Πριν από λίγες μέρες, «αγανακτισμένοι» ακροδεξιοί προπηλάκισαν μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Κω επειδή κρατούσε μια αφίσα με φωτογραφία του άψυχου τρίχρονου πρόσφυγα. Το περιστατικό συνέβη μια μέρα μετά τον θάνατο του παπα-Στρατή που μέσω της ΜΚΟ «Αγκαλιά» στη Λέσβο, υποστήριξε χιλιάδες πρόσφυγες και ντόπιους. Οι Σύροι πρόσφυγες τον αποκαλούσαν «πατέρα από φως». Το προσφυγικό είναι μια καλή αφορμή για να σκεφτούμε το κοινωνικό μας γίγνεσθαι. Ένα γίγνεσθαι στο οποίο πρέπει να χωρέσουν οι αριστερών καταβολών ακτιβιστές και ακτιβίστριες, ο ετεροφοβικός πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και νυν δήμαρχος Κω, οι ρατσιστές της πλατείας του Αγ. Παντελεήμονα, οι θρησκευόμενοι που συναντήθηκαν με τους ριζοσπάστες στις δομές αλληλεγγύης, τα μέλη των σωμάτων ασφαλείας που έδειχναν υπερβάλλοντα ζήλο στις επιχειρήσεις «Ξένιος Ζευς» και τα μέλη των σωμάτων ασφαλείας που σώζουν πρόσφυγες στο Αιγαίο.

Τα όσα ζούμε ανάγονται σε αντιλήψεις περί πολιτικών ταυτότητας που διαμορφώθηκαν εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες. Το κυρίαρχο, μέχρι τα τέλη του 1980, αφήγημα μιας εθνικά ομοιογενούς ελληνικής κοινωνίας αντιμετώπισε ισχυρές προκλήσεις: αύξηση των μεταναστευτικών ροών, ανάδειξη ενός νέου λόγου περί κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων, αποτυχία των μέχρι τότε εφαρμοζόμενων μεταναστευτικών πολιτικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, εμπέδωση της πολιτισμικής ουσιοκρατίας στη νεοφιλελεύθερη σκέψη («σύγκρουση των πολιτισμών»). Παράλληλα με τις κυρίαρχες συντηρητικές προσλήψεις του έθνους – κράτους, εμφανίστηκαν αφηγήσεις μιας φιλόξενης αντιμετώπισης της ετερότητας. Προέκυψαν δύο εκδοχές αποδοχής της ετερότητας, οι οποίες αντανακλούν διαφορές σχετικά με την εθνική συγκρότηση. Η πρώτη εκδοχή τόνιζε το εκσυγχρονιστικό όφελος που θα είχε η ελληνική κοινωνία από την αποδοχή της ετερότητας (αυξανόμενη παγκόσμια κυκλοφορία ατόμων – κεφαλαίων – αγαθών, πληρέστερη ένταξη στα «ευρωπαϊκά δεδομένα»). Κλασικά παραδείγματα πολιτικών που συνδέονται με αυτήν την εκδοχή εντοπίζονται στον χώρο της εκπαιδευτικής και μειονοτικής πολιτικής των εκσυγχρονιστικών κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ, σε δράσεις ΜΚΟ και αναπτυξιακών εταιρειών των ΟΤΑ. Η δεύτερη εκδοχή εκπορεύτηκε από τον χώρο της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς και, προβάλλοντας το ζήτημα της απόδοσης πολιτικών δικαιωμάτων, στόχευσε στον πυρήνα της εθνικής συγκρότησης. Οι υποστηρικτές αυτής της εκδοχής λειτούργησαν ακτιβιστικά, δημιουργώντας δομές υποστήριξης και αλληλεγγύης των μεταναστών και των προσφύγων.

Η κρίση προκάλεσε μια αναδιάταξη των δεδομένων. Χωρίς κανέναν ενδοιασμό, τα νεοφιλελεύθερα και τα παραδοσιακά συντηρητικά κόμματα της Ε.Ε. ενισχύουν το «φρούριο Ευρώπη», οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές παραμένουν πολιτικά ορθοί και πρακτικά ακυρωμένοι, τα αριστερά και πράσινα κόμματα μόνα τους επιχειρούν μια συνολική μεταβολή των πολιτικών ταυτότητας. Καθώς καταρρέει στη χώρα μας το ωφελιμιστικό εκσυγχρονιστικό αφήγημα αποδοχής της ετερότητας, στρέφει τη Ν.Δ. προς την πατριδοκαπηλία πλειοδοτώντας της Χρυσή Αυγή, ενώ το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι αποδέχονται ως μεταναστευτική πολιτική τα μέτρα καταστολής. Οι ακτιβιστές της Αριστεράς κεφαλαιοποίησαν την τεχνογνωσία των δομών αλληλεγγύης και των πρακτικών αντίστασης που είχαν στηθεί για τους μετανάστες προς όφελος όσων πλήττονται από την κρίση και συναντήθηκαν με συλλογικότητες που ριζοσπαστικοποιήθηκαν προερχόμενες από άλλες αφετηρίες. Η επτάμηνη κυβέρνηση της Αριστεράς αντιμετώπισε μια αύξηση 200% των προσφυγικών ροών, με έναν κρατικό μηχανισμό ενίοτε διαλυμένο (π.χ. στόλος του Λιμενικού), ενίοτε εχθρικά διακείμενο προς τους πρόσφυγες και ενίοτε ηρωικά παρόντα στην καθημερινή προσπάθεια. Έγιναν δομικές αλλαγές (νόμος για την ιθαγένειας), υπήρξαν καθυστερήσεις σε πρακτικά ζητήματα (π.χ. Ελαιώνας, Αμυγδαλέζα), δρομολογήθηκαν σοβαρές παρεμβάσεις (κέντρα φιλοξενίας στα νησιά) μέσα στην εχθρική και προκλητικά αδιάφορη για την ανθρωπιστική κρίση Ε.Ε. Κοντολογίς, έγινε ό,τι και στα υπόλοιπα ζητήματα που αντιμετώπισε η αριστερή κυβέρνηση. Υπό αυτήν την έννοια, η όποια θετική παρέμβαση στο προσφυγικό συνάδει με τη θετική έκβαση του εγχώριου πολιτικού αδιέξοδου. Η λύση είναι στα χέρια του ΣΥΡΙΖΑ.

Πηγή: Η Αυγή