Η αλήθεια είναι πως είδα με καθυστέρηση την ταινία Don’t Look Up. Η εν λόγω ταινία δεν είναι απλώς μια σάτιρα, αλλά μια προφητική ματιά σε έναν κόσμο όπου η κλιματική κρίση, η απληστία και η παραπληροφόρηση οδηγούν την ανθρωπότητα στην αυτοκαταστροφή. Με την επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και τις πρωτοφανείς εικόνες από την ορκωμοσία του, όπου μια νέα ατζέντα με επίκεντρο την “κατάκτηση του Άρη” φαίνεται να κυριαρχεί, οι παραλληλισμοί με την ταινία είναι ανατριχιαστικά εμφανείς.

Ο Έλεγχος της Πολιτικής από την Ελίτ της Τεχνολογίας

Στην ταινία, ο τεχνολογικός μεγιστάνας Πίτερ Ίσχεργουελ, μια φιγούρα που παραπέμπει σε πραγματικές προσωπικότητες όπως ο Έλον Μασκ, παρουσιάζεται να χειραγωγεί την Πρόεδρο των Η.Π.Α., καθορίζοντας αποφάσεις με μοναδικό γνώμονα τα επιχειρηματικά του συμφέροντα. Αντί να αντιμετωπιστεί ο επικείμενος καταστροφικός κομήτης, η προτεραιότητα δίνεται στην “εξόρυξη” των πολύτιμων ορυκτών του, αδιαφορώντας για την ασφάλεια της ανθρωπότητας.

Παρομοίως, ο Έλον Μασκ, οραματιστής της διαστημικής εξερεύνησης και ισχυρός παράγοντας της τεχνολογικής σκηνής, έχει συχνά προκαλέσει συζητήσεις για τον ρόλο της τεχνολογικής ελίτ στη χάραξη πολιτικής. Κατά την ορκωμοσία του Τραμπ, η οποία συνοδεύτηκε από προκλητικές εικόνες με επιχειρηματίες της Silicon Valley να στέκονται δίπλα σε πολιτικούς, διατυπώθηκαν μεγαλεπήβολα σχέδια για την “αποίκιση του Άρη” – μια κίνηση που θυμίζει τη μετατόπιση της προσοχής από τα γήινα προβλήματα σε ανώφελα διαστημικά όνειρα.

Ο Άρης ως Σύμβολο Απόδρασης

Το αφήγημα της “κατάκτησης του Άρη” δεν είναι απλώς επιστημονική φαντασία. Στην πραγματικότητα, έχει καλλιεργηθεί ως εναλλακτική λύση για το μέλλον της ανθρωπότητας. Ωστόσο, η επιμονή σε τέτοιου είδους φιλόδοξα σχέδια μοιάζει με προσπάθεια απόδρασης από την πραγματικότητα, την ώρα που η Γη φλέγεται. Όπως και στο Don’t Look Up, η προσοχή αποσπάται από την επείγουσα ανάγκη για δράση κατά της κλιματικής αλλαγής, και στρέφεται σε έολα “οράματα” που εξυπηρετούν τα συμφέροντα λίγων.

Το Πρόβλημα της Κλιματικής Άρνησης

Η ταινία αναδεικνύει τη δύναμη της παραπληροφόρησης και την επιρροή των ισχυρών επιχειρηματικών κύκλων στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, η άρνηση της κλιματικής κρίσης και η απόσυρση από τη Συμφωνία του Παρισιού αποτέλεσαν ισχυρές αποδείξεις για το πώς η επιστήμη μπορεί να παραγκωνιστεί από τα οικονομικά συμφέροντα. Στη δεύτερη θητεία του, με τη νέα του ατζέντα να επικεντρώνεται, για άλλη μια φορά,σε έργα που εξυπηρετούν μια μικρή ελίτ, η εικόνα γίνεται ακόμα πιο σκοτεινή.

Η Ευθύνη της Διεθνούς Κοινότητας

Σε έναν κόσμο που φαίνεται να κατευθύνεται από πολιτικούς και επιχειρηματίες που ενδιαφέρονται περισσότερο για την εξουσία και το κέρδος, η Ευρώπη έχει την ευθύνη να παραμείνει σταθερή στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Αντί να επενδύουμε σε ουτοπικές αποδράσεις, η προσοχή πρέπει να στραφεί στην προστασία του πλανήτη μας.

Μια Υπενθύμιση από το Don’t Look Up

Όπως στην ταινία, έτσι και στην πραγματικότητα, η επιλογή είναι ξεκάθαρη: είτε κοιτάμε κατάματα την αλήθεια και αναλαμβάνουμε δράση, είτε συνεχίζουμε να στρέφουμε το βλέμμα μας μακριά, αφήνοντας το μέλλον της ανθρωπότητας σε αμφίβολα χέρια. Αν το 2024 μας δίδαξε κάτι, είναι ότι η κλιματική αλλαγή και οι κοινωνικές ανισότητες δεν περιμένουν. Καιρός να κοιτάξουμε πάνω – όχι προς τον Άρη, αλλά προς τον ουρανό που καλύπτει την ίδια τη Γη μας.

*Ο Κωνσταντίνος Ζιάβρας είναι οικονομολόγος (M.B.A.) και Συμπρόεδρος των Οικολόγων ΠΡΑΣΙΝΩΝ