Θα ήθελα να ξεκινήσω μιλώντας για το μαύρο και βίαιο κλείσιμο της ΕΡΤ, γιατί υπάρχουν πολλά πράγματα που είναι βίαια και γιατί η βία ασκείται με πολλούς τρόπους. Η βία ασκήθηκε εκείνο το βράδυ από τον κ. Κεδίκογλου, που σόκαρε ολόκληρο το Πανελλήνιο, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη, διασύροντας τη χώρα μας. Αυτή ήταν βία πραγματική και δεν έχω ακούσει καμία κριτική γι’ αυτή. Της Βασιλικής Κατριβάνου

Ads

Ένα κλείσιμο, λοιπόν, βαθύτατα αυταρχικό, αντιδημοκρατικό, αντισυνταγματικό ήταν ένα σημείο καμπής που συμπύκνωσε πολλά πράγματα. Ήταν η στιγμή που ο κόσμος σοκαρίστηκε, γιατί πειράχτηκε βαθιά η αξιοπρέπειά του, προσβλήθηκε το δημοκρατικό αίσθημα των ανθρώπων. 

Μέσα στην ΕΡΤ οι εργαζόμενοι, έξω από την ΕΡΤ, στο προαύλιο, οι αλληλέγγυοι, και σε όλη την Ελλάδα και διεθνώς οι διαμαρτυρίες και οι κινητοποιήσεις δημιούργησαν ένα πρωτοφανές κίνημα και κάτι απροσδόκητο. Άλλαξαν την κατάσταση. Αν δεν είχε συμβεί αυτό, θα είχε κλείσει η ΕΡΤ εκείνο το βράδυ της 11ης Ιουνίου. Αυτό το εμπόδισε ο κόσμος με τη φωνή του και με τη δύναμή του. 

Αυτό δεν μπορεί να εξηγηθεί με όρους πολιτικής γεωγραφίας, με βάση δηλαδή τι ψηφίζει ο καθένας. Γιατί αυτό που έδειξαν οι δημοσκοπήσεις είναι ο κόσμος που αντέδρασε. Περιελάμβανε ψηφοφόρους της δεξιάς, ψηφοφόρους της Νέας Δημοκρατίας, ψηφοφόρους της Κυβέρνησης. Γιατί έγινε αυτό; Γιατί  αυτό που έγινε εκείνη τη βραδιά έθιγε βαθύτατα την αξιοπρέπεια αυτού του κόσμου, έθιγε την αίσθηση δικαίου και την αίσθηση του δημόσιου αγαθού. Αυτό κατέβασε τον κόσμο στο δρόμο. 

Το καταπληκτικό στοιχείο εδώ δεν ήταν τόσο πολύ η μαζικότητα –μολονότι ήταν ένα μαζικό γεγονός- αλλά το εύρος της αντίδρασης σε όλον τον πλανήτη, η ζωντάνια, η μαχητικότητα, το ότι δημιουργήθηκαν νέες συμμαχίες. Είχαμε ανθρώπους ριζοσπάστες, αριστερούς, δεξιούς, συντηρητικούς, συνταξιούχους, άνεργους. Είχαμε όλο τον κόσμο εκεί που δεν ήρθε να υπερασπιστεί μόνο τους 2.500 εργαζομένους που απολύονταν. Αισθάνθηκε και ότι υπερασπίζεται την αξιοπρέπειά του και τη δημοκρατία και ότι βρίσκει τη δική του φωνή. Κάτι αντίστοιχο, που μας δείχνει τη δύναμη που έχει ο δημοκρατικός κόσμος όταν λέει «στοπ, ίσα με δω» και κινητοποιείται, είναι αυτό που γίνεται και σήμερα: λόγω της κινητοποίησης του δημοκρατικού κόσμου ματαιώνεται το φεστιβάλ μίσους στην Καλαμάτα της Χρυσής Αυγής μετά από την κινητοποίηση του δημοκρατικού κόσμου. Γιατί ο κόσμος έχει τη δύναμη. Το δημοκρατικό  μπλοκ έχει τη δύναμη και όταν την καταλαβαίνει και την ασκεί, αλλάζει την ιστορία.

Οι εργαζόμενοι λοιπόν στην ΕΡΤ αυτοοργανώνονται, φτιάχνουν προγράμματα ποιοτικά, όπου χωράνε όλες οι φωνές τις κοινωνίας που έχουν αποκλειστεί μέχρι τώρα: το κίνημα στις Σκουριές, οι δομές αλληλεγγύης, προγράμματα μουσικής και τέχνης. Το εγχείρημα απελευθερώνει δυνατότητες και σκιαγραφεί πώς μπορεί να είναι μία δημόσια τηλεόραση απαλλαγμένη από κρατικό και κομματικό έλεγχο. 

Το «μαύρο» στις οθόνες μας το είδαμε από την πρώτη στιγμή. Αυτό που δεν έχουμε καταλάβει ακόμα και το βλέπουμε έτσι σιγά-σιγά είναι το «μαύρο» στο χώρο του πολιτισμού. Και όταν λέω «στο χώρο του πολιτισμού», εννοώ από τα μουσικά σύνολα μέχρι το μουσικό αρχείο και την υποστήριξη του κινηματογράφου και του ντοκιμαντέρ, για τα οποία η ΕΡΤ ήταν η κινητήρια δύναμη. Η ΕΡΤ είναι η μοναδική πηγή χρηματοδότησης ποιοτικού ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Είναι αυτή που συγχρηματοδοτεί τον ελληνικό κινηματογράφο και αυτό αυτή τη στιγμή σταματά. 

Ελάχιστα έγινε αντιληπτό ότι η κατάργηση των μουσικών συνόλων της ΕΡΤ, η Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα, η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής, η Χορωδία, που τόσο μας συγκίνησαν στο προαύλιο που έπαιξαν, καθιστούν αυτή τη στιγμή τη χώρα μας τη φτωχότερη μουσικά χώρα στη Δυτική Ευρώπη. 

Θα μιλήσω λίγο για το χώρο του ντοκιμαντέρ. Η ΕΡΤ είχε δεσμευτεί για τη χρηματοδότηση έργων εγχώριας και διεθνούς παραγωγής, αλλά αυτές οι υποχρεώσεις και οι δεσμεύσεις της δεν περνούν στη ΝΕΡΙΤ. Έτσι, πλήθος ανθρώπων και παραγωγών, τεχνικών, σκηνοθετών, σεναριογράφων και ερευνητών μένουν στον αέρα. Άνθρωποι μένουν ξεκρέμαστοι, αλλά ξεκρέμαστα μένουν και το ντοκιμαντέρ και ο κινηματογράφος στην Ελλάδα. Παραγωγοί που δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τις ταινίες τους μένουν εκτεθειμένοι στις τράπεζες και στους συνεργάτες τους. Διεθνείς παραγωγές, όπου συμμετέχει η ΕΡΤ, δεν θα ολοκληρωθούν ποτέ. 

Στις 15 Αυγούστου το γαλλογερμανικό κανάλι ΑRΤΕ κάνει αφιέρωμα για τη σύγχρονη Ελλάδα. Συμπαραγωγός είναι η ΕΡΤ. Από αυτήν τη συμπαραγωγή η Ελλάδα θα απουσιάζει, γιατί η ΕΡΤ θα απουσιάζει. Αυτό που θα καταγράφεται θα είναι το κλείσιμο της δημόσιας τηλεόρασης. Αυτό θα έχουμε να παρουσιάσουμε.

Μόλις η χώρα πολιτιστικά έχει βγει από την εσωστρέφειά της λίγο προς τα έξω και μάλιστα έχει φέρει και κέρδη, της κόβετε τα πόδια. Αυτό που λέμε (για να χρησιμοποιήσω μια εύστοχη διατύπωση του Δημήτρη Χριστόπουλου) είναι ότι η λιτότητα στην οικονομία οδηγεί στη λιτότητα στη δημοκρατία και στον πολιτισμό. Η υπόθεση της ΕΡΤ το αναδεικνύει αυτό περίτρανα σε όλες τις πλευρές. 

Το καινούργιο νομοσχέδιο δεν μπορεί να συζητηθεί κάτω από αυτήν τη σκιά του «μαύρου». Η χθεσινή απόφαση της γενικής συνέλευσης των εργαζομένων της ΕΡΤ να παραμείνουν και να συνεχίσουν τον αγώνα τους, αλλά και το ωραίο έργο που παράγουν, δείχνουν αυτήν τη στιγμή το δρόμο. 

* Το κείμενο στηρίζεται σε ομιλία της Βασιλικής Κατριβάνου στη Βουλή, την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου για τη ΝΕΡΙΤ (19.7.2013)