργήσει το Κουρδιστάν!

Ads

Ο Φατίχ Αλτάιλι, πρώην διευθυντής μεγάλων λαϊκών εφημερίδων όπως η Hurriyet και η Sabah, ο οποίος τώρα συνεχίζει τη λαϊκιστική του καριέρα στο λογαριασμό του στο You Tube, έφτασε στο σημείο να υπερασπιστεί τον Χίτλερ: «Ναι, ο Χίτλερ ήταν ένας φασίστας δικτάτορας. Αλλά δεν προσπάθησε να διαιρέσει τη Γερμανία, ούτε ήθελε να δημιουργήσει ένα κράτος μέσα στην ίδια τη Γερμανία. Ο Σεΐχης Σαΐντ, από την άλλη πλευρά, ήταν ένας διεστραμμένος, ένας αχρείος χωρίς τιμή».

Ο Δικηγορικός Σύλλογος του Ντιγιάρμπακιρ υπέβαλε μήνυση εναντίον αυτού του κεμαλικού δημοσιογράφου, ο οποίος είναι κατά του Ερντογάν αλλά πιστός στην επίσημη ιδεολογία του κράτους.

Ο κ. Σαλίμ Ενσαρίογλου, Κούρδος βουλευτής του κόμματος IYI (Το Καλό Κόμμα, εθνικιστική δεξιά, από την άκρα δεξιά, 38 έδρες από τις 600 στο Κοινοβούλιο), παραπέμφθηκε στο Πειθαρχικό Συμβούλιο του κόμματός του επειδή υπερασπίστηκε τον Σεΐχη Σαΐντ και παραιτήθηκε από το κόμμα του.

Ο κ. Οζγκουρ Οζελ, ο νέος πρόεδρος του CHP, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης (Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, κεμαλικό, 129 έδρες), δέχθηκε δριμεία κριτική από κεμαλικούς αρθρογράφους επειδή «δεν υπερασπίστηκε σταθερά τις δημοκρατικές και κεμαλικές αρχές στο θέμα του Σεΐχη Σαΐντ».

Αρκετοί επικεφαλής κουρδικών ΜΚΟ εξέδωσαν επίσης δελτία τύπου υπερασπιζόμενοι «το όνομα και την τιμή ενός πολιτικοθρησκευτικού ήρωα». Ο Σεΐχης Σαΐντ θεωρείται μεγάλος εθνικιστής και θρησκευτικός ηγέτης από τη συντριπτική πλειοψηφία των Κούρδων, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους πεποιθήσεις. Από την πλευρά τους, τα εγγόνια του σεΐχη ζήτησαν σεβασμό για τον νεκρό.

Πρόσφατα δικαστήριο απέρριψε αίτημα των εγγονών του σεΐχη να αποκαλύψει επιτέλους το κράτος πού είναι θαμμένος ο παππούς τους.

Ο Σαΐντ, μαζί με άλλους 5 Κούρδους ηγέτες, κατηγορούμενος για προδοσία του έθνους, απαγχονίστηκε στις 27 Μαΐου 1925 από ένα έκτακτο δικαστήριο που συγκροτήθηκε από βουλευτές και όχι δικαστές, μετά από έξι ημέρες ακροαματικής διαδικασίας. Οι κατηγορούμενοι δεν είχαν δικαίωμα σε δικηγόρο και δεν υπήρχε δικαίωμα έφεσης.

Το δικαστήριο αυτό δίκασε 5.110 κατηγορούμενους, εκ των οποίων 420 καταδικάστηκαν σε θάνατο και 1.911 σε φυλάκιση.

Ο σεΐχης Σαΐντ (1865-1925) ήταν καταγωγής Ζάζα (εθνικός κλάδος των Κούρδων) και σημαντικός ηγέτης της αίρεσης Νακσμπάντι. Ιεροκήρυκας και ιδεολόγος, αντιτάχθηκε στη δημοκρατία που δημιούργησε ο Ατατούρκ, διότι σύμφωνα με αυτόν, τα στοιχειώδη δικαιώματα των Κούρδων ήταν απαγορευμένα. Πίστευε ότι το χαλιφάτο και η σαρία αποτελούσαν αποφασιστική γέφυρα για την κουρδοτουρκική αδελφοσύνη. Απαιτούσε αυτονομία για την κουρδική περιοχή, ελευθερία για την κουρδική γλώσσα και διορισμό Κούρδων διοικητών σε αυτά τα κατά κύριο λόγο κουρδικά διαμερίσματα.

Η επίσημη τουρκική ιδεολογία, οι κεμαλιστές, οι εθνικιστές και ακόμη και οι κομμουνιστές της σοβιετικής εποχής πιστεύουν ότι ο Σεΐχης Σαΐντ ήταν «πράκτορας του βρετανικού ιμπεριαλισμού» χωρίς καμία απτή απόδειξη.

Η σημερινή συζήτηση έχει δύο διαστάσεις:

– Μεταξύ των κοσμικών και των υπερασπιστών του νόμου της Σαρία.

– Μεταξύ των Κούρδων και του τουρκικού κράτους

Η Τουρκία δεν έχει ακόμη καταφέρει να επιλύσει το κουρδικό πρόβλημα από τη δημιουργία της δημοκρατίας το 1923. Η λέξη “κουρδικό” δεν εμφανίζεται σε κανένα επίσημο κείμενο της τουρκικής νομοθεσίας. Όταν οι Κούρδοι διεκδικούν τα βασικά τους δικαιώματα, έστω και ειρηνικά και πολιτικά (ελευθερία να μιλούν, να γράφουν και να τυπώνουν στα κουρδικά, ελευθερία εκπαίδευσης στα κουρδικά, ελευθερία πολιτικής και πολιτιστικής οργάνωσης, αυτονομία, ίσα δικαιώματα κ.λπ.) κατηγορούνται αμέσως για αυτονομισμό και τρομοκρατία από τα τουρκικά καθεστώτα από το 1925.

Ένας εξόριστος στη Γαλλία καθηγητής πολιτικών επιστημών, ο οποίος διαφωνεί με τη θρησκευτική πολιτική του Σεΐχη Σαΐντ, έθεσε ωστόσο το κρίσιμο ερώτημα: «Σήμερα πρέπει να συζητήσουμε την πραγματική φύση της δημοκρατίας που ίδρυσε ο Ατατούρκ. Ήταν μια πραγματική δημοκρατία που αγκάλιαζε όλους τους πολίτες της χώρας χωρίς διάκριση εθνικής, εθνοτικής ή θρησκευτικής καταγωγής; Κούρδους, Αρμένιους, Ρουμάνους και όλους τους άλλους μη μουσουλμάνους και μη Τούρκους πολίτες… Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε τον λόγο της εξέγερσης του Σεΐχη Σαΐντ».