Mε την πρωτοβουλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία μετώπου πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, οι συμμαχίες περνούν από τη θεωρία στην πράξη. Ωστόσο ένας δημόσιος διάλογος για το χαρακτήρα των συμμαχιών είναι σήμερα απαραίτητος.

Δεν είναι αθέμιτο να διεκδικεί ο ΣΥΡΙΖΑ (και ακόμα καλύτερο βέβαια να την επιτύχει) την εκλογική αυτοδυναμία, έστω και με αυτό το νόθο εκλογικό σύστημα. Θα ήταν λάθος όμως να αναχθεί σε στρατηγικό στόχο. Πρώτον διότι είναι οξύμωρο ένα κόμμα, που θέτει ως αδιαπραγμάτευτη αρχή την απλή αναλογική, να βασίζει την νίκη του στο διαβόητο μπόνους των 50 εδρών, για να εξασφαλίσει κυβέρνηση με 51% των βουλευτών με μόνο 36 ή 38% των ψηφοφόρων.

Δεύτερον και κυριότερο διότι αυτό κινδυνεύει να γυρίσει μπούμερανγκ! Μόλις ο ΣΥΡΙΖΑ πλησιάσει το πολυπόθητο όριο της αυτοδυναμίας, οι καταρρέοντες αλλά διόλου αφελείς νεοδημοκρατοπασόκοι, θα κάνουν την ανάγκη φιλοτιμία, και θα φέρουν εκείνοι την απλή αναλογική! Και τότε, μέχρι ο ΣΥΡΙΖΑ να φτάσει το 51% των ψηφισάντων, ο δρόμος θα είναι μακρύς…

Επιπλέον, σε κάθε περίπτωση, η επιτυχία μιας κυβέρνησης ανατροπής δύσκολα θα εξασφαλιστεί με μια κυβέρνηση περιορισμένη στις κομματικές δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ.
 
Είναι λοιπόν προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ χρειάζεται συμμάχους αν πραγματικά σκοπεύει να κυβερνήσει. Χρήσιμο είναι συνεπώς να αναλογιστούμε τι σημαίνει «σύμμαχος». Και πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι άλλο είναι «σύμμαχος» και άλλο είναι «βοηθητικό προσωπικό». Το βοηθητικό προσωπικό προσλαμβάνεται και απολύεται με τους όρους που υπαγορεύει το αφεντικό. Ο σύμμαχος όμως, όσο μικρός και να είναι, έχει άποψη και, στο βαθμό που το αναλογεί, διεκδικεί και δικαιούται να επηρεάσει το περιεχόμενο της συμμαχίας.
 
Για να έχεις σύμμαχο, όσο και να είσαι σε πλεονεκτική θέση, πρέπει να σέβεσαι την άποψη και την πορεία του. Οι οποίες, απόψεις και πορείες, προφανώς είναι διακριτές, ειδάλλως δεν θα υπήρχε θέμα να «συμμαχήσει» αλλά απλά να «ενταχθεί». Και τότε δεν μιλάμε για συμμαχίες αλλά για διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ ως ενιαίου κόμματος. Πρέπει επίσης να γίνει αποδεκτό ότι ο κοινός συμμαχικός στόχος, θα εσωκλείει τουλάχιστον και ένα μέρος των διακριτών απόψεων του συμμάχου. Ειδάλλως δεν θα πρόκειται για συμμαχία αλλά για προσχώρηση.
 
Και εδώ μπαίνει το κρίσιμο θέμα: ποιο μπορεί να είναι κατά βάση το πολιτικό περιεχόμενο της συμμαχίας σήμερα;
 
Μέχρι πρόσφατα (εκλογές του 2012), ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα μικρό κόμμα, που ασκούσε κριτική και οραματιζόταν το σοσιαλισμό, χωρίς όμως να έχει κυβερνητικό πρόγραμμα και χωρίς να διεκδικεί κυβερνητική εξουσία. Σήμερα είναι το πρώτο κόμμα, που και πρόγραμμα έχει, και εξουσία διεκδικεί. Ας θέσουμε λοιπόν ευθέως το ερώτημα: είναι σήμερα ο σοσιαλισμός το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ;
Δεν νομίζω. Και ελπίζω και οι σύντροφοι του ΣΥΡΙΖΑ να το έχουν αντιληφθεί.
 
Το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ (και γενικότερα μια κυβέρνηση της αριστεράς) δεν θα εγκαθιδρύσει τον σοσιαλισμό στην τετραετία που θα τον εξουσιοδοτήσουν οι πολίτες να κυβερνήσει, σημαίνει ότι θα κάνει διαχείριση του νεοφιλελεύθερου συστήματος; (όπως θα ήθελε να μας πείσει το ΚΚΕ: ή κομμουνιστική επανάσταση τώρα, ή εξυπηρέτηση του κεφαλαίου).

Προφανώς όχι!
 
Τι θα κάνουμε λοιπόν; Αυτό πρέπει με απλά λόγια να εξηγηθεί.
 
Στην ομιλία του για την συγκρότηση μετώπου υπέρ της ΔΕΗ, ο Αλέξης Τσίπρας χρησιμοποίησε μια εικόνα: «όταν απειλούν το σπίτι σου με κατεδάφιση και η μπουλντόζα βρίσκεται προ των πυλών, προτεραιότητα παύει να είναι τα σχέδια για την μελλοντική διαρρύθμιση του σπιτιού. Προτεραιότητα είναι να αποτρέψεις την κατεδάφιση». Ακριβώς αυτή είναι η κατάσταση σήμερα! Και μπορούμε να προσθέσουμε το εξής. Όποιος παίξει αποφασιστικό ρόλο στην αποτροπή της κατεδάφισης, θα έχει την επομένη μέρα πολύ ενισχυμένο κύρος για να προτείνει τις μελλοντικές αλλαγές.
 
Εμείς, εν δυνάμει σύμμαχοι του ΣΥΡΙΖΑ, πολύ πιο μικροί απ’ αυτόν αλλά όχι υποχρεωτικά λιγότερο αριστεροί, έχουμε διευκρινίσει την θέση μας. Στόχος μιας αριστερής κυβέρνησης είναι να βγούμε από την κρίση με όρους κοινωνικούς και εθνικούς. Αν το πετύχει αυτό μια αριστερή κυβέρνηση, με συμμάχους όχι υποχρεωτικά αριστερούς, αλλά υποχρεωτικά που νοιάζονται για την κοινωνία και την Ελλάδα (ναι, υπάρχουν και τέτοιοι, σας διαβεβαιώνω!), η αριστερά θα έχει κάνει ένα τεράστιο άλμα: θα έχει πείσει ότι είναι ικανή να κυβερνήσει και να  υλοποιήσει επιτυχώς μια πολιτική που υπηρετεί τους πολλούς. Και τότε οι πολλοί, δηλαδή ο λαός, θα την εμπιστευτούν και για ένα επόμενο βήμα.
 
Ας το πούμε λοιπόν ξεκάθαρα: ο σοσιαλισμός δεν θα επέλθει με την κατάληψη κάποιων «χειμερινών ανακτόρων». Θα έρθει, με το καλό, βήμα-βήμα, όχι με πρωτοπόρες μειοψηφίες και επαγγελματίες επαναστάτες, αλλά με τον κόσμο να πείθεται προοδευτικά από ανθρώπους που βρίσκονται σε όσμωση με αυτόν και πράττουν ανάλογα.
 
*Οδυσσέας Βουδούρης, Βουλευτής Β’ Αθήνας, «Κοινωνία Πρώτα».