Μέσα σε οποιοδήποτε σύστημα μπορεί να βρεθεί ένα μαύρο πρόβατο, χωρίς να σημαίνει υποχρεωτικά ότι το σύστημα αυτό είναι σάπιο.

Διαβάζοντας όμως τους «Διαλόγους» των εμπλεκόμενων στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, μπορούμε να διακρίνουμε δυο εντυπωσιακά στοιχεία που συνδέουν το γεγονός αυτό με το ίδιο το πολιτικό-διοικητικό σύστημα της χώρας μας.

Το πρώτο είναι ο αριθμός των εμπλεκομένων και το εύρος των αρμοδιοτήτων τους: από κορυφαίο υπουργό, μέχρι κομματικά στελέχη δεύτερης τάξης, περνώντας από διοικητικούς υπαλλήλους και μετακλητούς των υπουργείων. Δεν πρόκειται για διαφθορά ενός ή δύο προσώπων. Πρόκειται για ένα μαζικό φαινόμενο που αφορά το σύστημα εξουσίας της χώρας.

Το δεύτερο είναι το ύφος και η φρασεολογία των εμπλεκόμενων, που δείχνει πως δεν νοιώθουν να κάνουν και κάτι τρομερό. Μιλάνε σαν να επρόκειτο για θέματα ρουτίνας, για τα οποία δεν χρειάζεται να παίρνουν και πολλές προφυλάξεις. Εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι, την ώρα που συζητούν τα θέματα αυτά, έχοντας πλήρη συνείδηση της παρανομίας τους, δεν τους διακατέχει ίχνος ενοχής. Αντιθέτως, μάλλον το απολαμβάνουν. Είναι κόμμα εξουσίας που έχει κερδίσει την εξουσία και πράττουν δεόντως όπως δικαιούνται. Αυτός είναι ο κανόνας του συστήματος. Είναι μια κανονικότητα.

Στη πραγματικότητα, δεν πρόκειται απλά για σκάνδαλο ενός κόμματος (σίγουρα αμαρτωλού), αλλά για το σκάνδαλο ενός πολιτικού συστήματος, μιας «Δημοκρατίας» που νοσεί σοβαρά και την ροκανίζει η γάγγραινα. Ένα σύστημα που υπηρέτησαν όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα που βρέθηκαν στην κυβέρνηση της χώρας και τράφηκαν απ’ αυτό. Το σύστημα όμως έχει αυτοάμυνα και τρόπους να καλύπτει την κατάντιά του. Συνεπώς, το πιο πιθανό είναι το σκάνδαλο αυτό να εξελιχθεί σε μια διαμάχη ποδοσφαιρικού τύπου μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, με «θύματα» κάποια πολιτικά πρόσωπα, και σύντομα να μπει στο αρχείο, όπως όλα τα προηγούμενα εξάλλου (Siemens, Novartis κλπ.).

Είθισται να καυχιόμαστε πως είμαστε «Δημοκρατία» και είναι αλήθεια ότι έχει παρέλθει η εποχή των εκλογών βίας και νοθείας. Σήμερα όμως ζούμε την εποχή των εκλογών χωρίς αντίκρισμα. Το δόγμα TINA (There Is No Alternative) συνέτριψε οριστικά (?) την «Ελπίδα Έρχεται». Ένα εκλογικό σύστημα κομμένο-ραμμένο για την πελατειακή συναλλαγή και ένα μιντιακό σύστημα κλειδαμπαρωμένο από τους ολιγαρχίες της οικονομικής εξουσίας, εξασφαλίζουν την τάξη. Το σύστημα αυτό κρατάει μια επίφαση δημοκρατικών διαδικασιών, ενώ ακυρώνει στην πράξη την ουσία της δημοκρατίας. Τα πολιτικά πρόσωπα κινούνται σαν ηθοποιοί μιας παράστασης, σκηνοθετημένη από έγκριτους δημοσιογράφους και από πίσω κινούν τα νήματα οι «παραγωγοί», δηλαδή οι τράπεζες και η οικονομική εξουσία.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, η διαφθορά του κυβερνητικού πολιτικού προσωπικού είναι λίγο-πολύ νομοτελειακή. Και εξάλλου το πολιτικό προσωπικό είναι αναλώσιμο στοιχείο αυτού του συστήματος. Όπως οι σταρ της οθόνης, το άστρο τους ανατέλλει και δύει, αλλά η κινηματογραφική βιομηχανία καλά κρατεί.

Υπάρχει ελπίδα, μετά την συντριβή της Ελπίδας του 2015; Η λαϊκή ρήση λέει ότι η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Σίγουρα αυτή δεν θα έρθει από το υπάρχον κομματικό γίγνεσθαι. Όλα τα κόμματα που βρέθηκαν στη κυβέρνηση είναι πλέον θανάσιμα μολυσμένα. Ίσως κάτι γεννηθεί από την αντίδραση της κοινωνίας στη τραγωδία των Τεμπών. Ίσως βοηθήσει και μια αντίδραση στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, αν το κατανοήσουμε στην πραγματική του διάσταση και μπορέσουμε να το συνδέσουμε με την εξήγηση γιατί οι μισοί πολίτες δεν πάνε πλέον να ψηφίσουν.