H φωνή στο Μετρό δεν κουράζεται να προειδοποιεί στον ίδιο παγερό τόνο: «Κατά την επιβίβαση και την αποβίβαση, παρακαλούμε προσέξτε τα προσωπικά σας είδη». Προσπαθώ να χωθώ στα μεγάφωνα και να δω πού ακριβώς κρύβεται αυτή η φωνή, από ποιό λαρύγγι εξακολουθεί να βγαίνει, να της εξηγήσω πως αυτά τα έλεγε σε άλλες εποχές, να τη ρωτήσω μήπως ήρθε η ώρα να βγει και να πει, έστω και μια φορά, έστω και κατ’ εξαίρεση: «Κατά την επιβίβαση και την αποβίβαση, παρακαλούμε μοιραστείτε τα προσωπικά σας είδη». Του Old Boy. 

Ads

Προσπαθώ να φανταστώ τη γυναίκα που την έβαλαν κάποτε να εκφωνήσει αυτές τις οδηγίες. Θα κυκλοφορεί κάπου ανάμεσά μας, θα έχει πιθανότατα δει και τα δικά της πέρσοναλ μπιλόνγκινγκς να μειώνονται δραστικά, θα ακούει ίσως το μήνυμα χαμογελώντας πικρά. Ωστόσο η φωνή δεν είναι στην πραγματικότητα δική της. Είναι η διάμεσος της φωνής ενός ολόκληρου πολιτισμού που έχει χτιστεί πάνω σε ένα οικονομικό σύστημα. Δεν είναι ένα απλό μήνυμα, είναι η κατηγορική προσταγή πάνω στην οποία οργανώσαμε την κοινωνία μας.

Ό,τι είναι δικό μου είναι δικό μου και όχι δικό σου. Η προσωπική ιδιοκτησία δεν είναι μια σύμβαση σαν όλες τις άλλες, δεν είναι ένας τρόπος σκέψης που θα μπορούσε να είναι ριζικά διαφορετικός. Όχι, είναι κάτι έμφυτο, κάτι που δεν επιδέχεται αλλαγή. Η ζωή είναι ένα παιχνίδι απόκτησης προσωπικών ειδών, ένα παιχνίδι προσκόλλησης σε προσωπικά είδη. Όποιος συσσωρεύσει τα περισσότερα θριαμβεύει, όποιος έχει τα λιγότερα χάνει, όποιος δεν έχει τίποτα πεθαίνει.

Μετά την αποβίβαση και την επιβίβαση παρακαλούμε αρχίστε να μοιράζεστε τα προσωπικά σας είδη. Όσο κι αν έχετε πληγεί, ακόμα κάτι έχετε, και υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι που πια δεν έχουν ούτε αυτό το κάτι. Φτάνουν ακόμα για όλους. Όχι όμως όσο εξακολουθούμε να τα θεωρούμε προσωπικά μας είδη. Όχι όσο προσπαθούμε να πληγούμε όσο το δυνατόν λιγότερο από την κρίση. Όσο αυτή παραμένει η βασική μας στόχευση, η κρίση θα τσακίζει τελειωτικά ολοένα και περισσότερους. Και τότε θα έρθει η στιγμή που θα φοβάσαι να μπεις και να βγεις από το Μετρό, γιατί αυτός που δεν θα του έχει απομείνει προσωπικό είδος θα προσπαθήσει να επιβιώσει με κάθε τρόπο.

Και όταν αυτό γενικευθεί και με ένα οποιοδήποτε τσαφ συμβεί κάποια ευρύτερη κοινωνική έκρηξη, τότε και Κατάσταση Πολιορκίας του άρθρου 48 του Συντάγματος να κηρυχθεί ή και επιτέλους ατόφια, στρέιτ, χωρίς φύλλο συνταγματοφανούς συκής δικτατορία να έρθει, και ο στρατός να κάνει τη σκάντζα των ΜΑΤ στη διαφύλαξη του πολιτεύματος, ό,τι ξεκαθαρίσει προσωρινά σε πολιτειακό επίπεδο, δεν θα ξεκαθαρίσει σε οικονομικό. Από τη δημοκρατία μπορείς να ξεμπερδέψεις πολύ ευκολότερα από ό,τι από την οικονομική συντριβή μιας κοινωνίας.

Αποβιβάζομαι. Βαδίζω προς την έξοδο του μετρό. Βρέχει. Με περιμένουν με τις ομπρέλες τους οι νοτιοασιάτες stalkers της πρώτης αθηναϊκής ψιχάλας. Θα μπορούσα πράγματι να πάρω μία. Αλλά όχι, προτιμώ να βραχώ, προτιμώ να βραχώ την ελληνική βροχή μου από το να με σκεπάσουν οι άνομες ομπρέλες του παραεμπορίου τους. Μπορεί να χάνω τη γη κάτω από τα πόδια μου, ας παραμείνει όμως τουλάχιστον αυτή η γη ελληνική, ας παραμείνω τουλάχιστον πολίτης ενός κράτους και μιας κοινωνίας, τα οποία δεν είναι οργανισμοί ασπόνδυλοι και δημιουργήματα εφήμερα, αλλά παριστούν διαχρονική ενότητα με ορισμένο πολιτιστικό υπόβαθρο,κοινότητα με σχετικώς σταθερά ήθη και έθιμα, κοινή γλώσσα με μακρά παράδοση,στοιχεία τα οποία μεταβιβάζονται από γενεά σε γενεά με τη βοήθεια μικρότερων κοινωνικών μονάδων (οικογένεια) και οργανωμένων κρατικών μονάδων (εκπαίδευση). Κατεξοχήν προσωπικό μου είδος η ελληνικότητά μου. Η φωνή του Συμβουλίου της Επικρατείας μας υπενθυμίζει καθησυχαστικά από τα μεγάφωνα πως θα το προσέξουμε αυτό το είδος, πως δεν θα αφήσουμε να προσδιοριστεί αυθαιρέτως η σύνθεση του λαού με την προσθήκη απροσδιορίστου αριθμού προσώπων ποικίλης προελεύσεως, πως δεν θα αφήσουμε να μας κλέψει την ελληνικότητα το κάθε κωλόπαιδο πουέτυχε να μεγαλώσει στην Ελλάδα.

(Κείμενο γραμμένο για την Ελευθεροτυπία)

Old-Boy