Μια άτυπη ένωση νεοφιλελεύθερων εθνολαϊκιστών πολιτικών στα Βαλκάνια εγκαινίασε ο Κυριάκος   Μητσοτάκης   με   την   επίσκεψη   του   στο   Βελιγράδι   την   Τρίτη   14   Νοεμβρίου, συνοδευόμενος   από   μιά   πολυάριθμη   αποστολή   πρωτοκλασάτων   στελεχών   της   Νέας Δημοκρατίας.  

Ads

Ο   άνθρωπος   που   φιλοδοξεί   να   γίνει   ο   επόμενος   πρωθυπουργός   της Ελλάδας, τον τελευταίο χρόνο καλλιεργεί συστηματικά τις πολιτικές του επαφές με τους Βαλκάνιους ηγέτες, αλλά δεν το κρύβει πως με ορισμένους έχει πλέον αναπτύξει στενές σχέσεις   και   «εκλεκτικές   συγγένειες».   Ένας   από   αυτούς   είναι   και   ο   Σέρβος   πρόεδρος Αλεξάνταρ Βούτσις, αρχηγός του κεντροδεξιού Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος (SNS), που αποτελεί το «αδελφό κόμμα» της Νέας Δημοκρατίας στη Σερβία, καθώς και τα δύο κόμματα   –που   προωθούν   τον   τοξικό   συνδυασμό   νεοφιλελευθερισμού   με   τον εθνικολαϊκισμό-   ανήκουν   στην   οικογένεια   του   Ευρωπαϊκού   Λαϊκού   Κόμματος,   όπως άλλωστε και ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν, για τον οποίο ο Βούτσιτς εκδηλώνει ανοικτό θαυμασμό. Αφού ο Μητσοτάκης εξέφρασε, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Βελιγράδι, την υποστήριξή του για την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα επιθυμεί η Σερβία να γίνει μέλος της Ε.Ε., καθώς είναι παραδοσιακός και σταθερός φίλοςτης Σερβίας στα Βαλκάνια και στην Ευρώπη, στη συνέχεια διευκρίνισε ότι η θέση του για το ζήτημα του Κοσόβου (η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ακόμη το Κόσοβο) δεν θα αλλάξει, υποστηρίζοντας το διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα. Με άλλα λόγια επανέλαβε τις γνωστές και πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στα Βαλκάνια, τις οποίες και εφαρμόζει πετυχημένα και η σημερινή κυβέρνηση. Βέβαια οι οικονομικές σχέσεις των δύο χωρών μονοπώλησαν τη συζήτηση Μητσοτάκη-Βούτσιτς,   με   τον   πρώτο   να   δηλώνει   πως   «η   Ελλάδα   ήταν   ένας   πρωτοποριακός   και σημαντικός   επενδυτής   στη   Σερβία   σε   μια   εποχή   που   άλλες   χώρες   δίσταζαν   να επενδύσουν.  Τα τελευταία  10 χρόνια ήταν δύσκολα για την  Ελλάδα, αλλά πιστεύω ότι βγαίνουμε πίσω από την κρίση και εάν οι Έλληνες εμπιστεύονται την ΝΔ στις επόμενες εκλογές, τότε η οικονομία μπορεί να ανακάμψει και αυτό θα είναι πολύ σημαντικό για την ενίσχυση των σχέσεών μας και τα έργα υποδομής που θα συνδέσουν την Ελλάδα με τη Σερβία και την Ευρώπη».

Στη συνέχεια οι τυπικότητες παραμερίστηκαν, βοηθούμενες κι από τον καλό καιρό καθώς στο Βελιγράδι είχε 23 βαθμούς Κελσίου, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε μπροστά  στις   κάμερες,   θαυμαστής   των   περιβόητων   «Vucicnomics»,  δηλαδή   του   οικονομικού μοντέλου που εφάρμοσε   ο   Σέρβος   πρόεδρος   Αλεξάνταρ   Βούτσιτς ώστε  να   ανακάμψει η σερβική   οικονομία   έπειτα   από   την   κρίση   του   2014.   Άκρως   νεοφιλελεύθερο   ασφαλώς. Περικοπή  συντάξεων, περιορισμός  των  δημοσίων  δαπανών,   απορρύθμιση  της   αγοράς εργασίας, περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων και της ελευθερίας του Τύπου, κάθε είδους εύνοια   σε ξένους  επενδυτές,   διαφθορά, μίζες  και   ιδιωτικοποιήσεις παντού.  Ένα βαλκανικού   τύπου   νεοφιλελεύθερο   εθνολαϊκιστικό   μοντέλο,   το   οποίο   ονειρεύεται   να εφαρμόσει και ο Μητσοτάκης στην Ελλάδα, αν εκλεγεί πρωθυπουργός. Ο  Μητσοτάκης συνεχάρη δημόσια τον ομοϊδεάτη του Αλεξάνταρ Βούτσιτς για τις τεράστιες προσπάθειές του να μεταρρυθμίσει την οικονομία της Σερβίας και τα αποτελέσματά της. «Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις   είχαν   αντίκτυπο   στη   μεγάλη   πλειοψηφία   των   πολιτών.  

Η   μείωση   της ανεργίας   και   του   χρέους,   η   αύξηση   του   διαθέσιμου   εισοδήματος   είναι   σημαντικά επιτεύγματα και είναι η καλύτερη απόδειξη ότι οι πολιτικές που υποστηρίζει το Ευρωπαϊκό Λαϊκό   Κόμμα   είναι   οι   σωστές   πολιτικές   για   τη   χώρα»,   δήλωσε   ο   Μητσοτάκης υποστηρίζοντας τον Βούτσιτς. Εκ πρώτης όψεως η οικονομία της Σερβίας δείχνει να τα πάει καλά τα τελευταία χρόνια – ένα «success story» το οποίο διαφημίζει συνεχώς ο Βούτσιτς για να πάρει τα εύσημα και τις ψήφους του λαού. Το σέρβικο ΑΕΠ κινήθηκε σε συνεχή τροχιά ανάπτυξης έπειτα από πτώση -1,8% το 2014. Συγκεκριμένα: 2015 +0,8%, 2016 +3,3%, 2017 +2% και 2018 +4%. Ταυτόχρονα   η   ανεργία   έπεσε   από   τα   στρατοσφαιρικά   επίπεδα   στο   12%   το   2018.   Το δημόσιο   χρέος,   αν   και   ανέβηκε   από   το   28%   το   2008   στο   75%   το   2015,   εντούτοις υποχώρησε στο 61,5% το 2017 λόγω και της εντεινόμενης ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός είναι σταθερός στο 2-3% καθώς και η ισοτιμία δηναρίου-ευρώ (118 δηνάρια το ευρώ). Οι εξαγωγές αυξήθηκαν, χάρη και στη συνεισφορά του εργοστάσιου παραγωγής αυτοκινήτων της Fiat στο Κραγκούγιεβατς, που εξάγει οχήματα αξίας 2 δισ. ευρώ ετησίως. Το εμπορικό έλλειμμα της χώρας παραμένει ωστόσο σχετικά υψηλό (5 δισ. δολάρια).

Ads

Όλη αυτή η ευημερία των αριθμών αντανακλάται ως ένα βαθμό και στο βιοτικό επίπεδο των Σέρβων,  ειδικά στο   Βελιγράδι,   όπου   οι ουρές  στα  σούπερ   μάρκετ   έχουν  αυξηθεί, καινούργια   αυτοκίνητα   κυκλοφορούν   στους   δρόμους   της   πόλης   δημιουργώντας συμφόρηση, οι υποδομές αποκαθίστανται μαζί με τα τελευταία βομβαρδισμένα κτίρια από τις  επιδρομές  του  ΝΑΤΟ το  1999. Το  πρώτο ΙΚΕΑ  άνοιξε  πριν  από ένα  χρόνο  και τα πρώτα Lidl έκαναν μαζικά την εμφάνισή τους πριν ένα μήνα. Νέες πολυκατοικίες κτίζονται στα προάστια και μια νέα μικρή πόλη, το περίφημο «Βελιγράδι στο Νερό» (Beograd  naVodi), κτίζεται δίπλα στο Δούναβη με αραβικά κυρίως κεφάλαια, φιλοδοξώντας να καταστεί το «Ντουμπάϊ των Βαλκανίων» Ωστόσο μια πιο προσεχτική ματιά πίσω από όλο αυτό το «σέρβικο οικονομικό θαύμα», που   διαφημίζει   συνεχώς   ο   Βούτσιτς   ως   αποτέλεσμα   των   νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων   του,   αποκαλύπτει   μια   διαφορετική   ζοφερή   πραγματικότητα,   ειδικά   για τους εργαζόμενους και φτωχούς Σέρβους. Οι περισσότεροι εργάζονται με βασικό μισθό(«Μινιμάλτσι» στα Σέρβικα) 250 ευρώ μηνιαίως, δουλεύοντας με εξοντωτικά ωράρια και τα Σαββατοκύριακα.   Στα   νέα   γερμανικά   σούπερ μαρκετ   όπου   ψωνίζουν   μαζικά   οι   Σέρβοι τελευταία θα δει συχνά κανείς στο ταμείο να δίνουν συνεχώς πιστωτικές (όχι χρεωστικές) κάρτες   για   αγορές   αξίας   2-3   ευρώ,   ενώ   όλοι   αρχίζουν   να   παραπονιούνται   για   την υπερχρέωση και να υποψιάζονται πως στο τέλος μπορεί να χάσουν και το σπίτι τους από τις τράπεζες. 

Οι ίδιοι οι ταμίες, που δουλεύουν με βασικό μισθό (250 ευρώ μηνιαίως)εργάζονται   με   εξοντωτικά   ωράρια   ως   τις   έντεκα   τη   νύχτα   και   φυσικά   και   το Σαββατοκύριακό. Οι λέξεις  εργασιακά δικαιώματα  και  απεργία  είναι άγνωστες στη Σερβία του Βούτσιτς. Τα περισσότερα «καινούργια» αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους του   Βελιγραδίου   είναι   στην   ουσία   ελαφρώς   μεταχειρισμένα   μεγάλα   ντιζελοκίνητα αυτοκίνητα,   που   ξεφορτώνονται   μαζικά   οι   Γερμανοί,   έπειτα   από   την   αποκάλυψη   των σκανδάλων με τα πειραγμένα ντιζελοκίνητα των γερμανικών αυτοκινητοβιομηχανιών. Τα αυτοκίνητα αυτά είναι «κινούμενη ρύπανση», ενώ η τιμή του ντίζελ είναι πάνω από 1,5 ευρώ το λίτρο. Το περίφημο φαραωνικό «Βελιγράδι στο Νερό» -το αντίστοιχο «Ελληνικό»της Σερβίας- είναι γεμάτο αστοχίες, κακοτεχνίες (κατάρρευση κτιρίων λόγω σαθρότητας εδάφους), ενώ αποτελεί ένα πρώτης τάξεως «πλυντήριο χρημάτων» για τους εμίρηδες του Κόλπου και μια πηγή διαφθοράς και μαύρων εσόδων από μίζες για τους κυβερνώντες. Πέρα από το Βελιγράδι και εκτός από κάποια έργα στους βασικούς οδικούς άξονες, η σέρβικη ύπαιθρος μαραζώνει οικονομικά και δημογραφικά.

Τέλος, σε όλη τη Σερβία, θα ακούσει κανείς ιστορίες για τους εργαζόμενους της Νοτιοκορεατικής «Γιούρα» στην πόλη Λέσκοβατς στα νότια της χώρας που είναι αναγκασμένοι να εργάζονται ασταμάτητα με βασικό   μισθό   και   φορώντας   πάνες   γιατί   δεν   τους   δίνουν   χρόνο   να   πάνε   ούτε   στην τουαλέτα! Αυτός είναι ο νεοφιλελεύθερος «παράδεισος» του Βούτσιτς, το οποίον συγχαίρει θερμά ο Μητσοτάκης για τη «μεταρρυθμιστικές του επιτυχίες»