Περικοπές εξόδων σε μπαρ και καφετέριες, μικρότερους λογαριασμούς στα σουπερμάρκετ, περισσότερο άγχος και προντάρισμα σε τυχερά παιχνίδια, μήπως και γυρίσει το γούρι είναι μερικές από τις αντιδράσεις των Ελλήνων απέναντι στην οικονομική κρίση.

Άρθρο του Μπάμπη Πολυχρονιάδη για την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία»

Το πιο σημαντικό, όμως, εύρημα που αναδεικνύουν στοιχεία από τρεις διαφορετικές έρευνες που παρουσιάζει σήμερα η «Κ.Ε.» είναι ότι οι Ελληνες προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στο «στρίμωγμα» και παράλληλα να μην στερηθούν. Ετσι αλλάζουν… life style αντικαθιστώντας παλιότερες συνήθειες με νέες. Για παράδειγμα, την ώρα που στις καφετέριες υπάρχει πτώση μέχρι και 30% στους τζίρους, σημειώνουν αύξηση 13% οι πωλήσεις στις καφετιέρες. Δηλαδή, κόβουν τις πολλές βόλτες έξω και τις «αναπληρώνουν» με καφέδες και ποτά σε σπίτια.

Στο σουπερμάρκετ, ξεπερνούν το… κατοχικό σύνδρομο και δεν παραφουσκώνουν καρότσια και λογαριασμούς, ενώ βλέπουν με πιο καλό μάτι και τα προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας» (private label) τα οποία είναι πανομοιότυπα με τα επώνυμα και κοστίζουν έως και 30% φθηνότερα.

Οι νέες συνήθειες, πάντως, δεν τους βρίσκουν χαλαρούς. Σύμφωνα με νέα έρευνα της Focus Bari (σε συνεργασία με τη διαφημιστική εταιρεία Tempo Omd) που τα αποτελέσματά της θ’ ανακοινωθούν τις επόμενες ημέρες, σχεδόν ένας στους δύο Ελληνες δηλώνει μάλλον-πολύ αγχωμένος λόγω της οικονομικής κρίσης, με τις γυναίκες να εμφανίζονται πιο «στρεσαρισμένες» έναντι των ανδρών, και τα ποσοστά άγχους να αυξάνονται όσο μεγαλώνει η ηλικία των ερωτηθέντων.

Οι ελπίδες στον… τζόγο

Μόλις το 19% δηλώνει αισιόδοξο για το μέλλον, ποσοστό το οποίο προέρχεται από τις νεαρότερες κυρίως ηλικίες. Οι υπόλοιποι φαίνεται ότι δεν έχουν πού ν’ ακουμπήσουν και το ρίχνουν στον τζόγο: το 32% των Ελλήνων απάντησε ότι έπαιξε τυχερά παιχνίδια το 2009 έναντι 27% το 2008.

Υπάρχουν δεκάδες δείκτες που επιβεβαιώνουν ότι η κρίση χτυπά τους Ελληνες σκληρά. Οι διαταγές πληρωμής που εκδόθηκαν πέρυσι έφτασαν τις 100 χιλιάδες, οι ακάλυπτες επιταγές ξεπέρασαν τα 3 δισ. ευρώ σε αξία και οι πραγματικοί άνεργοι στη χώρα φτάνουν πλέον το ένα εκατομμύριο.

Από την ετήσια έκθεση οικονομικών και κοινωνικών δεικτών για τα ελληνικά νοικοκυριά το 2009 που έδωσε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα η εταιρεία VPRC, προκύπτει ο τρόπος με τον οποίο βιώνουν την κρίση οι πολίτες:

*Το 14% των Ελλήνων αντιμετώπισε δυσκολίες στην πληρωμή ενοικίων ή των δόσεων δανείου για πρώτη κατοικία.

*Το 30% δυσκολεύτηκε να πληρώσει λογαριασμούς ρεύματος, νερού, τηλεφώνου κ.ά.

*Το 10% του ενήλικου πληθυσμού δήλωσε ότι έχει και δεύτερη δουλειά. Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2008 ήταν στο 12% και η μείωση οφείλεται στην αύξηση της… ανεργίας.

*Το 20% των Ελλήνων δεν διέθετε τη δυνατότητα να τρώει κάθε δεύτερη μέρα κρέας, κοτόπουλο, ψάρι ή λαχανικά ίσης αξίας (για τους χορτοφάγους).

*Το 13% δεν είχε την οικονομική δυνατότητα για να έχει επαρκή θέρμανση τον χειμώνα.

*Το 21%, πέρα από την όποια αμοιβή του, λαμβάνει βοήθεια από την οικογένειά του για να τα βγάλει πέρα.

Φρένο στη διασκέδαση

Το ερώτημα είναι ποιες είναι οι στάσεις και οι αντιδράσεις των ανθρώπων απέναντι σε αυτή την οικονομική κρίση. Αυτό επιχείρησε να καταγράψει η Focus Bari, με την έρευνά της για το Lifestyle και τις καταναλωτικές συμπεριφορές στο δεύτερο εξάμηνο του 2009.

Οι κλάδοι που φαίνεται να πλήττονται περισσότερο είναι η διασκέδαση και η ένδυση-υπόδηση, με το 39% και 37% του κοινού αντίστοιχα να δηλώνει ότι εκεί κάνει περικοπές.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, στα «μέτρα» που λαμβάνει σήμερα ο καταναλωτής για να περιορίσει τα έξοδά του είναι η επανεξέταση των αναγκών του για το τι πραγματικά χρειάζεται (το 75% απαντά σήμερα ότι το κάνει), να «ψάχνει» τι εναλλακτικές υπάρχουν πριν πραγματοποιήσει μία αγορά (το 64% το κάνει αυτό), να αναζητά προσφορές και εκπτώσεις (62%) και να καταφεύγει σε επιλογές χαμηλότερου κόστους όπως είναι οι πιο φθηνές μάρκες (47%), οι μάρκες των σουπερμάρκετ (39%) αλλά και οι αγορές από εκπτωτικά καταστήματα, τα λεγόμενα «στοκατζίδικα» (30%).

Περικοπές, όμως, δηλώνει ότι κάνει το 24% του κοινού ακόμη και από τις αγορές στο σουπερμάρκετ.