Μπαίνουμε στο δεύτερο χρόνο της πρωτόγνωρης παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης της σύγχρονης εποχής που έχει φέρει η πανδημία του κορωνοϊού.

Η τραγική αποκάλυψη της αδυναμίας των σύγχρονων κοινωνιών να αναγνωρίσουν και να στηρίξουν την αναγκαιότητα της Δημόσιας Υγείας  με οποιοδήποτε κόστος, ταυτόχρονα αναδεικνύει την ελλειμματική αντίδραση της σύγχρονης δυτικής αστικής δημοκρατίας στις βίαιες επιπτώσεις αυτής της  κρίσης.

Συνοδός κρίση η οικονομική, που ήδη και για άλλες αιτίες είχε αρχίσει να παρατηρείται, ιδιαίτερα στην Ευρώπη από το τέλος του 2019.

Βλέποντας τα στοιχεία για την Ελληνική έκφανση αυτής της καθοδικής πορείας της οικονομίας, διαπιστώνεται ξεκάθαρα ότι αν και η χώρα πέρασε 10 ασφυκτικά  χρόνια  ύφεσης και σκληρής λιτότητας, προκειμένου να εξορθολογίσει τα δημοσιονομικά της σύμφωνα με τις εντολές του ΔΝΤ και των ευρωπαϊκών οικονομικών  οργανισμών, μέσα σε λίγους μήνες ανεπαρκούς, ιδεοληπτικής, νεοφιλελεύθερης  διακυβέρνησης της ΝΔ και με τη συνδρομή της υγειονομικής κρίσης, η οικονομική της κατάσταση βρίσκεται σε εξαιρετικά βαθύ τέλμα.

Το ΑΕΠ θα καταγραφεί για το 2020 στο χαμηλότερο ύψος σε απόλυτα νούμερα των τελευταίων  25 ετών. Το Δημόσιο χρέος θα περάσει το 200% του ΑΕΠ, ενώ σε απόλυτους αριθμούς θα είναι πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μας εγκλώβισε στα μνημόνια της περιόδου 2010-2018 φτάνοντας τα 350 δις. Μεγέθη που παραπέμπουν στην οικονομική κατάσταση της χώρας στα τέλη του 19ου αιώνα, μετά τον αποτυχημένο Ελληνοτουρκικό πόλεμο.

Η πραγματική ανεργία επανήλθε σε επίπεδα των μνημονιακών χρόνων, ενώ ταυτόχρονα το Ιδιωτικό χρέος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο, αγγίζοντας πλέον τα 250 δις.

Τα δυο τελευταία, συστατικά στοιχεία της κοινωνικής συνοχής, είναι και αυτά που καθορίζουν με τις εξειδικεύσεις τους, την πολιτική αντίδραση των υποκειμένων που θίγονται.

Είναι προφανές ότι άμεσα και βίαια θιγμένοι, αυτής της διογκούμενης αρνητικής εξέλιξης είναι οι άνεργοι, οι ελαστικά εργαζόμενοι, οι χαμηλόμισθοι, οι συνταξιούχοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι μικροί επιχειρηματίες και  ελεύθεροι επαγγελματίες, που αποτελούν και την συντριπτική πλειοψηφία της κοινωνίας.

Οι οδηγίες των κατεστημένων παγκόσμιων οργανισμών, από ΔΝΤ μέχρι την Ευρωπαϊκή Τράπεζα, ζητούν από τις κυβερνήσεις τη διαμόρφωση συνθηκών στήριξης και ενίσχυσης, ιδιαίτερα αυτών των τμημάτων της κοινωνίας.  Μέχρι σήμερα, στα πλαίσια τουλάχιστον της Ε.Ε. η πρωτοβουλία των μέτρων έχει αφεθεί στη διακριτική ευχέρεια κάθε κράτους, με την Ελλάδα ουραγό, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στη διαμόρφωση των όρων και προϋποθέσεων στήριξης και ενίσχυσης, όλων αυτών.

Με μεγάλη δυσκολία φαίνεται πως μπαίνει στην ατζέντα της συζήτησης εντός του ΣΥΡΙΖΑ, για τη διαχείριση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης που ήδη συντελείται, η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους.  Και συγκεκριμένα τη διαγραφή μέρους του ή και όλου όπου είναι αναγκαίο, για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής.

Εδώ όμως πρέπει να αναγνωρίσουμε και να απαντήσουμε  σε επτά κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με το ιδιωτικό χρέος.

• Τι θα ορίσουμε σαν Ιδιωτικό χρέος τη δεδομένη χρονική στιγμή; Δηλαδή θα μιλήσουμε μόνο για το χρέος που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια ή εξαιτίας της πανδημίας; Δηλαδή τα χρέη που είχαν δημιουργηθεί και σε κάποιο βαθμό είχαν ρυθμιστεί, δίκαια ή άδικα, πριν την πανδημία και εξαιτίας της οικονομικής κρίσης του 2010-2018, μπορούμε να τα εξαιρέσουμε;
• Μπορούμε να δούμε οριζόντιες προτάσεις για τη διαχείριση του ζητήματος; Παράδειγμα, την ίδια βαρύτητα έχει για την κοινωνία και με τον ίδιο τρόπο θα διαχειριστούν τα χρέη που δημιούργησαν μεγάλες επιχειρήσεις ή οργανισμοί, με τα χρέη που έχουν διαμορφωθεί σε αυτοαπασχολούμενους ή συνταξιούχους;
• Μπορούμε να εξειδικεύσουμε διαδικασίες; Μεθοδολογία και ανάπτυξη προτάσεων σχετικά με την αναγνώριση και διαχείριση των χρεών. Ας πούμε η χρονική μετάθεση των υποχρεώσεων, είναι στοιχείο ελάφρυνσης ή ευνοϊκής μεταχείρισης;
• Υπάρχει ή θα σχεδιαστεί κάποια μεθοδολογία ενημέρωσης, διαλόγου και αποτελεσμάτων που μπορούμε να αναπτύξουμε με επιστημονικούς, επαγγελματικούς και συνδικαλιστικούς  φορείς;
• Μπορεί να συνδεθεί η οριστική και γενναία διαγραφή μέρος του ιδιωτικού χρέους με ταυτόχρονη μείωση της απασχόλησης σε 30 ώρες κατά μέσο όρο την εβδομάδα, χωρίς μεταβολή του βασικού μισθού; Η 4η Τεχνολογική επανάσταση, φέρνει νέες συνθήκες απασχόλησης και παραγωγικών σχέσεων. Η μείωση του χρόνου εργασίας, είναι απαραίτητη προκειμένου να καλυφθούν οι σημαντικές μειώσεις σε θέσεις εργασίας, που έχει φέρει η τεχνολογική ανάπτυξη.
• Μπορεί να διαμορφώσει το Κράτος υποκατάστατα διαγραφής χρέους; Υπάρχουν εργαλεία αντικατάστασης των υποχρεώσεων προς το Δημόσιο, με παροχή κινήτρων στην απασχόληση, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, με την εφαρμογή νέων τρόπων συναλλαγών εκτός χρηματοπιστωτικού κυκλώματος;
• Και τέλος η όποια πρόταση για διαγραφή ιδιωτικού χρέους θα αφορά μόνο επιχειρήσεις και επιχειρηματίες; Τα χρέη που είχαν κληρονομηθεί πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της πανδημίας, θα αφορούν μόνο ενεργούς επιχειρηματίες, αυτοαπασχολούμενους ή επαγγελματίες ή θα πρέπει να επεκταθούν σε όλες τις κατηγορίες των οικονομικά ενεργών ή μη, πολιτών;

Η συζήτηση για τη διαγραφή του ιδιωτικού χρέους πρέπει να ξεκινήσει άμεσα και σύντομα να υπάρχουν συγκροτημένες προτάσεις, σαν κύριο συνοδευτικό συστατικό  στοιχείο ενός αριστερού ριζοσπαστικού πολιτικού σχεδίου, που θα μιλά για νέο παραγωγικό μοντέλο, στη παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Ο πολίτης με την ενεργή συμμετοχή του, να αναγνωρίζει μέσα από αυτήν τη διαδικασία, με σαφήνεια και δέσμευση υλοποίησης,  τόσο το πρόβλημά του όσο και το συγκεκριμένο τρόπο επίλυσης.

Να είναι το κύριο ουσιαστικό και τυπικό στοιχείο διαφοροποίησης του ΣΥΡΙΖΑ, από τους αντιπάλους του, αλλά και συγκολλητικό στοιχείο συμμαχιών, στα πλαίσια μιας ευρύτερης κοινωνικής πλειοψηφίας.

Με κύριο στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης και των πολιτικών της ΝΔ.

*Ο Μιχάλης Σταύρου είαι Αν. Συντονιστής τμήματος ΜΜΕπιχειρηματικότητας της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.