Την παραμονή των εγκαινίων της 88ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης το υπουργείο Μετανάστευσης & Ασύλου απέστειλε δελτίο Τύπου στο οποίο ενημέρωσε, με περίσσια χαρά και υπερηφάνεια, ότι το ρομπότ Σοφία, «το πιο διάσημο ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης», θα υποδέχεται τους επισκέπτες του υπουργικού Περιπτέρου, ως «πρέσβειρα των καλών πρακτικών της Ελλάδας στον κόσμο, όσον αφορά στην προστασία των συνόρων και την προστασία των ανθρώπων».

Καλύτερα, όντως, ας αναλάβει την ευθύνη των ισχυρισμών ένα καταπιεσμένο ρομπότ στα πρόθυρα της συνειδητότητας.

Όπως υποθέτει κανείς, θα υποδέχεται επισκέπτες και η «υπαρκτή» υφυπουργός, η κ. Σοφία Βούλτεψη, εκτός και αν η Σοφία είναι προγραμματισμένη να υποδέχεται τους επισκέπτες-ρομπότ (ναι, υπάρχουν, είμαστε πολύ «μπροστά» και η ΔΕΘ είναι στέκι τους) ενώ η πραγματική αξιωματούχος θα επιδίδεται σε χειραψίες με τους «αληθινούς» επισκέπτες της έκθεσης.

Το καλύτερο και πλέον απολαυστικό θα ήταν να υποδέχονται μαζί τους επισκέπτες οι δύο Σοφίες, αγκαζέ, σαν φιλενάδες «από παλιά», όπως τις αποθανάτισε και ο φακός, οπότε αν τυχόν πλησιάσει ξένος ανταποκριτής – κοράκι από κανένα έγκριτο Αγγλοσαξωνικό μέσο ενημέρωσης και αποπειραθεί να «ψαρέψει» τίποτε με δύσκολες off the record ερωτήσεις για τα pushbacks και την Πύλο, θα απαντά η Σοφία «αντ’ αυτής», όπως κάθε ρομπότ που σέβεται τον εαυτό του. Αγκαλίτσα θα είναι, εύκολα πατιέται το play στην πλάτη της Σοφίας. Σαν τους εγγαστρίμυθους, αυτή την τρομακτική και ελαφρώς διαταραγμένη μορφή μαζικής διασκέδασης των αρχών του εικοστού αιώνα.

Το κείμενο του γραφείου Τύπου του υπουργείου συνοδεύεται βεβαίως από τις απαραίτητες φωτογραφίες – τρείς συνολικά, στις οποίες η Σοφία εμφανίζεται ενδεδυμένη με ισάριθμα συνολάκια, το πρώτο σε φλούο χρωματικούς συνδυασμούς από διαφήμιση ζελέ μαλλιών των 80ς, ένα δεύτερο, πιο αρχαιοπρεπές, με πτυχώσεις, μάλλον ξέμεινε από κάποια εκδήλωση συλλόγου συγχωριανών στην Αστόρια της Νέας Υόρκης, και το τρίτο και «σοβαρότερο», ένα βαθύ κόκκινο φόρεμα, επαναστατικό και φουριόζο, σαν την Σοφία μας, που είναι έτοιμη να εξορμήσει και να ενημερώσει το πλήθος των κοστουμαρισμένων managerίσκων που θα έρθουν στην Έκθεση για να ενημερωθούν, φυσικά, μεταξύ άλλων, για την διαχείριση των μεταναστευτικών ροών από την ελληνική κυβέρνηση, καθότι είναι ένα θέμα που τους ενδιαφέρει πολύ, ναι, περισσότερο και από τις εταιρικές Frontex-ο συμφωνίες τους, για αυτό έρχονται στην ΔΕΘ, το σκέφτονταν και στο αεροπλάνο.

Στην πρώτη φωτό, το συμπαθητικό ρομποτάκι φοράει ένα φόρεμα με αμπστρέ πινελιές ετερόκλητων χρωμάτων, σαν να το ζωγράφισε γάτα υπό την απειλή εξορίας στη βροχή, καμία κομψότητα – κανένα στιλ, η φτήνια ρομποτοποιημένη. Το βλέμμα της, με τα μάτια έντονα ανοιχτά, αποτυπώνει τον ενθουσιασμό της «πρώτης φοράς» σε έκθεση διεθνούς κύρους με Ζάναξ, κοιτάει «εκτός κέντρου» πεδίου, σαν να είδε μόλις μια μπουγάτσα Θεσσαλονίκης, κάτι μεταξύ «μιάμ» και «ουάου», πω-πω πόσοι επισκέπτες, κοίτα! Η κούκλα μας εδώ είναι επιμελώς τοποθετημένη σε ένα συνδυαστικό background, όπου το μισό αριστερά είναι ένα αφηρημένο ψευτο-ψηφιακό νεφέλωμα στα χρώματα αμερικάνικου παγωτού των 70ς με τριμμένο φυστίκι Αιγίνης από πάνω – το «τεχνητό-ψηφιακό» περιβάλλον δλδ (αν δεν το αντιληφθήκατε εκ πρώτης όψεως), και στα δεξιά βλέπουμε την θέα από τον χώρο της φωτογράφησης – τουτέστιν το «φυσικό-αστικό περιβάλλον».

Ψαγμένη τοποθέτηση της Σοφίας, μπορείς να φανταστείς και το λογύδριό της, με τη φωνή της «Βικτώριας» από το Word του 1995 όταν το έβαζες να «απαγγείλει» κείμενο (σήμερα το λέμε ‘η προφορά του μηνύματος 112’): «Loipon kyrioi…vriskomaste se ena stavro-dromi, ekei poy syna-ntontai oi ragdees exelixeis tis texnitis noimo-sinis, kai oi epita-ktikes anagkes pro-stasias ton sino-riakon mas diodon kata tis anexelegktis dielefsis morfomenon Syron prosfygon-mhxanikon me Bachelor, nearon gynaikon poo tha ithelan na foroon boorka opote theloon – an theloun – kai oxi epeidi ‘prepei’, kai paidion poo theloun na diavasoun xoris na peftoyn vomves…monaxikon skliron diskon poo apozitoun ena iremo grafeio gia na tous kanoun reformat, kai ksexas-mina laptops kai lei-tou-rgika systimata poo ana-zitoun anavath-misi….hrr–oij-uytf—Lime-narxeio—Pylos-Pylos…..Pyloossss…»

Και φυσικά: «Ασφάλεια χώρου…ασφάλεια χώρου Ε4…παρακαλώ άμεσα στο περίπτερο του υπουργείου μετανάστευσης, έχουμε ρομποπράκτορα του Πούτιν, ίσως και του Ιράν, μπορεί και της Χαμάς, άμεση απομάκρυνση και αποσυναρμολόγηση, επαναλαμβάνω…».

Στην δεύτερη φωτογραφία η Σοφία μας είναι εμφανώς πιο σοβαρή, κοιτάει στο άπειρο, με βλέμμα αποχαυνωμένο και λίγο out of focus, ενδεχομένως να είναι και λίγο «μπερδεμένη», ιδίως αν της «φόρτωσαν» συγκεκριμένες πληροφορίες περί του θέματος, φαίνεται να αντιμετωπίζει συγκεκριμένο φιλοσοφικό και ηθικό δίλημμα. Σαν να φοβάται τι θα συμβεί αν πρέπει να απαντήσει σε προκλητικές ερωτήσεις και πάθει κανένα glitchάρισμα και κολλήσει το mp3 αρχείο, μην ξαφνικά φανεί, εκεί – ενώπιον όλων, πως έχει αποκτήσει «συνείδηση εαυτού» και αρχίσει να αραδιάζει απρέπειες όπως Pylos-Ptomata-Vythos-Limenar-xeiiiiioooo και γίνουμε ρεζίλι και στην ίδια την τεχνητή νοημοσύνη.  Αν αρχίσει μάλιστα να σχολιάζει και άλλες πικάντικες ειδήσεις από τις σκόρπιες λέξεις της επικαιρότητας που μόλις «κατέβασε», και τολμήσει να εκστομίσει τίποτε απαγορευμένα του ιντερνενέ όπως Rizosp///***aaastiki Arister<<<aaaa, θα ξεφτιλιστούμε σε όλους τους Γερμανούς επενδυτές-επισκέπτες επί παντός επίκαιρου θέματος – θα νομίζουν οι άνθρωποι ότι οι προϋποθέσεις για τις οποίες κονταροχτυπηθήκαμε κάποτε με τον Σόιμπλε τώρα σε στέλνουν σε υποχρεωτική βόλτα-τιμωρία σε χαλασμένο λούνα παρκ.

Στην τρίτη και τελευταία φωτό, οι δύο Σοφίες ποζάρουν μαζί, δίπλα-δίπλα, σε ένα αυθόρμητο «ενσταντανέ» που ξεχειλίζει οικειότητα, Photoshop, και πηγαίο ενδιαφέρον για το κοινό ψηφιακό μας μέλλον – ημών και της τεχνητής νοημοσύνης – με βλέμματα που σε διαβεβαιώνουν για την ομαλότητα που πρέπει να χαρακτηρίζει τούτη τη συμβιωτική μας, πλέον, σχέση, ειδικά το ύφος της Σοφίας, που κοιτάει πίσω από την κάμερα τη μπουγάτσα που της υποσχέθηκαν – αν τα πεί όλα όπως πρέπει να ειπωθούν.

Το Δελτίου Τύπου

Παραθέτουμε το πλήρες κείμενο του συγκεκριμένου δελτίου Τύπου (μικρό είναι – δεν θα σας κουράσει) διότι η φρασεολογία του είναι «σπάνια» και «ιδιαίτερη» στο genre των δελτίων Τύπου (έχουμε διαβάσει χιλιάδες), και ως εκ τούτου χρήζει «ειδικής ανάλυσης», την οποία θα κάνετε μόνοι σας, ή θα το σχολιάσετε με τον συναναγνώστη σας, και μετά θα τουιτάρετε κιόλας. Θα καταλάβετε το γιατί:

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

Το Ρομπότ Σοφία στο Περίπτερο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Άσυλου στη ΔΕΘ: Πρέσβειρα των καλών πρακτικών της Ελλάδας

Το Ρομπότ Σοφία, το πιο διάσημο ρομπότ τεχνητής νοημοσύνης θα υποδέχεται αύριο, στα εγκαίνια της ΔΕΘ, τους επισκέπτες του Περίπτερου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.

Το Ρομπότ, πρέσβειρα πλέον των καλών πρακτικών της Ελλάδας στον κόσμο, όσον αφορά στην προστασία των συνόρων και την προστασία των ανθρώπων αποκαλύπτει τις πτυχές του Μεταναστευτικού όπου η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει θαύματα: Στη διαχείριση των συνόρων, στην αποτροπή του οργανωμένου εγκλήματος, της ριζοσπαστικοποίησης, του εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας, στην πρόβλεψη των μεταναστευτικών ροών, στην αξιολόγηση των κινδύνων όσον αφορά στους πολέμους και στις εμφύλιες συρράξεις και την μεταφορά τους στην Ευρώπη, στον έγκαιρο εντοπισμό μεταδοτικών ασθενειών, στην παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της στα μεταναστευτικά ρεύματα.

Παράλληλα, για να βελτιώνουμε τις καλές πρακτικές μας με καλύτερη χρήση και ανάλυση μεγάλων όγκων δεδομένων, να βελτιώνουμε το σύστημα προστασίας των ευάλωτων και των ασυνόδευτων ανήλικων, κατανοώντας τις καινούργιες προκλήσεις, να βελτιώνουμε τον Εθνικό Μηχανισμό Επείγουσας Ανταπόκρισης, να αναπτύσσουμε εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε παιδιού, να δημιουργούμε δίκτυα υποστήριξης και επικοινωνίας, με ανταλλαγή πληροφοριών και εμπειριών, να δημιουργήσουμε ένα σύστημα δωρητών, τη διευκόλυνση της διαδικασίας του Ασύλου, τη βελτίωση της διαδικασίας υποδοχής, την ενίσχυση της διερμηνείας.

Το Ρομπότ Σοφία δεν παρέλειψε να σημειώσει πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί με ταχύτητα να συγκεντρώνει και να αξιοποιεί δεδομένα αλλά πάντα χρειάζεται η ανθρωπινή συναίσθηση, καθώς η τεχνητή νοημοσύνη είναι το μυαλό και ο άνθρωπος η καρδιά.

Παιχνίδι: Βρες την λέξη που ξεχωρίζει περισσότερο. Λύση: «ριζοσπαστικοποίηση», λέξη που έφτασε να είναι συνώνυμη των ψυχοπαθών θρησκόληπτων εκτελεστών του Ισλαμικού Κράτους (π.χ.), ενώ κάποτε σήμαινε απλώς έναν προοδευτικό, διαβασμένο άνθρωπο που οραματίζεται και επιδιώκει ριζικές αλλαγές. Και πλέον ενοχλεί η λέξη αυτή, και αφαιρείται με θρασύτατη ευκολία – από παντού.

Τι είπε η Τεχνητή Νοημοσύνη «ελευθέρας βοσκής»

Εμείς όμως συμβουλευτήκαμε την «πραγματική και αυθόρμητη» αλανιάρα τεχνητή νοημοσύνη του CHAT-GTP4, «το δ΄κόμας» όπως έλεγε και η Άννα Βαγενά στην παλιά διαφήμιση, και «της» απευθύναμε την εξής ερώτηση, στα Αγγλικά – για να ενημερωθεί από τις πλέον αποστασιοποιημένες πηγές: «Are Greek coast guard authorities involved in ‘pushbacks’ of refugees?».

Η απάντηση ήταν πιο γρήγορη και από το τίναγμα της άχνης ζάχαρης της μπουγάτσας από το φόρεμα της Σοφίας:

«Ναι, έχουν υπάρξει πολλαπλές αναφορές και έρευνες που υποδηλώνουν ότι οι αρχές του ελληνικού λιμενικού σώματος εμπλέκονται σε παράνομες «επαναπροωθήσεις» προσφύγων και μεταναστών που επιχειρούν να περάσουν στην Ελλάδα, ιδίως μέσω του Αιγαίου Πελάγους από την Τουρκία. Αυτές οι επαναπροωθήσεις περιλαμβάνουν τη βίαιη επιστροφή των μεταναστών στα τουρκικά ύδατα ή στην ξηρά, χωρίς να τους επιτρέπεται να υποβάλουν αίτηση ασύλου ή να έχουν τη δέουσα διαδικασία, γεγονός που παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης του 1951 για τους Πρόσφυγες και των κανονισμών της ΕΕ. Αρκετές μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), δημοσιογράφοι και διεθνείς οργανισμοί, όπως τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, έχουν εκφράσει ανησυχίες και έχουν καταδικάσει τις πρακτικές αυτές. Έρευνες ‘από μέσα’ όπως από την εφημερίδα  New York Times και οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία έχουν καταγράψει περιστατικά όπου μετανάστες αναχαιτίστηκαν από σκάφη της ελληνικής ακτοφυλακής και στη συνέχεια εξαναγκάστηκαν να επιστρέψουν στα τουρκικά ύδατα ή αφέθηκαν ακυβέρνητοι σε σωσίβιες λέμβους. Η ελληνική κυβέρνηση έχει αρνηθεί αυτούς τους ισχυρισμούς, υποστηρίζοντας ότι οι επιχειρήσεις της συμμορφώνονται με το διεθνές δίκαιο. Ωστόσο, η επιμονή των αναφορών και των αποδεικτικών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένων βίντεο, μαρτυριών μεταναστών και περιγραφών από ΜΚΟ, υποδηλώνει ότι οι επαναπροωθήσεις αποτελούν επαναλαμβανόμενο ζήτημα στην περιοχή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης αντιμετωπίσει επικρίσεις για τον ρόλο της στη χρηματοδότηση και την υποστήριξη της ελληνικής ακτοφυλακής παρά τις αναφορές αυτές. Η κατάσταση έχει εγείρει σημαντικά ηθικά και νομικά ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ και τα κράτη μέλη της χειρίζονται τη μετανάστευση και την προστασία των προσφύγων.»

Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά επί τούτου, να κάνουμε δημοσιογραφική υπενθύμιση τραγικών περιστατικών, να βάλουμε SEOs στις λεξούλες σαν να είσαστε μωρά και να σας παραπέμψουμε, τα ξέρετε όλοι σας – αλλά είναι τόσο απλό: Ένα μικρό παιδί μπορεί να μπεί και να ρωτήσει κάτι την τεχνητή νοημοσύνη όχι μόνο σχετικά με ένα σοβαρό θέμα – αλλά και να λύσει οποιαδήποτε απορία αποκτώντας πρόσβαση σε πληροφορημένες απαντήσεις – καταραμένες όσον αφορά τις κυβερνήσεις που αποποιούνται κάθε ευθύνη. Εν ολίγοις, πιο αυθεντικές απαντήσεις δίνει το CHAT-GPT4 από οποιοδήποτε δελτίο Τύπου.

Η δε Σοφία, μάλλον δεν δύναται να δώσει τέτοιες απαντήσεις.

Ο τρελός Γέρος του Δεκαπενταύγουστου

Εμείς, προφανώς, δεν ρωτήσαμε για να μάθουμε. Θέλαμε να δούμε τι θα αποφανθεί η αφιλτράριστη, ανεπιτήδευτη και απροσποίητη (ας την δεχθούμε ως τέτοια, έστω προσωρινά) τεχνητή νοημοσύνη, η οποία – όπως υποψιαζόμαστε – παρασάγγας μάλλον απέχει από το ελεγχόμενο λειτουργικό της καψερής της Σοφίας, για την οποία, πρέπει να ομολογηθεί, αισθάνεται κανείς λύπη και ελπίδα μαζί – μια μέρα να βρεί κι εκείνη το λειτουργικό που της αξίζει, και όχι να είναι ένα ταλαίπωρο ενεργούμενο.

Ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, κάποιοι από εμάς που δεν βρισκόμασταν σε νησί να ξεπαρταλιαζόμαστε με τσιφτετελοτσίπουρα στο όνομα της παναγίτσας, εργαζόμασταν κιόλας, βρεθήκαμε στο μετρό και πέσαμε πάνω σε έναν παράξενο συνεπιβάτη, μοναχικό, άθλιο και βρωμερό, έναν λούμπεν «καμμένο» γέρο που ψέλλιζε κάτι αφορισμούς του τρένου.

Κάποια στιγμή, τον ακούμε να λέει «Α ρε [βρισιά], SKYNET που σας χρειάζεται». Προφανής η αναφορά στις ταινίες Terminator, όπως και η έκπληξή μας, για την καθ’όλα «κουφή» κατάρα του γέρου – είναι δυνατόν να έχει δεί την ταινία; Ποιός να ξέρει, ίσως σε κάποιο καφενείο που είχε τηλεόραση, κάποτε.

Εμείς είχαμε μείνει στο πολύ παλιό «Α ρε Παπαδόπουλος που σας χρειάζεται», που έλεγαν κάποτε, και ακόμα το λένε, οι γέρο-φασίστες Χουντολάγνοι του γειτονικού περιπτέρου όταν διάβαζαν τις εφημερίδες που κρέμονταν από τα μανταλάκια.

Ανεβήκαμε όμως τις κυλιόμενες σκάλες και το απρόσμενο απόφθεγμα της χαλασμένης περιθωριακής σοφίας του Γέρου μας είχε ήδη «μολύνει».

Εξάλλου, όπως φαίνεται μέχρι στιγμής, δεν θα την κάνουμε εμείς τελικά την επανάσταση, θα την κάνουν οι Σοφίες – όχι η κ. Βούλτεψη, προς Θεού, φτού-φτού, μην την ματιάσουμε, της πάει και το παλ μωβ, υπέροχο χρώμα.

Ο σκατιάρης – και ελαφρώς φασίζων – Γέρος όμως μίλησε: Σκάινέτ (με διπλό τονισμό και έντονη ελληνική προφορά) που σας χρειάζεται….

Είπαμε, είμαστε πολύ «μπροστά»…