Η κυβέρνηση αφού έδειξε διατεθειμένη να υπογράψει ακόμα και ένα νέο μνημόνιο και παρότι εγκατέλειψε το προεκλογικό της πρόγραμμα, εν τέλει εξωθήθηκε σε μια πρόταση συμφωνίας που η πλειοψηφία δε θα μπορούσε να υπερψηφίσει τουλάχιστον χωρίς να ταπεινωθεί εντελώς. Η γραμμή της άλλης διαπραγμάτευσης μέσα στην Ευρωζώνη, με διαρκείς διαβεβαιώσεις περί της πίστης της ελληνικής πλευράς στο ευρώ κατέρρευσε μπροστά στο αντιδραστικό τείχος της νέας αρχιτεκτονικής της Ευρωζώνης.

Σήμερα λοιπόν, η κυβέρνηση αναγκάζεται να προσφύγει στο λαό δεδομένου ότι η άλλη διαπραγμάτευση εντός του ευρώ, που είχε υποστηρίξει ως μέθοδο εξόδου από τα μνημόνια  δεν πέτυχε τους στόχους της. Η προσφυγή στο λαό είναι θετική και δημοκρατική επιλογή, ακόμα και αν το δημοψήφισμα πρόκειται να διεξαχθεί σε ελάχιστο χρονικό διάστημα και παρά τις όποιες τυχόν προθέσεις όσων το αποφασίζουν. Δεδομένου μάλιστα, ότι τόσο η τελευταία κυβερνητική πρόταση, όσο ακόμα χειρότερα και πέραν πάσης αμφιβολίας η πρόταση των πιστωτών εντείνει την παρακμή της χώρας και τη διάλυση του λαού, η απάντηση στο δημοψήφισμα πρέπει να είναι ένα καθολικό όχι.

Ωστόσο, όπως σε κάθε κρίσιμη διαδικασία, ακόμα σημαντικότερο από την απάντηση είναι το ερώτημα. Συγκεκριμένα, ενώ το ναι στη συμφωνία σημαίνει κάτι πολύ σαφές, το όχι στη συμφωνία που προτείνουν οι δανειστές, πρώτον συμπεριλαμβάνει ένα τεράστιο εύρος εξηγήσεων. από το ναι στη συμφωνία που πρότεινε η κυβέρνηση Τσίπρα ή το ναι σε μια συμφωνία έστω οριακά καλύτερη από την πρόταση των πιστωτών, έως την έξοδο από το ευρώ. Ποιός θα προβεί στην ερμηνεία του όχι λοιπόν και με ποιά κριτήρια;

Δεύτερον, το όχι προϋποθέτει μια καθαρή στρατηγική ματιά. Η άρνηση των εταίρων να αλλάξουν την προτεινόμενη από πλευράς τους συμφωνία βάσει του όχι του ελληνικού λαού συνιστά πολύ πιθανή εξέλιξη. Σε αυτήν την περίπτωση, η χώρα δεν μπορεί να στέκεται μετέωρη, αφενός εντός του ευρώ και αφετέρου, ουσιαστικά εκτός αυτού. Εν τέλει λοιπόν τίθεται το ζήτημα της εξόδου από το ευρώ, έστω ως- κοντινό και αναγκαίο- ενδεχόμενο για το οποίο η χώρα πρέπει να είναι απολύτως έτοιμη, με σαφές, δημόσιο σχέδιο. Αν μάλιστα θέλουμε να είμαστε ακόμα πιο σαφείς, η πορεία των τελευταίων ετών συνολικά και των πρόσφατων συνομιλιών απέδειξε ότι η Ευρωζώνη είναι πια δομικά ένα μνημόνιο διαρκείας, στο οποίο ο λαός δεν μπορεί να ζήσει.

Όσο πιο σαφές είναι ότι υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο, τόσο πιο εφικτό είναι να αντιμετωπιστεί ο φόβος. Διότι προσοχή: είναι σαφές ότι υπό υπό το μανδύα του “ευρωπαϊσμού”, μια σειρά δυνάμεων μέσα και έξω από τη χώρα θα επιδιώξουν την τρομοκράτηση, την πόλωση και βάσει αυτών ακόμα και επικίνδυνες εξελίξεις περιορισμού της λαϊκής βούλησης. Οι θολές εξαγγελίες και οι αντιφατικές πολιτικές αντικειμενικά ενισχύουν αυτές τις επιδιώξεις.

Εξ ου και πρέπει να εξηγηθεί ότι πράγματι, το όχι στη συμφωνία μπορεί να συνεπάγεται και έξοδο από την Ευρωζώνη και άρα απαιτεί αντίστοιχο σχέδιο, αναλυτικό και δημόσιο.  Το ερώτημα λοιπόν θα έπρεπε να αφορά και το ευρώ.

Αλλά έστω κι έτσι ο πυρήνας του όχι στη συμφωνία οφείλει να είναι όχι μια τυφλή άρνηση αλλά μια άρνηση που ακολουθείται από σχέδιο, δηλαδή από κατάφαση σε ένα άλλο μοντέλο, που δεδομένης της δομής και της στάσης Ευρωζώνης συμπεριλαμβάνει και την έξοδο από αυτήν. Γι’ αυτό και απαιτείται τώρα ένα υποκείμενο, μια παράταξη του όχι αλλά με καθαρή και στρατηγική ματιά.