Γενικά η νέα Πολιτική θα ξεκινά από την αποαποικιοποίηση της ατομικής και κοινωνικής συνείδησης από το φαντασιακό και την ιδεολογία της «ανάπτυξης» σαν μεγέθυνση της παραγωγής και κατανάλωσης, από την αντίσταση στην χωρίς όρια εκμετάλλευση του ανθρώπου και της φύσης, από την προστασία έναντι της ετερονομίας στις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις, μέσω της αυτοδιαχείρισης των πόρων, της παραγωγικής διαδικασίας και της εξουσίας, από την προστασία των «κοινών» και του περιβάλλοντος μέσω της επιδίωξης του μικρότερου δυνατού οικολογικού αποτυπώματος.

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, όπου το αδιέξοδο του καπιταλιστικού τρόπου οργάνωσης της καθημερινής ζωής είναι ολοφάνερο, δε μπορεί να επιδιώκεται επιστροφή στην προ κρίσης φαινομενική «ευημερία» των ανθρώπων και των αριθμών. Δε μπορεί να επιδιώκεται το ίδιο είδος «ανάπτυξης» που επικρατούσε μέχρι τώρα και που έβαζε σαν κύριο στόχο τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, ώστε να πληρώνεται έστω και το «κουρεμένο» ή  μη ειδεχθές χρέος της. Αυτό θα απαιτήσει τέτοια εκμετάλλευση της εργασίας και των πόρων που έχει η χώρα, που δε θα μπορούμε να μιλάμε πια για ευζωία του πληθυσμού. Σε αυτό το επίπεδο θα πρέπει να επιδιωχθεί καταρχήν η σεισάχθεια με αποανάπτυξη και η σύγκρουση με τους πιστωτές.

Στη συνέχεια: Η κόκκινη γραμμή που θα συνδέει τα στοιχεία αυτής της πολιτικής είναι η οικονομία των αναγκών, η στηριγμένη στις αλληλέγγυες, συνεταιριστικές, συνεργατικές και κοινοτικές διανθρώπινες σχέσεις, καθώς και οι αμεσοδημοκρατικοί θεσμοί λήψης αποφάσεων.

Τα στοιχεία αυτής της πολιτικής:

1. Επιβράδυνση στην καθημερινότητα 

Σήμερα βιώνουμε  την επιτάχυνση σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής, στην μετακίνηση, στο φαγητό, ακόμα και στις διακοπές μας. Η νέα πολιτική για τον χρόνο, μπορεί να στηρίξει την επιβράδυνση. Για παράδειγμα ρύθμιση κυκλοφορίας στα μέτρα των ποδηλατών, των πεζών και των μαζικών μέσων μεταφοράς. Όλα αυτά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πιο αργούς ρυθμούς μετακίνησης. 

Ανάλογα, μια υψηλή φορολογία της σημερινής «ταχυφαγίας»(fastfood) θα μπορούσε να έχει σαν αποτέλεσμα να γίνει πιο φθηνό το παραδοσιακά μαγειρεμένο φαγητό και να προτιμηθεί όχι μόνο για ποιοτικούς λόγους, αλλά και για οικονομικούς. Αντίστοιχα η πριμοδότηση του ήπιου τουρισμού με πεζοπορίες συνδεδεμένα παλιά και νέα καλντερίμια, ποδηλατοδιαδρομές και μικρούς-χαμηλής ή μηδενικής ενέργειας- ξενώνες με τοπική τροφή και υπηρεσίες σε σημεία αυτών των διαδρομών, θα έχει σαν αποτέλεσμα τους αργούς ρυθμούς στις διακοπές.   

1. Προώθηση της μακροζωίας 

Τα αποτελέσματα της επιτάχυνσης τα βλέπουμε και στη διάρκεια ζωής των προϊόντων που παράγει ο καπιταλισμός με κριτήριο τη μεγιστοποίηση του κέρδους και όχι της διάρκειας χρήσης τους και στα οποία υπάρχει «προγραμματισμένη βραχυβιότητα»

Μια πολιτική που θα ανάγκαζε τις επιχειρήσεις να αυξήσουν τον χρόνο εγγύησης για τα προϊόντα τους, θα έκανε πιο αυστηρούς τους κανόνες για ανάληψη ευθύνης για τα ατυχήματα από την ελαττωματική παραγωγή ή την «αστοχία υλικού», θα αύξανε την υποχρέωση για τη διατηρησιμότητα ή τη συντήρηση των προϊόντων τους, θα λειτουργούσε σα μοχλός για την αύξηση της διάρκειας ζωής. 

Επίσης η απαλλαγή από την φορολογία για καταστήματα με προϊόντα «από δεύτερο χέρι», για τοπικές αγορές χωρίς μεσάζοντες, για ανταλλαγές υλικών ή προϊόντων ή εργαστήρια επισκευών θα βοηθούσε προς αυτή την κατεύθυνση. Πολύ περισσότερο θα βοηθούσε και μια πολιτική προώθησης της παραγωγής, αυτοπαραγωγής και διανομής προϊόντων μακράς διάρκειας-τέτοια μπορεί να είναι και τα παραδοσιακά, χειροποίητα ή ποιοτικά προϊόντα-από εγχειρήματα κοινωνικής-συνεργατικής-αλληλέγγυας οικονομίας, που παράγοντας και για τον εαυτό και όχι μόνο για την αγορά, θα στοχεύουν εκτός από την ποιότητα και στη μεγάλη διάρκεια. Θα βοηθούσε επίσης μια πολιτική που στα ποιοτικά κριτήρια θα περιελάμβανε και τη μακροζωία των προϊόντων. 

1. Νέα πολιτική για τον χρόνο εργασίας και το χρόνο ζωής

Επάρκεια χρόνου σημαίνει να έχεις στη διάθεσή σου προσωπικό χρόνο, για να ασχοληθείς με πράγματα που σε ενδιαφέρουν εκτός του πεδίου παραγωγής ανταλλακτικής αξίας, μέσω των καταναγκασμών της μισθωτής ή επαγγελματικής εργασίας. Την απεξάρτηση από τους καταναγκασμούς κάθε μορφής εργασίας είναι πολύ δύσκολο να το πετύχει κανείς σήμερα, αν σε προσωπικό επίπεδο δεν μειώσει τις υλικές ανάγκες του.  

Σε συλλογικό επίπεδο απαιτείται μια νέα πολιτική για τον χρόνο που θα έβαζε σα στόχο τη διευκόλυνση για εξασφάλιση επάρκειας στον προσωπικό χρόνο. Για αυτό απαιτούνται συμφωνίες μεταξύ εργοδοτών και οργανώσεων των εργαζομένων.  Συμφωνίες για μείωση ωραρίου-με ίδιο ή βιώσιμο μισθό-για μερικής απασχόλησης εργασία, για λογαριασμό συνολικού-κατά τη διάρκεια της ζωής – εργασιακού χρόνου, για εκπαιδευτικές άδειες κ.λπ. θα είναι μερικοί από τους τρόπους που θα εξασφαλίζουν την επάρκεια σε προσωπικό χρόνο. Με την ψηφιοποίηση και ρομποτοποίηση της παραγωγής που γίνεται σήμερα και με δίκαιη κατανομή της υπολειπόμενης ανθρώπινης εργασίας αύριο, αυτό θα ήταν δυνατό τα επόμενα χρόνια, αρκεί να υπάρξει κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής, πέρα από τις καπιταλιστικές σχέσεις μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας.

1. Η Πολιτική της Εγγύτητας-Εντοπιότητας 

Για ένα τρόπο ζωής συνδεδεμένο με τις μικρές αποστάσεις και σε αναφορά με τον τόπο και την περιοχή που ζει κανείς.

Στον γενικευμένο ισοπεδωτικό καταναλωτικό τρόπο ζωής που προώθησε τα τελευταία 20-30 χρόνια η παγκοσμιοποίηση, θα αντιπαρατεθεί ένας άλλος τρόπος με νέες σημασίες, νοήματα και αξίες, οι οποίες θα καθορίζονται από τις τοπικές κάθε φορά πολιτισμικές ταυτότητες, αλλά σε ισορροπία με τα νοήματα που προκύπτουν από την πλανητική συνύπαρξη των ανθρώπινων κοινοτήτων και των άλλων μορφών ζωής.

Η τάση για τοπικοποίηση έχει ενδυναμωθεί κυρίως σε σχέση με τη παραγωγή των ειδών διατροφής και της ενέργειας. 

Όσον αφορά στη διατροφή: όλο και μεγαλώνει στην Ευρώπη η τάση για διατροφή με τοπικά είδη φυτικής και ζωικής παραγωγής, όχι μόνο όσο αφορά τις μικρές αποστάσεις και το μικρότερο οικολογικό αποτύπωμα, αλλά και το γενετικό υλικό. 

Εδώ η βάση θα είναι ο «πολυλειτουργικός» αγρότης με κοινοτίστικη αντίληψη για αναζωογόνηση της υπαίθρου και όχι για τις επιδοτήσεις, με ολοκληρωμένα αγροκτήματα – πολλά διαφορετικά είδη, ζωϊκών και φυτικών- με βελτιωμένο έδαφος και περιβάλλον, με ντόπια βιοποικιλότητα, με μεταποίηση-διάθεση προϊόντων.

Οι πολιτικοί στόχοι για τον αγροδιατροφικό τομέα, σαν εφαλτήρα για το ξεπέρασμα και της σημερινής κρίσης που θα είναι μακρόχρονη:

• Μετατροπή κάθε περιφέρειας σε ζώνη οικο-καλλιέργειας, ελεύθερης από μεταλλαγμένα(και στην παραγωγή και στη διακίνηση), με πέρασμα από το χημικό τρόπο παραγωγής σε βιολογικό, βιοδυναμικό, φυσικό ή αεικαλλιέργειας (permacalture). Τα με τέτοιο τρόπο παραγόμενα προϊόντα θα έχουν συγκριτικά πλεονεκτήματα και για τις ανταλλαγές με άλλες περιφέρειες. Ανάπτυξη της επωνυμίας των τοπικών προϊόντων. Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών με τρόπο που να ικανοποιούν τις ανάγκες διατροφής του τοπικού πληθυσμού και δεν απαιτούν μεγάλες εισροές σε ενέργεια και νερό.
• Μεταποίηση των γεωργικών σε προϊόντα διατροφής και ένδυσης(π.χ. ανασύσταση υφαντουργείων, βιομηχανιών ζάχαρης)
• Αναβλάστηση δασών, σταμάτημα ερημοποίησης, αποκατατάσταση άγριας φύσης, ποταμών λιμνών παραλιών, αναζωογόνηση εδαφών αποκαθιστώντας την οργανική ύλη και τον εδαφολογικό άνθρακα, ώστε να απορροφήσουμε τα επόμενα χρόνια τη περίσσια του διοξειδίου του άνθρακα της ατμόσφαιρας(αιτία για τη κλιματική αλλαγή-καταστροφή που έρχεται αν δεν το κάνουμε).
• Διάθεση δημόσιας και δημοτικής γης σε νέους αγρότες και ομάδες ανέργων για μετεγκατάσταση. Καταλήψεις κρατικής και εκκλησιαστικής γης από κινήματα ανέργων-σε περίπτωση που δεν τους διατίθεται- για προσπάθεια αυτοαξιοποίησης της παραγωγικής τους δυνατότητας-εγκατάσταση σε παρατημένα χωριά. Συλλογικές μετεγκαταστάσεις σημερινών ανέργων νέων των μεγάλων πόλεων στην περιφέρεια, σε χώρους αυτοπαραγωγής και αυτοδιαχείρισης.
• Καλλιέργεια αστικής και περιαστικής δημοτικής γης –δημοτικοί λαχανόκηποι από κινήματα γειτονιάς, από συνταξιούχους ή «καλλιεργητές του σαβατοκύριακου» και του «ελεύθερου χρόνου».
• Όσον αφορά στην ενέργεια: Τα μεγάλα συστήματα παραγωγής(π.χ. τα μεγάλα φωτοβολταϊκά ή αιολικά πάρκα) παράγουν για τις ανάγκες κερδοφορίας των κατασκευαστικών τους εταιρειών, οι οποίες έχουν επιλέξει τις τεράστιες ανεμογεννήτριες, που είναι προφανώς πιο αποδοτικές σε ενέργεια, αλλά πιο καταστροφικές για το περιβάλλον και τις άλλες μορφές ζωής, γιατί απαιτούν μεγάλες παρεμβάσεις για να εγκατασταθούν και μεγάλες ταχύτητες του ανέμου(που υπάρχουν στις κορυφές των βουνών και στην ανοιχτή θάλασσα). Έτσι τα συστήματά τους έχουν αρχίσει να είναι μη δημοφιλή στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες αντιδρούν και με το δίκιο τους. 

Αντίθετα όταν τα αντίστοιχα συστήματα παραγωγής είναι μικρής κλίμακας και αποκεντρωμένα, μπορούν να παράγουν για τις τοπικές ανάγκες, να συμβάλλουν στην τοπική ενεργειακή αυτοδυναμία, στη δημιουργία τοπικών εισοδημάτων, χωρίς σοβαρές κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις, άρα και χωρίς αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες.  Ιδιαίτερα αν δημιουργούνται συνεταιρισμοί παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ από ντόπιους κάθε φορά πολίτες. Μικρές αιολικές ή φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις στα χέρια των πολιτών και όχι των εταιρειών θα είναι εκείνες που θα αποκαταστήσουν την αποδοχή των ΑΠΕ στις τοπικές κοινωνίες. 

1. Η πολιτική της επάρκειας και της εκκαθάρισης  

Μια πολιτική για την ευζωία στοχεύει κυρίως στη μη παραγωγή «άχρηστων ή αχρείαστων»: Ο «σωρός των αχρείαστων» δημιουργείται, γιατί  ο καταναλωτής αγοράζει-χωρίς δεύτερη σκέψη-αντικείμενα που υποτίθεται ότι ικανοποιούν κάποιες ανάγκες του, τις οποίες όμως δεν έχει πραγματικά αφού καταλήγουν στο «σωρό». 

Πολιτικές που θα απαιτούν από το παραγωγικό σύστημα να δηλώνει στις ετικέτες και τα προσπέκτους τη διάρκεια ζωής και την επικευασιμότητα των προϊόντων του, που θα το εξαναγκάσουν να οργανώνει το σύστημα επιστροφής συσκευασιών και επανάχρησης-επανεπεξεργασίας υλικών, θα βοηθήσουν ώστε να μη παράγεται ο μεγάλος σημερινός όγκος των σκουπιδιών. Παράλληλα μια πολιτική για παροχή συμβουλών από αντίστοιχα γραφεία των δήμων: για «νέα προϊόντα», για «μη αγορά αχρείαστων», για «αγορά από δεύτερο χέρι», για «κοινή χρήση» αγαθών(π.χ. συνταξίδευση), για «συλλογική παραγωγή» ποιοτικών προϊόντων για ιδιόχρηση ή συλλογική χρήση, θα βοηθήσει εξίσου, ώστε όχι μόνο να μη παράγονται σκουπίδια, αλλά τουναντίον να παράγονται ποιοτικά και μακράς χρήσης αγαθά.

Είναι απαραίτητο να δημιουργηθεί η κουλτούρα της επισκευής-επιδιόρθωσης των χρηστικών αντικειμένων. Με «κατσαβίδι, σφυρί και τσάπα», μπορούμε να βελτιώσουμε την ποιότητα στη ζωή μας. Με πρωτοβουλίες και συνεργατικές που επισκευάζουν αντικείμενα και προϊόντα, προσφέρουν γνώσεις μέσα και εργαλεία ή ανταλλακτικά  για επιδιορθώσεις και οργανώνουν τη διάθεση μεταχειρισμένων ή επισκευασμένων(με χάρισμα ή ευνοϊκή τιμή)
Οι δήμοι και οι κοινότητες –γενικά η Τοπική Αυτοδιοίκηση-μπορεί να βοηθήσει πολύ προς αυτή την κατεύθυνση με το να προσφέρουν κοινόχρηστους χώρους και υπηρεσίες στις αντίστοιχες πρωτοβουλίες πολιτών(π.χ. κέντρο επισκευασίας-επαναχρησιμοποίησης ενδυμασίας ή υπόδησης, «καφέ επιδιόρθωσης ποδηλάτων ή κομπιούτερ», λαϊκή αγορά μεταχειρισμένων, εργαστήρια αυτοπαραγωγής και αυτοεργασίας κ.λπ).

Η επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων μέσω επιδιόρθωσης είναι πιο βιώσιμος δρόμος από ότι η ανακύκλωση για επανάκτηση υλικών χρήσης που προτάσσεται σήμερα(όπου και αν γίνεται ανακύκλωση).

1. Πολιτική αποεμπορευματοποίησης-αποκαπιταλιστικοποίησης των σχεσιακών αγαθών(διανθρώπινων σχέσεων) με τον περιορισμό της εξάπλωσης της αγοραιοποίησης και την επιστροφή στα μη αγοραία αγαθά, υπηρεσίες, υποδομές και δραστηριότητες και στήριξη στα λεγόμενα «Κοινά». Η σημερινή εμπορευματοποίηση αφορά σχεδόν σε όλους τους τομείς των κοινωνικών σχέσεων και επαφών των ανθρώπων(σχεσιακά αγαθά) και όχι μόνο των οικονομικών. Έχουμε επικράτηση του πνεύματος του «δούναι-λαβείν» σε όλα τα επίπεδα. Λογική «κόστους οφέλους» και «μεγιστοποίησης της αποδοτικότητας» ακόμα και στα βαθύτερα θεμέλια της προσωπικής σφαίρας και των συναισθημάτων μας.

Μια πολιτική απεξάρτησης από την αγορά θα στηρίζει τη δυνατότητα των ανθρώπων να αποφασίζουν και να στρέφονται -για την ικανοποίηση όλο και περισσότερων αναγκών τους- όλο και λιγότερο στα εμπορεύματα και όλο και περισσότερο στα «κοινά» αγαθά(Commons). Να συμμετέχουν όλο και περισσότερο στην αυτοπαραγωγή ή τη συλλογική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. Ο αγροδιατροφικός τομέας με επανάκτηση της διατροφικής ασφάλειας, θα είναι ο βασικότερος για τέτοιες οικονομικές δραστηριότητες.

Συνθήματα:

• Όποιος φροντίζει για όλους φροντίζει και για τον εαυτό του! 
• Δίκαιη κατανομή-για τον καθένα που το χρειάζεται- από τον καθένα που μπορεί! 
• Κάντο μόνο σου ή ας το κάνουμε μαζί! 
• Με κατσαβίδι- τσάπα- σφυρί, επιστροφή προς τα μπρος! 
• Όχι στην μέχρι τώρα καταστροφή
• Εδώ και τώρα πολιτικές ευζωίας
• Αλλάζουμε το σύστημα και όχι το κλίμα
• Δημιουργούμε στοιχεία του κόσμου που θέλουμε, στον κόσμο που θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας

topikopoiisi.eu