Είτε πρόκειται για τις ευρωπαϊκές, είτε γενικότερα για τις διεθνείς εξελίξεις, κάνουν λάθος ορισμένοι – άτομα ή πολιτικές ομάδες – που θέλουν να τις βάλουν «σε καλούπια» του χθες.

 
Σε ότι αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, η διαπίστωσή μου από εκδηλώσεις που έχω λάβει μέρος τον τελευταίο καιρό,  είναι ότι τα μέλη και οι φίλοι του κόμματος διψούν για ουσιαστική ενημέρωση και συζήτηση σε βάθος γύρω από τις διεθνείς εξελίξεις.  Αυτό καλούνται να το λάβουν σοβαρά υπόψη τα κεντρικά όργανα του κόμματος στην πορεία και προς το δεύτερο συνέδριό μας. Παράλληλα, οφείλουν τα κεντρικά στελέχη, ιδιαίτερα τα ασχολούμενα με την ευρωπαϊκή πολιτική, την εξωτερική και τις διεθνείς σχέσεις,  να μην επαναπαύονται στις γνώσεις που είχαν αποκτήσει μέχρι τώρα, να ευρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση για το  νέο.
 
Δεν έχουν προηγούμενο οι σημερινές πραγματικότητες στον κόσμο, ούτε πολλές από τις  ραγδαίες εξελίξεις που συντελούνται στην ευρύτερη περιοχή μας στην Ευρώπη και διεθνώς. Ας αρχίσουμε από το προσφυγικό. Σήμερα, οι πρόσφυγες παγκοσμίως έχουν υπερβεί τα εξήντα εκατομμύρια και είναι κυρίως πρόσφυγες πολέμων, πολιτικοί πρόσφυγες αυταρχικών καθεστώτων, αλλά και οικολογικοί πρόσφυγες. Κατηγορία προσφύγων, που δεν υπήρχε ως έννοια το 1950, όταν ιδρύθηκε η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
 
Σε ότι αφορά τη Μ. Ανατολή, ορθώς χαρακτηρίζεται το κρισιμότερο σταυροδρόμι για την παγκόσμια ειρήνη και ασφάλεια. Από εκεί ξεκινά το άκρως επικίνδυνο φαινόμενο του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, η βάση του ISIS είναι το πολύπαθο Ιράκ, αλλά και το υφιστάμενο τους νέους οξύτατους διεθνείς ανταγωνισμούς κοσμικό κράτος της Συρίας. Εννοείται ότι έχει την εξήγησή της η γιγάντωση του ΙSIS, και η ικανότητά του να στρατολογεί ακόμα και πολίτες χωρών της Δύσης με μεγάλη δημοκρατική παράδοση, των οποίων οι κυβερνήσεις βαρύνονται με πολιτικές κατά των δικαιωμάτων των λαών της Μ. Ανατολής και Β. Αφρικής. Γι’ αυτό σήμερα η απάντηση στην τρομοκρατία δεν μπορεί να είναι άλλη από τη διεκδίκηση και οικοδόμηση της ειρήνης με δικαιοσύνη, κάτι που αφορά πρωτίστως την επίλυση του Παλαιστινιακού.
 
Επειδή πολλοί αμφιβάλλουν αν είναι εφικτή η ειρήνη στις συνθήκες της Μ. Ανατολής, ας θυμηθούμε ότι  τον τελευταίο χρόνο  είχαμε την ιστορική συμφωνία του Ιράν με τις μεγάλες δυνάμεις για τον διεθνή έλεγχο του πυρηνικού προγράμματος  της μεγάλης και ιστορικής αυτής χώρας της περιοχής. Συμφωνία, που ως πρόσφατα, δεν υπήρχε στον ορίζοντα, τον οποίο σκίαζε η απειλή πολέμου των ΗΠΑ και άλλων χωρών της Δύσης, ενδεχομένως και του Ισραήλ, εναντίον του Ιράν. Σήμερα, χάρη και στη συμφωνία αυτή, προς έκπληξη πολλών, το Ιράν πολεμάει μαζί με τις ΗΠΑ τους τζιχαντιστές του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους.
 
Άλλη πρόσφατη, επίσης μη αναμενόμενη εξέλιξη, ήταν η ιστορική συνάντηση στη Σιγκαπούρη (7.11.2015) των Προέδρων της ΛΔ Κίνας και της Ταϊβάν. Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και αποφάσεις του ΟΗΕ, η Ταϊβάν δεν αναγνωρίζεται ως ανεξάρτητο κράτος, θεωρείται μέρος της  μιας και μόνης Κίνας. De jure δεν υπάρχει η Ταϊβάν, αλλά de facto υπάρχει. Με αυτά τα δεδομένα, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί η ΛΔ Κίνας δεν προχωρεί στην προσάρτηση της Ταϊβάν, αλλά θέλει διάλογο, ενδεχομένως και συνεργασία. Η απάντηση είναι ότι αν έτσι ενεργούσε η Κίνα, θα έπρεπε να κάνει πόλεμο με την Ταϊβάν, κάτι που ίσως οδηγούσε και σε παγκόσμιο πόλεμο.
 
Με άλλα λόγια, το να έχει μια χώρα δίκιο με βάση την ιστορία ή το διεθνές δίκαιο, δεν σημαίνει ότι μπορεί και να το ασκήσει. Ας το έχουν αυτό υπόψη τους και οι ασχολούμενοι με το Κυπριακό, καθώς και το ονοματολογικό της ΠΓΔΜ.  
 
Έρχομαι τώρα σε μια άλλη ελπιδοφόρα εξέλιξη για την Ευρώπη και τη χώρα μας. Πριν από ένα χρόνο, ελάχιστοι εξ ημών είχαν διανοηθεί το ενδεχόμενο συνεργασίας του   πορτογαλικού σοσιαλιστικού κόμματος με το BLOCO της Αριστεράς και το ΚΚ στην άκρη αυτή της Ευρώπης. Ένα ΚΚ, το οποίο εθεωρείτο το πλέον ορθόδοξο της ηπείρου μας, μαζί με το ΚΚΕ. Ωστόσο, η πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία στην Πορτογαλία λειτούργησε ως καταλύτης ώστε να τα βρουν τα κόμματα της ευρύτερης αριστεράς, με βάση ένα κυβερνητικό πρόγραμμα εναντίον της λιτότητας και με στόχο τη διευθέτηση του πορτογαλικού δημόσιου χρέους. 
 
Καταλήγω με την πεποίθηση, ότι παρά τα άκρως ανησυχητικά μηνύματα, μπορούμε και πρέπει   να είμαστε αισιόδοξοι. Όπως είχα γράψει παλαιότερα στην Αυγή, ας μη σπεύδουν ορισμένοι να προδικάσουν την αποτυχία του τρέχοντος προγράμματος της κυβέρνησης με τους ευρωπαίους εταίρους. Όλοι ξέρουμε ότι πρόκειται για ένα πολύ δύσκολο πρόγραμμα, το οποίο   έχει βάλει την κυβέρνηση σε αέναη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, ενώ συνοδεύεται και με επώδυνα μέτρα. Η απάντηση, λοιπόν, είναι στην απαισιοδοξία της γνώσης να αντιτάξουμε την αισιοδοξία της βούλησης, όπως θα έλεγε ο μέγας Αντόνιο Γκράμσι.

* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κ.Ε. και  συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Θεμάτων Ειρήνης του ΣΥΡΙΖΑ