Μεταναστευτικό και πανδημία χρησιμοποιούνται ως “πρόσχημα” και, παράλληλα, λειτουργούν ως “αυτοεκπληρούμενες προφητείες”, οδηγώντας σε συγκεντρωτικές πρακτικές, απαξίωση των συλλογικών οργάνων και, τελικά, πλήρη μετασχηματισμό του κοινωνικού κράτους σε “κράτος ασφάλειας”.

Είναι, άραγε, μη θεμιτό να αισθάνονται ασφαλείς οι πολίτες; Εξαρτάται από το ποια “θεμέλια” έχει αυτή η..”ασφάλεια” και ποιους, τελικά, αφορά.

Γεγονός, πάντως, είναι πως η Ευρώπη και οι Η.Π.Α. φαίνεται να “θυσιάζουν” τον παραδοσιακό, αστικό φιλελευθερισμό στο “βωμό” της αντιμετώπισης προκλήσεων που, κατά πολλούς, δεν μπορούν ν’ αντιμετωπιστούν παρά μόνο με συγκέντρωση εξουσιών, περιστολή δικαιωμάτων και, γενικά, “εσωστρέφεια”.

Ακολουθεί και η, συστημική, “προσωπολατρεία”, είτε μιλάμε για τον “Τραμπισμό” είτε για τον “Ορμπανισμό”, είτε ακόμα και για καθεστώτα με στοιχεία μιας αμιγώς “ασιατικής δεσποτείας”- βλέπε Πούτιν, Ερντογάν.

Σε κάθε περίπτωση, οι θιασώτες της “ελεγχόμενης αστικής δημοκρατίας” ή, αν θέλετε, της “δημοκρατικά νομιμοποιημένης ολιγαρχίας”, έχουν πολλά επιχειρήματα στη “φαρέτρα” τους. Κύριο η, φαινομενική, ανικανότητα και δυστοκία του “κλασσικού” πολιτικού συστήματος να επιλύσει βασικά προβλήματα ή έστω να πείσει πως είναι ικανό να διαχειριστεί προβλήματα όπως η μαζική μετανάστευση. 

Κάτι τέτοιο είναι έκδηλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπου οι δημοσκοπήσεις, σχεδόν παντού, δείχνουν άνοδο των εθνικιστικών, αντιδραστικών κομμάτων. Εξαίρεση αποτελεί η Γερμανία, αλλά θα πρέπει να  λάβουμε υπόψη μας την πρόσφατη ιστορία της και το γεγονός πως είναι το πλέον “Ομοσπονδιακό” κράτος στους κόλπους της Ε.Ε.

Το Ελληνικό “φαινόμενο”

Μετά από μια δεκαετία επώδυνης, δημοσιονομικής προσαρμογής, η Ελλάδα βρίσκεται πάλι με την πλάτη στον τοίχο. Αποτέλεσμα: Κουρασμένοι από τις..”συγκινήσεις”, απογοητευμένοι, λίγο πολύ, από τα κόμματα του λεγόμενου “προοδευτικού χώρου και, κυρίως, φοβισμένοι και ανασφαλείς, οι Έλληνες δεν φαίνεται ν’ αντιδρούν στην αυξανόμενη “περιθωριοποίηση” των θεσμών της αστικής δημοκρατίας που- για..έκτακτους λόγους- εφαρμόζει η σημερινή Κυβέρνηση.

Ταυτόχρονα, η επικοινωνιακή “onslaught” ( επίθεση) που εκτυλίσσεται καθημερινά από μερίδα των ΜΜΕ, απειλεί να σχετικοποιήσει πλήρως κάθε αντίληψη περί “αντικειμενικής πραγματικότητας”. Μπορεί να μην έχουμε φθάσει ακόμα στα επίπεδα μιας “Οργουελιανής” δυστοπίας, αλλά..

Η επιβίωση του αριστερού φιλελευθερισμού

Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, είναι δύσκολο ν’ αρθρωθεί ακόμα και “ανθρωπιστικός” αντίλογος απέναντι στον φύση αδηφάγο “εθνικιστικό καπιταλισμό”. Τουλάχιστον, σε πολιτικό και ουσιαστικό επίπεδο και όχι μόνο στο πλαίσιο ενός “πολιτικώς ορθού καθωσπρεπισμού”. 

Συνεπώς, η Κεντροαριστερά στην Ευρώπη θα πρέπει ν’ αναζητήσει, επειγόντως, συμμαχίες με τον ευρύ “προοδευτικό” χώρο αλλά να προσεγγίσει, κυρίως, τους μετριοπαθείς πολίτες που δεν έχουν απεμπολήσει τις φιλελεύθερές τους αρχές ή, έστω, είναι επιφυλακτικοί έως αρνητικοί απέναντι στις συγκεντρωτικές, προσωποπαγείς πρακτικές.

Και σε αυτό το εγχείρημα, πιθανώς να συνδράμουν τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν από τις Βορειοαμερικανικές Προεδρικές Εκλογές του Νοεμβρίου, σε μια χώρα δηλαδή όπου ήδη εμφανίζονται φαινόμενα που θυμίζουν εποχές ακραίας πόλωσης και διχασμού.