Ο δικηγόρος Καν Αταλάι (48 ετών), καταδικασμένος σε 18 χρόνια φυλάκιση το 2022 για συμμετοχή στην «εξέγερση του Γκεζί» (αυθόρμητη μαζική διαμαρτυρία των νέων κατά του καθεστώτος τον Μάιο του 2013 για την αποτροπή της κατασκευής στρατιωτικού στρατώνα στο πάρκο Γκεζί της Κωνσταντινούπολης), εκλεγμένος το 2023 βουλευτής Αντιόχειας (νοτιοανατολικά) με το Κόμμα Εργαζομένων Τουρκίας (TIP, Αριστερά, 4 βουλευτές σε σύνολο 600), θα παραμείνει στη φυλακή.

Στις 30 Ιανουαρίου, ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης ανέγνωσε την απόφαση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου, το οποίο είχε επικυρώσει την καταδίκη του κ. Αταλάι, παρά τις δύο αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου, το οποίο είχε δηλώσει ότι «παραβιάστηκαν τα δικαιώματα του κατηγορουμένου» και είχε ζητήσει την αποφυλάκιση και την επανάληψη της δίκης του δικηγόρου.

Η ανάγνωση της απόφασης του Ακυρωτικού Δικαστηρίου στην Εθνοσυνέλευση έθεσε τέλος στην αναπλήρωση του κ. Αταλάι. Δεν του είχε επιτραπεί να πατήσει το πόδι του στο κτίριο του κοινοβουλίου στην Άγκυρα.

Στην Τουρκία, από το 1946, την ημερομηνία των πρώτων ελεύθερων εκλογών, τουλάχιστον 7 άτομα που βρίσκονταν στη φυλακή έχουν εκλεγεί βουλευτές και έχουν αποφυλακιστεί αμέσως, σύμφωνα με το νόμο που εξακολουθεί να ισχύει.

Το σημερινό καθεστώς συνεχίζει να αρνείται την υπεροχή του Συνταγματικού Δικαστηρίου, όπως στη δίκη του Οσμάν Καβάλα, επιχειρηματία και οργανωτή ΜΚΟ, ο οποίος καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη για «απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης» ως «συντονιστής των εκδηλώσεων του Γκεζί». Το τουρκικό Συνταγματικό Δικαστήριο και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχουν επανειλημμένα ζητήσει την άμεση απελευθέρωση του κ. Καβάλα.

Ο κ. Μπαχτσελί, πρόεδρος του MHP (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης, ακροδεξιά, σύμμαχος του Ερντογάν, 49 έδρες) είχε ζητήσει ακόμη και την «καθαρή και απλή κατάργηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου», το οποίο μερικές φορές λαμβάνει αποφάσεις που είναι μεν σύμφωνες με το νόμο, αλλά είναι αντίθετες με τα συμφέροντα του καθεστώτος. Το Ακυρωτικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι αποφάσεις του Συνταγματικού Δικαστηρίου «δεν έχουν καμία νομική αξία». Το Κακουργιοδικείο τόλμησε μάλιστα να ξεκινήσει δικαστική έρευνα κατά των μελών του Συνταγματικού Δικαστηρίου, τα οποία κατηγορούνται ότι βρίσκονται «υπό την επιρροή τρομοκρατών».

Αρκετοί ηγέτες του δικηγορικού σώματος, ΜΚΟ, ενώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και καθηγητές νομικής διαμαρτυρήθηκαν κατά της απόφασης του Ακυρωτικού Δικαστηρίου και της απόφασης της Εθνοσυνέλευσης, όπου το κόμμα του Ερντογάν και οι σύμμαχοί του έχουν την πλειοψηφία. (323 έδρες έναντι 269).

Ο Καν Αταλάι είναι ένας πολύ δραστήριος δικηγόρος, ιδιαίτερα στην υπεράσπιση των καταπιεσμένων, των εργαζομένων και των θυμάτων του καθεστώτος. Ήταν ο δικηγόρος των γονέων των 301 ανηλίκων (μεταλλουργός) που σκοτώθηκαν στη Σόμα(2014), των γονέων των 7 ανηλίκων που σκοτώθηκαν στο Χεντέκ (2021), των γονέων των 25 επιβατών του τρένου που σκοτώθηκαν στο Κορλού (2018), των οικογενειών των 13 φοιτητριών που πέθαναν σε ξενώνα ισλαμιστικής σέχτας στα Άδανα (2016).

Στο βάθος του κελιού του στις φυλακές Σιλιβρι, 70 χιλιόμετρα από την Κωνσταντινούπολη, ετοίμαζε φακέλους για την ανοικοδόμηση της Αντιόχειας, του μεγαλύτερου θύματος του σεισμού της 6ης Φεβρουαρίου 2023, την οποία το καθεστώς έχει εγκαταλείψει λόγω του πολυεθνικού και πολυθρησκευτικού πληθυσμού της, κυρίως Αράβων και Χριστιανών.

Αρκετές προσωπικότητες και οργανώσεις της αντιπολίτευσης έχουν επικρίνει έντονα την κράτηση του δικηγόρου:

– Ενώ ο Ερντογάν επαναλαμβάνει συνεχώς ότι η εθνική βούληση (δηλαδή αυτοί που εκλέγονται με τις ψήφους του έθνους) είναι πρωταρχικής σημασίας, παραβιάζει το δικαίωμα να εκλέγει και να εκλέγεται ο λαός της Αντιόχειας.

– Το Κακουργιοδικείο και η Εθνοσυνέλευση έχουν παραβιάσει το Σύνταγμα. Έχουν διαπράξει έγκλημα κατά του υπέρτατου νόμου. Είναι παράνομο.

Ένας εξόριστος στη Γαλλία καθηγητής οικονομικών επικρίνει αυτούς τους αντιπάλους: «Μάλλον δεν έχουν διαβάσει Μπαρούχ Σπινόζα, Τζορτζ Όργουελ ή Χάνα Άρεντ», λέει. Και προσθέτει: «Δεν είναι η μόνη φορά που κάποιος που θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο».