Όταν ένας άνθρωπος φεύγει από την ζωή, είναι δύσκολο να συνοψίσεις αυτό που υπήρξε. Ειδικά όταν η ζωή του ήταν έντονη και πολύπλευρη.

Ads

Ωστόσο, για τους ανθρώπους που αγαπήσαμε, εκτιμήσαμε και θαυμάσαμε, οι σκέψεις προβάλουν με δύναμη στο νου, ότι και να κάνουμε.

Εν μέσω πολέμου του Κοσσόβου γνώρισα την Αγγελική (την έλεγα Αγγελική όταν μιλάγαμε ελληνικά και πιο συχνά Angélique όταν μιλάγαμε γαλλικά).

Η αντισερβική προκατάληψη κυριαρχούσε στη Γαλλία, ενίοτε σε βαθμό υστερίας. Η Angélique ήταν από τους (λίγους) δημοσιογράφους των δυτικών μίντια που παρέμειναν ανεπηρέαστοι από την προκατάληψη αυτή, χωρίς να ενδώσει σε οποιαδήποτε αντίθετη προκατάληψη.

Ads

Το Ελληνικό τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (που εκπροσωπούσα τότε) είχε γίνει μαύρο πρόβατο στη Γαλλία, διότι είχε αρνηθεί να διακρίνει «καλά» και «κακά» θύματα. Αυτό είχε κινήσει την περιέργεια της Angélique. Προφανώς είχε άποψη και ποτέ δεν έκρυψε την αποστροφή της προς το επιχείρημα του δήθεν «ανθρωπιστικού πολέμου».

Ως δημοσιογράφος όμως, δεν έπεφτε στην ευκολία να αναπαράγει χωρίς εξαντλητική διερεύνηση, οποιονδήποτε ισχυρισμό περί του αντιθέτου.

Γνώριζα τις απόψεις της και για το λόγο αυτό μου έκανε εντύπωση η επιμονή της, μέχρι και η εμμονή της, να στοιχειοθετήσω το παραμικρό που της έλεγα για την τοποθέτησή μας.

Γίναμε φίλοι. Και έτυχε σε άλλες περιστάσεις να αρθρογραφήσει για θέματα που συζητάγαμε ή για την πολιτική μου πορεία. Υπήρχαν όμως πάντα δυο πτυχές της Angélique.

Η μία ήταν η Angélique-φίλη, που συζητούσαμε πολιτικά ή συχνά με συμβουλευόταν για ιατρικά θέματά της (και με «πλήρωνε» με χειροποίητες μαρμελάδες δικής της συνταγή!).

Η άλλη ήταν η Angélique-δημοσιογράφος.

Τα δυο συνυπήρχαν χωρίς να επηρεάζει το ένα το άλλο.

Όταν κάτι δεν της φαινόταν επαρκώς τεκμηριωμένο, μου έλεγε αφοπλιστικά: «Εγώ Οδυσσέα σε πιστεύω, αλλά αυτό που μου λες πρέπει να το αποδείξεις, ποια είναι τα γεγονότα;».

Ορισμένες φορές ήταν σχεδόν εκνευριστικό, διότι ήξερα ότι όντως πίστευε όσα της έλεγα. Η Angélique ήταν αυθεντική δημοσιογράφος.

Ήταν ταυτόχρονα και αυθεντική αγωνίστρια. Οι ταινίες-ντοκιμαντέρ που δημιούργησε δεν ήταν απλώς ένα κινηματογραφικό έργο. Ήταν και μια μάχη που έδωσε κατά του νεοναζισμού στην Ελλάδα. Το ιδιαίτερο στον αγώνα αυτό είναι ο τρόπος που το έκανε.

Οι ταινίες που γύρισε δεν αποτελούν μια απλή καταγγελία, που θα μπορούσε να κάνει ο καθένας (εφόσον βέβαια έχει το σθένος να αψηφήσει τις προσωπικές απειλητικές συνέπειες).

Ήταν μια ριψοκίνδυνη διείσδυση στο άβατο άντρο του τέρατος. Με μια σχεδόν χειρουργική ακρίβεια, και με τους απαραίτητους ελιγμούς βέβαια, αλλά χωρίς ποτέ να προδώσει τα γεγονότα, διερεύνησε κάθε πτυχή της επανεμφάνιση του νεοναζιστικού φαινομένου στη χώρα μας, 70 χρόνια μετά την συντριβή του, που πιστέψαμε ότι ήταν ολοκληρωτική και οριστική. Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι αντίστοιχο στο πεδίο αυτής της μάχης.

Η ζωή της Angélique αποδεικνύει ότι μπορείς να είσαι ασυμβίβαστος πολιτικά και απόλυτα έντιμος δημοσιογραφικά. Και όσοι είχαν την τύχη να την γνωρίσουν από κοντά, ξέρουν πόσο αντισυμβατική ήταν και στην προσωπική της ζωή, αλλά ταυτόχρονα πόσο πιστή στις φιλίες της και τα συναισθήματά της. Ως τέτοια θα μείνει στη μνήμη και στην καρδιά όσων την αγάπησαν.