Ο αγώνας κατά της πείνας και της φτώχειας πρέπει να τοποθετηθεί στην κορυφή της ατζέντας κυβερνήσεων, οργανισμών και ΜΚΟ. Το 2050 ο παγκόσμιος πληθυσμός θα φτάσει τα 9 δισ. Για να διασφαλιστεί η ικανοποίηση των αναγκών του ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) υποστηρίζει ότι απαιτείται αύξηση της παραγωγής τροφίμων. Η παραγωγή της Αφρικής θα πρέπει να αυξηθεί πέντε φορές. Η παραγωγή της Λατινικής Αμερικής θα πρέπει να διπλασιαστεί.

Ads

Ο FAO εκτιμά ότι το 90% των αναγκών θα καλυφθούν με αύξηση της παραγωγικότητας. Γνωρίζουμε επίσης ότι το πρόβλημα της πείνας είναι στην ουσία πρόβλημα πρόσβασης στην τροφή. Η παγκόσμια πρόκληση σχετικά με τη διάθεση τροφίμων είναι ιδιαίτερα περίπλοκη και ο FAO μπορεί -και πρέπει- να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στον αγώνα καταπολέμησης της πείνας, να προωθήσει την παραγωγή τροφίμων μέσω της αειφόρου ανάπτυξης και να καλέσει τις κυβερνήσεις να μεριμνήσουν για τη διατροφική ασφάλεια.

Ποτέ στον παρελθόν δεν ήταν τόσο απαραίτητη η συνεργασία σε αυτό τον τομέα. Η πείνα και η φτώχεια βαδίζουν χέρι χέρι και μπορούμε να βοηθήσουμε στην αντιμετώπιση των ευρύτερων προκλήσεων της παγκόσμιας αειφόρου ανάπτυξης, σε μια περίοδο αυξανόμενης αστάθειας και δεινών σε πολλές περιοχές της υφηλίου.

Οι οικογένειες αντιμετωπίζουν πιέσεις λόγω της κατάστασης και δεν αναμένεται βελτίωση στο κοντινό μέλλον. Αυτό το μήνα ο FAO δημοσιοποίησε προβλέψεις, σύμφωνα με τις οποίες οι υψηλές τιμές των αγαθών πρώτης ανάγκης θα διατηρηθούν για το υπόλοιπο αυτής της χρονιάς και τις αρχές της επόμενης.

Στην πραγματικότητα, ο λογαριασμός για τις διεθνείς εισαγωγές τροφίμων αναμένεται να φτάσει φέτος το υψηλότερο επίπεδο στην Ιστορία -1,29 τρισ. δολάρια- αλλά το βάρος αυτού του κόστους δεν θα κατανεμηθεί ισομερώς. Οι χώρες που ο ΟΗΕ χαρακτηρίζει «λιγότερο αναπτυγμένες του κόσμου» θα ξοδέψουν 30% περισσότερο σε εισαγωγές τροφίμων το 2011, αυξάνοντας τις δαπάνες τους για τρόφιμα στο 18% του συνόλου των εισαγωγών τους έναντι ενός παγκόσμιου μέσου όρου γύρω στο 7%. Αυτή η κατάσταση απλώς δεν συμβάλλει στην παγκόσμια σταθερότητα.

Οσον αφορά την αντιμετώπιση των προκλήσεων της πείνας και της φτώχειας, η Βραζιλία έχει ισχυρά διαπιστευτήρια. Το πρόγραμμα «Zero Hunger» («Μηδενική Πείνα») που δημιουργήθηκε το 2003 από τον δόκτορα Ζοζέ Γκρατσιάνο ντα Σίλβα, ο οποίος ήταν και ο συντονιστής του, συνδύαζε τις επείγουσες δράσεις με τα διαρθρωτικά μέτρα για την επισιτιστική ασφάλεια. Ηταν η αφετηρία για όλες τις άλλες πολιτικές που εφαρμόστηκαν τα επόμενα χρόνια. Προγράμματα μεταφοράς εισοδήματος όπως το «Bolsa Familia» -το οποίο στηρίζει πάνω από το ένα τέταρτο του βραζιλιάνικου πληθυσμού- συνδυάζουν επισιτιστική ασφάλεια, πρόσβαση στην εκπαίδευση και τις υπηρεσίες υγείας και μέτρα για την ενθάρρυνση της τοπικής ανάπτυξης, ιδίως στις αγροτικές περιοχές.

Η ενθάρρυνση της οικογενειακής γεωργίας υπήρξε θεμελιώδης για την επιτυχία της κοινωνικής πολιτικής στη Βραζιλία. Οι οικογενειακές καλλιέργειες είναι υπεύθυνες για το 70% της εγχώριας κατανάλωσης τροφίμων και αντιπροσωπεύουν το 10% του ΑΕΠ της Βραζιλίας. Τα αποτελέσματα αυτά δεν θα ήταν εφικτά χωρίς, μεταξύ άλλων, γεωργική έρευνα, αγροτική μεταρρύθμιση και αναδασμό, τεχνική βοήθεια, πρόσβαση σε πιστώσεις και ασφάλιση. Με την πολιτική που υιοθέτησε η Βραζιλία, 32 εκατομμύρια άνθρωποι ξεπέρασαν τη φτώχεια. Το ποσοστό αυτό αντιπροσωπεύει παραπάνω από το 16% του πληθυσμού.

Σταθερή στις εσωτερικές προσπάθειές της για αντιμετώπιση της φτώχειας και της πείνας, η Βραζιλία εργάζεται και σε διεθνές επίπεδο, προκειμένου να συμβάλει σε μια ισορροπημένη και κοινωνικά δικαιότερη παγκόσμια τάξη. Η προσέγγιση της Βραζιλίας βασίζεται στη δόμηση οριζόντιων και ισότιμων συνεργασιών με αναπτυσσόμενες χώρες στη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την Ασία και τον Ειρηνικό.

Η ιεράρχηση του αγώνα κατά της πείνας και της φτώχειας ως μία από τις υψηλότερες διεθνείς προτεραιότητες είναι έτσι μια δέσμευση για τη χώρα μου. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, ως πρόεδρος της Βραζιλίας είχα το προνόμιο να παρουσιάσω στα τέλη του 2010 τον δρα Γκρατσιάνο ντα Σίλβα ως υποψήφιο για τη θέση του γενικού διευθυντή του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO).

Η Βραζιλία θεωρεί ότι καμία χώρα δεν μπορεί να επιτύχει αειφόρο ανάπτυξη χωρίς να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης του λαού της, και η εμπειρία της δείχνει ότι για να ξεπεραστεί η πείνα απαιτούνται συντονισμένες προσπάθειες, πολιτική βούληση και συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνίας. Με την υποψηφιότητα του δρος Γκρατσιάνο για τον FAO, η Βραζιλία επιβεβαιώνει τη δέσμευσή της στην παγκόσμια ατζέντα για την καταπολέμηση της φτώχειας και της πείνας.

Δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία, στις 25/06/2011.