Διαβάζω ότι η κ. Γεννηματά προκηρύσσει πως ήρθε η «ώρα της Σοσιαλδημοκρατίας». Μάλλον βρίσκεται σε πολιτική νάρκη (όπως λέμε «χειμερινή» νάρκη). Παντού στην Ευρώπη η Σοσιαλδημοκρατία διαλύεται. Μετά την κατάρρευση του τέως υπαρκτού σοσιαλισμού, ακολούθησε η εξανέμιση, σε βαθμό γελοιοποίησης ενίοτε, της σοσιαλδημοκρατίας και πάσας κεντροαριστεράς. Στην Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ, κόμμα Σοσιαλιστικό ονομαστικά, Σοσιαλδημοκρατικό στη ακμή του και νεοφιλελεύθερο στο τέλος της πορείας του, είναι ουσιαστικά διαλυμένο.

Θα απαντούσα στη κ. Γεννηματά ότι, αν ήρθε κάποια ώρα, είναι εκείνη όπου η Σοσιαλδημοκρατία, ονομαζόμενη εν Ελλάδι  «κεντροαριστερά», καλείται να διαλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Ως γνωστό, το μισό ΠΑΣΟΚ, κυρίως σε ηγετικό επίπεδο, προκρίνει φιλία με την ΝΔ. Λογικό, διότι από το 2012 και μετά, εδώ και 6 χρόνια δηλαδή, χέρι-χέρι πορεύονται. Το άλλο μισό, κυρίως από τη βάση, κοιτάει ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό λογικό, διότι αντιλαμβάνονται τον ΣΥΡΙΖΑ ως μια νέα σοσιαλδημοκρατία, με κάποια επιπλέον αίγλη ανατρεπτικότητας και αριστεροσύνη (ότι έχει μείνει εν πάσει περιπτώσει, αλλά μακράν λαμπρότερη από εκείνη του ΠΑΣΟΚ).

Υπάρχει και μια 3η οδός. Να ξαναβρεί το ΠΑΣΟΚ την πνοή της 3ης Σεπτεμβρίου. Μην υποτιμάμαι εκείνη την Διακήρυξη. Πέρα από την κομματική της εκμετάλλευση επί τόσες δεκαετίες τώρα, είναι ένα ριζοσπαστικό κείμενο, σε ένα πλαίσιο που προσπαθεί να τηρήσει κάποιον ρεαλισμό. Διαβάστε το όσοι δεν το έχουν κάνει, ξαναδιαβάστε το όσοι το επικαλείστε κάθε αρχές Σεπτεμβρίου, διότι σίγουρα το έχετε ξεχάσει. Αν αυτή την διακήρυξη την βάζαμε σήμερα στο στόμα οποιουδήποτε στελέχους του ΠΑΣΟΚ, θα έμοιαζε με κακοπροαίρετο μοντάζ από εκπομπή τύπου «Ελληνοφρένιας». Και πολλοί σημερινή αριστεροί θα το εκλάβανε σαν κριτική απέναντί τους… από τα αριστερά!

Η 3η οδός θα ήταν λοιπόν επιστροφή στη πηγή. Αυτό όμως είναι εντελώς θεωρητικό. Δυστυχώς για το ΠΑΣΟΚ, έχει χάσει το τραίνο προ πολλού. Και τώρα τι μένει; Πρακτικά να επιλέξει αν θα είναι «τσόντα» της ΝΔ ή του ΣΥΡΙΖΑ. Εκτός και αν, όπως έχω γράψει προηγουμένως (Εφημερίδα των Συντακτών, 30 Νοεμβρίου 2017, «Μια μικρή δήλωση με τεράστια σημασία»), στις δεύτερες βουλευτικές εκλογές (οι πρώτες δεν θα βγάλουν κυβέρνηση), με απλή αναλογική πια, κυβερνήσουν κάπως «αναγκαστικά» και τα 3 κόμματα μαζί. Η ντροπή θα μοιραστεί στα τρία και η Ελλάδα, ακόμα μια φορά, θα σωθεί…

* O Νίκος Σταθόπουλος είναι πολιτικός επιστήμονας και έχει σπουδάσει στον Καναδά.