«Πρώτα ήρθαν για τους κομμουνιστές και δεν μίλησα. Δεν ήμουν κομμουνιστής…
Έπειτα ήρθαν για τους σοσιαλδημοκράτες και δεν μίλησα. Δεν ήμουν σοσιαλδημοκράτης…
Ύστερα, ήρθαν για τους συνδικαλιστές και δεν μίλησα. Δεν ήμουν συνδικαλιστής…
Μετά ήρθαν για μένα – και δεν υπήρχε πια κανείς να διαμαρτυρηθεί για μένα.»

Ads

Το ποίημα του γερμανού Martin Niemöller  [που πολλοί αποδίδουν εσφαλμένα στον Μπρεχτ  και το οποίο εμφανίζεται με δεκάδες παραλλαγές στο διαδίκτυο]  μοιάζει να ταιριάζει γάντι στην περίπτωση του Charlie Hebdo αλλά και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε ως κοινή γνώμη τη διάθεση του συγκεκριμένου εντύπου να  εκχυδαΐζει τα πάντα.

Στην αρχή ήταν  η γελοιοποίηση και ο διασυρμός  των μουσουλμάνων. Όχι βέβαια ότι η γελοιογραφία  όπλισε το χέρι των τρομοκρατών που εισέβαλαν στα γραφεία και σκότωσαν εν ψυχρώ τους δημοσιογράφους.  Έκανε όμως μια πολύ κακή αρχή  καλλιεργώντας μια έλλειψη σεβασμού τόσο για τις θρησκείες  όσο και για τους πιστούς τους. [Το να μην ασπάζεται κανείς τον μουσουλμανισμό, δεν του δίνει το δικαίωμα να ειρωνεύεται δημοσίως την πίστη εκατομμυρίων μουσουλμάνων. Στοιχειώδη πράγματα  – υποτίθεται ότι έχουν τεθεί από τον Διαφωτισμό, ότι έχουν τακτοποιηθεί από τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου, ότι εμείς οι πολιτισμένοι δυτικοί τα σεβόμαστε… ]

Με μια δική του, συμψηφιστική λογική [;] το έντυπο προχώρησε αργότερα σε μια ανεκδιήγητη, χυδαία γελοιογραφία  εναντίον του Θεού που έκανε κάθε χριστιανό να εξοργιστεί. [Προφανώς  οι δημιουργοί του Charlie Hebdo είναι άθεοι, και πάλι όμως, αυτό δεν  τους δίνει το δικαίωμα να εξευτελίζουν ό,τι είναι ιερό για εκατομμύρια ανθρώπους που δηλώνουν χριστιανοί].

Ads

Το αποκορύφωμα: Η γελοιογραφία  με πρωταγωνιστές τα θύματα του πρόσφατου σεισμού της Ιταλίας.

Εδώ πια έρχεται και ταιριάζει το ποίημα που λέγαμε…

«Όταν το Charlie Hebdo ξεφτίλιζε τον Αλλάχ και τον Μωάμεθ, δεν μίλησα. Δεν είμαι μουσουλμάνος. Σκασίλα μου. Ελευθερία του λόγου!
Όταν το Charlie Hebdo ξεφτίλιζε τον Θεό και τον Χριστό, δεν μίλησα. Δεν είμαι χριστιανός. Σκασίλα μου. Ελευθερία του λόγου!
Και τώρα; Δεν είμαι Ιταλός… Σκασίλα μου και πάλι. Γιατί να μιλήσω;»

Να όμως που κάποιος μίλησε. Ο Δήμαρχος της ισοπεδωμένης πλέον ιταλικής πόλης Amatrice, Sergio Pirozzi μόλις κατέθεσε μήνυση εναντίον του περιοδικού για τη «σάτιρα» [ποια σάτιρα;] που έκανε με τη γελοιογραφία  του σε βάρος των θυμάτων του καταστροφικού σεισμού. Την ώρα που διασώστες  έσκαβαν με όσα μέσα είχαν, για να βγάλουν έστω και έναν άνθρωπο ζωντανό μέσα από τα συντρίμια, οι γελοιογράφοι του γαλλικού εντύπου παρουσίαζαν τους τραυματισμένους από τον σεισμό ανθρώπους σαν πέννες με κόκκινη σάλτσα και τους εγκλωβισμένους κάτω από τα συντρίμια, νεκρούς ή ζωντανούς, σαν λαζάνια με κρέας [!].

«Σεισμός αλά ιταλικά» ήταν ο τίτλος της γελοιογραφίας…[Νοστιμιές]

image

Δεν ξέρω ποιος γέλασε με τη γελοιογραφία  αυτή. Φαίνεται ότι πολλοί είναι αυτοί που  συμφωνούν με τον Δήμαρχο Pirozzi ο οποίος δήλωσε: «ήταν μια προσβολή για τους νεκρούς, την Ιταλία και την κοινωνία». Τα social media πάντως  δείχνουν ότι οι υποστηρικτές του Charlie Hebdo έχουν κάνει στροφή 180 μοιρών… Από το περίφημο: «je suis Charlie» , τώρα η τάση είναι tweets κριτικής, σκεπτικισμού ακόμη και οργής…

Doduck : «Η σάτιρα για να είναι σάτιρα, πρέπει να είναι ειρωνική αλλά και εποικοδομητική. Στην περίπτωση αυτή, δεν βλέπω το δεύτερο, είναι μόνο κακόγουστη.»
Celia: «Ώστε όταν κορόιδευαν ένα σωρό θρησκείες   και πρόσφυγες που πνίγονταν, όλοι λέγατε:  “Ελευθερία του Λόγου”, τώρα νιώθετε προσβεβλημμένοι;»
Anizzle: «Είχε πλάκα όταν κορόιδευαν τους μουσουλμάνους, τους πρόσφυγες και τους μαύρους αλλά τώρα δεν έχει πλάκα, ε;

image

image

image

Μετά τα λαζάνια που δεν χωνεύονται με τίποτα, πολλοί συνειδητοποίησαν ότι το συγκεκριμένο έντυπο δεν έχει ιερό και όσιο. Δεν είναι τυχαίο ότι κυκλοφορεί στη Γαλλία. Οι γάλλοι το ’χουν χάσει από καιρό, με τα θέματα της θρησκείας. Η απαγόρευση του μπουρκίνι στην παραλία είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Προκειμένου να απαγορεύσουν τη μαντίλα στα σχολεία, έχουν απαγορεύσει εδώ και δύο χρόνια όλα τα θρησκευτικά σύμβολα συλλήβδην. Η ισλαμοφοβία και η οργή για τα τρομοκρατικά χτυπήματα έχουν  καλλιεργήσει ένα κλίμα απαξίωσης και έλλειψης σεβασμού για τη θρησκεία. Για κάθε θρησκεία.  

Σε αυτό το περιβάλλον, τι ρόλο παίζει η ελευθερία του Λόγου και του Τύπου; Πρέπει άραγε να [αυτο]λογοκρίνεται η σάτιρα; Μέχρι πού δικαιούται να φτάνει ιδιαίτερα σε θέματα θρησκευτικής πίστης; Τι διαφορά έχει τελικά η σάτιρα από την απλή γελοιοποίηση; Πότε πρόκειται για dark humour και πότε για κακόγουστο αστείο; Κι αν κάποιος δεν σέβεται την πίστη του άλλου πώς μπορεί να σεβαστεί τον ίδιο τον άνθρωπο;