Ένα ζήτημα που κυριαρχεί στις συζητήσεις για τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ είναι ο σχετικά μικρός αριθμός οργανωμένων μελών, συγκριτικά με την εκλογική του επιρροή. Το συγκεκριμένο πρόβλημα εντοπίζεται και σε όλα τα μεγάλα ιστορικά κόμματα της ΕΕ, γεγονός που αποδεικνύει πως πρόκειται για ευρύτερο προβληματισμό αναφορικά με τη πολιτική συμμετοχή και ενασχόληση στη σημερινή εποχή. Ακόμη μια επιβεβαίωση της γενικευμένης απαξίωσης της πολιτικής, είναι και η συμμετοχή στις εθνικές εκλογές που άγγιξε μόλις το 57,78% του εκλογικού σώματος, ενώ στις εθνικές εκλογές του 2009 για παράδειγμα, είχε φτάσει στο 70,95%.

Σήμερα, η ελληνική κοινωνία αναζητά διαρκώς λύσεις απέναντι στα προβλήματα που συσσωρεύονται από τις αλλεπάλληλες κρίσεις της τελευταίας δεκαετίας. Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο, όσοι από τους συμπολίτες μας -σωστά- επιμένουν πως οι απαντήσεις στα προβλήματα θα δοθούν μόνο συλλογικά, και πως η συμμετοχή μπορεί να δίνει λύσεις, το πιθανότερο είναι πως δεν θα επέλεγαν να διαθέσουν τον περιορισμένο και πολύτιμο χρόνο τους για να εμπλακούν σε κομματικούς σχηματισμούς που ανήκουν σε άλλες εποχές, δεν τους αφουγκράζονται και δεν εμπνέουν.

Ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, παρά τα όσα διατείνονται οι αντίπαλοι του, παραμένει ένα ανοικτό κόμμα της Αριστεράς σε όσες και όσους επιθυμούν να προσφέρουν με ανιδιοτέλεια και αυταπάρνηση. Είναι αλήθεια, όμως, πως υπάρχει ανάγκη να δοθεί ακόμη περισσότερη έμφαση στην ουσιαστική συμμετοχή των μελών του. Να συσταθούν δομές και λειτουργίες που θα ευνοούν και θα ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή, και θα δίνουν φωνή σε όλα τα μέλη και τους φίλους μετασχηματίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ σε ένα οιονεί εργαστήρι ιδεών και πολιτικής. Προφανώς, ουσιαστική συμμετοχή, δεν σημαίνει πως «είδα φως και μπήκα» μόνο όταν στήνονται κάλπες σε εσωκομματικές διαδικασίες. Αυτές οι πρακτικές, που ίσως εφαρμόζονται σε άλλα κόμματα, μπορεί να παρουσιάζονται ως γιορτή της δημοκρατίας, αλλά περισσότερο μοιάζουν με πανηγύρι των μηχανισμών και των δημοσίων σχέσεων. Θα τολμούσαμε να πούμε πως θυμίζουν και την προσπάθεια αλλοίωσης του εκλογικού σώματος της χώρας από τη ΝΔ, με τη θέσπιση ισότιμης ψήφου όλων των ομογενών ανεξαιρέτως.

Η ουσιαστική συμμετοχή με οποιοδήποτε τρόπο, και ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του κάθε μέλους, μπορεί να αποτελέσει αφετηρία μιας νέας σχέσης της κοινωνίας με τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ αλλά και με την πολιτική γενικότερα. Παράλληλα, η δέσμευση για διαρκή ανανέωση σε πρόσωπα, ιδέες και πολιτικές θα μπορέσει να πείσει τους πολίτες πως τα κόμματα δεν είναι χώροι αναπαραγωγής μικροεξουσιών, ούτε πεδίο επαγγελματικής αποκατάστασης.

Στην αιτιολογική έκθεση της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για την αναθεώρηση του Συντάγματος το Νοέμβριο του 2018 αναφερόταν μεταξύ άλλων: «…προτείνουμε να αναμετρηθούμε με την αντίληψη που δεν τιμά το πολιτικό σύστημα και τους πολιτικούς, τη διαδεδομένη αντίληψη των πολιτών, δυστυχώς, ότι η πολιτική είναι επάγγελμα και μάλιστα για ορισμένους επικερδές, και όχι προσφορά. Γι’ αυτό και προτείνουμε να προβλεφθεί όριο θητειών για τους βουλευτές, ώστε να μη δημιουργούνται όροι συναλλαγής με το εκλογικό σώμα». Οφείλουμε να ξεκινήσουμε από τα του οίκου μας, και αποδεικνύοντας έμπρακτα τη συνέπεια λόγων και έργων της Αριστεράς, να θεσπίσουμε δυνατότητα δύο βουλευτικών θητειών (ίσως και με αναδρομική ισχύ), με τις πρόνοιες που υπήρχαν στην πρόταση για τη Συνταγματική αναθεώρηση. Σηματοδοτώντας έτσι την ανάγκη για ριζική ανανέωση στο πολιτικό σύστημα.

Πέρα όμως από τη σημασία της βελτίωσης του βαθμού συμμετοχικότητας, και την ανάγκη της διαρκούς ανανέωσης, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ οφείλει να θωρακίσει το κύρος και την αξιοπιστία του ως Αριστερό κόμμα εξουσίας, και να αποκαταστήσει την σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες. Έχουμε χρέος να απευθυνθούμε με ειλικρίνεια και υπευθυνότητα στην ελληνική κοινωνία, και να διαμορφώσουμε από κοινού ένα πρόγραμμα εξουσίας που θα δίνει όραμα, και θα συνεγείρει τους πολίτες, τις παραγωγικές δυνάμεις, και τη νέα γενιά. Επιβάλλεται να αντιπαρατεθούμε με τις λογικές του πελατειακού κράτους και του ρουσφετιού, και να είμαστε ανυποχώρητοι απέναντι στον παλαιοκομματισμό, τον ανορθολογισμό, και τον λαϊκισμό.

Στις παρούσες επείγουσες συνθήκες της ακρίβειας και της γενικευμένης ανασφάλειας, δεν αρκεί να απευθυνόμαστε στους πολίτες με ρητορική που απλά θα επαναλαμβάνει τους όρους και τις έννοιες της Αριστεράς και της Προοδευτικής Παράταξης. Η κοινωνία απαιτεί συγκεκριμένες λύσεις και απαντήσεις στα προβλήματα της. Περιμένει να ακούσει πως θα αυξήσει το διαθέσιμο εισόδημα της, με ποιο τρόπο θα ενισχυθεί το κοινωνικό κράτος, πως θα δημιουργήσουμε μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα που θα έχει ενεργό ρόλο στις εξελίξεις στη γειτονιά της και στο κόσμο.

Η περίοδος της διακυβέρνησης απέδειξε πως ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ άσκησε εξουσία όχι με όρους εκτίμησης του πολιτικού κόστους, αλλά με μοναδικό γνώμονα τα συμφέροντα της χώρας και τις προκλήσεις του μέλλοντος. Αυτή η κουλτούρα διακυβέρνησης αποτελεί και θεμελιώδη διαφορά από τη κυβέρνηση Μητσοτάκη. Ας θυμηθούμε πως, όταν ο Αλέξης Τσίπρας έδινε τη μάχη της Συμφωνίας των Πρεσπών υπηρετώντας το όραμα της ευρωπαϊκής προοπτικής των Βαλκανίων, ο θίασος του κ. Μητσοτάκη φορώντας περικεφαλαίες ψάρευε ψήφους στις πλατείες των μακεδονομάχων. Την εποχή που ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ νομοθετούσε την ιθαγένεια για τα παιδιά δεύτερης γενιάς μεταναστών, η ΝΔ απαντούσε πως «στέλνονται λάθος μηνύματα» και καταψήφιζε.

Η σημερινή κυβέρνηση αναζητά μια «υπεύθυνη» αντιπολίτευση. Δηλαδή σιωπηλή και συμβιβασμένη. Η ελληνική κοινωνία, όμως, χρειάζεται μια Αριστερά που θα τολμά να συγκρούεται με τις νοοτροπίες που κρατάνε τη χώρα καθηλωμένη στο χθες. Που θα ανοίγει δρόμους συνεργασίας, αλληλεγγύης, και ανάπτυξης, απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό που υψώνει φράχτες κατακερματισμού της κοινωνίας, και απομόνωσης της χώρας από το ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι. Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ ως αξιωματική αντιπολίτευση και αύριο ως κυβέρνηση, οφείλει να είναι υπεύθυνος μόνο απέναντι στις ελπίδες και στα οράματα της ελληνικής κοινωνίας.

*Άκης Καλαμαράς, Μέλος ΝΕ ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ Μαγνησίας