Ένα από τα μεγάλα προβλήματα της Ευρώπης ως σύνολο – όχι μόνο της Ε.Ε. – είναι το δημογραφικό, το οποίο συνδέεται και με τον οικονομικό της δυναμισμό και με σοβαρότατα προβλήματα, όπως η επιβίωση των ασφαλιστικών συστημάτων των διαφόρων χωρών.

Από χρόνια ο ΟΗΕ ζητάει από τις Ευρωπαϊκές χώρες, να μην φοβούνται τους μετανάστες, και να μην τους θεωρούν απειλή, διότι μπορεί η είσοδος τους να αποδειχθεί ευεργεσία για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Δυστυχώς, όμως, οι συντηρητικές αντιλήψεις για το μέλλον της Ευρώπης και τις σχέσεις της με τον υπόλοιπο κόσμο, δεν επέτρεψαν οι συστάσεις του ΟΗΕ για το μεταναστευτικό να βρουν πρόσφορο έδαφος στη «Γηραιά Ήπειρο».

Αντιθέτως, έχουν αποδώσει οι ξενοφοβικές πιέσεις, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που η Ευρώπη μαστίζεται από βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση. Έτσι, έχει διευρυνθεί επικίνδυνα ο «φαύλος κύκλος», αντιμεταναστευτικές πολιτικές – εξάπλωση της επιρροής των ρατσιστικών και εθνικιστικών πολιτικών μορφωμάτων και έχουν ξεφυτρώσει πολιτικά κόμματα, όπως οι «Καθαροί Φινλανδοί», που αντίστοιχά τους υπάρχουν σε πολλές χώρες.

Άλλωστε, και στην Ελλάδα την εθνική καθαρότητα διεκδικεί και η Χρυσή Αυγή, η οποία θεωρεί ότι οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές  – μέγα πρόβλημα, αναμφισβήτητα – αποτελούν μέρος κάποιας διεθνούς ανθελληνικής συνωμοσίας, στην οποία εμπλέκονται είτε οι Τούρκοι, είτε οι Εβραίοι.

Δημογραφική κρίση

Σημαντική πτυχή της ευρωπαϊκής κρίσης είναι το δημογραφικό. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ,  ο πληθυσμός της Ευρώπης ως σύνολο ήταν 741 εκατομμύρια το 2014, οι δε προβλέψεις για το μέλλον είναι ότι το 2030 ο πληθυσμός θα είναι 746 και το 2050, 726 εκατομμύρια. Δυσοίωνες είναι οι προβλέψεις και για την πληθυσμιακή εξέλιξη της μεγαλύτερης χώρας της Ευρώπης, που είναι η Ρωσία.

Ο πληθυσμός της χώρας αυτής ήταν 143,7 εκατομμύρια το 2014, ενώ το 2030 – με τους σημερινούς ρυθμούς – θα είναι 143,5 και το 2050, 134,1 εκατομμύρια. Ο πληθυσμός της Γερμανίας ήταν 143,7 εκατομμύρια το 2014, ενώ το 230 προβλέπεται να είναι 80 και το 2050, 76,2 εκατομμύρια. Σε ότι αφορά τις Βαλκανικές χώρες δραματικό είναι το δημογραφικό της Βουλγαρίας, της οποίας ο πληθυσμός ήταν 7,2 εκατομμύρια το 2014, ενώ η πρόβλεψη για το 2030 είναι 6,5 και για το 2050, 5,7 εκατομμύρια. Αντιθέτως, η Τουρκία αριθμούσε 77,2 εκατομμύρια κατοίκους το 2014, ενώ ο πληθυσμός της αναμένεται να φθάσει στα 88,3 εκατομμύρια το 2030 και το 2050 στα 93,3 εκατομμύρια. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του.

Σχετικά με τη δημογραφική εξέλιξη των ΗΠΑ, τα στοιχεία δείχνουν πολύ καλύτερη εικόνα από της Ευρώπης, αφού ο πληθυσμός της «μόνης υπερδύναμης» ήταν 317,7 εκατομμύρια το 2014, ενώ προβλέπεται να φθάσει στα 354,4 το 2030 και στα 395,3 το 2050. Προκύπτει, λοιπόν, ότι  οι ΗΠΑ δεν αντιμετωπίζουν δημογραφική κρίση, παρότι είναι η πλέον αναπτυγμένη χώρα της Δύσης.

Όσο για τον υπόλοιπο κόσμο, τον μεγαλύτερο δημογραφικό δυναμισμό παρουσιάζει η Αφρική, της οποίας ο πληθυσμός ξεπερνούσε το 1 δισεκατομμύριο κατοίκους το 2014 (για την ακρίβεια ήταν 1.136.000.000). Στην ίδια ήπειρο, ο πληθυσμός αναμένεται να ανέλθει στα 1,637 εκατομμύρια το 2030 και 2,428 εκατομμύρια το 2050. Το πιο ενδιαφέρον δε στοιχείο για την Αφρική, είναι ότι οι κάτω των 15 ετών κάτοικοι αποτελούσαν το 41% του πληθυσμού της το 2014.

Καταλήγω, με την έκκληση προς τα λεγόμενα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, στα οποία αυτοκατατάσσεται και η ΝΔ του κ. Μεϊμαράκη, να μην κινδυνολογούν για το μεταναστευτικό – προσφυγικό, να ανοίξουν τον εθνικό τους ορίζοντα και να πάψουν να επιβεβαιώνουν την κινέζικη παροιμία που θέλει τον βάτραχο, ο οποίος βρίσκεται στον πάτο του πηγαδιού, να βλέπει τον ουρανό ίσο με το άνοιγμα του πηγαδιού. Ας μην επαναλαμβάνει ο κ. Μεϊμαράκης τα λάθη του προκατόχου του Αντ. Σαμαρά. Τουλάχιστον ας αναγνωρίσει στον Αλέξη Τσίπρα ότι με το δημοψήφισμα διευκόλυνε την ΝΔ να αλλάξει ηγεσία και να έρθει ο ίδιος στην προεδρία του κόμματος, έστω και ως «προσωρινός» πρόεδρος.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι Πρόεδρος του Παρατηρητήριου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑΔΟΠ)