Τώρα που πέρασε και η εθνική γιορτή, παρήλασαν τα Marder στην Θεσσαλονίκη, δόθηκαν διαβεβαιώσεις για τα μείζονα ζητήματα, μια επαναφορά σε ταπεινότερα ζητήματα: Κάθε πολιτική έχει – είτε εκ των υστέρων της αρέσει, είτε όχι – την εμβληματική της έκφραση. Έτσι, η εποχή Κωνσταντίου Καραμανλή ταυτίσθηκε με το «Ανήκομεν εις την Δύσιν» (σε ποιον ανήκε η πνευματική ιδιοκτησία; μάλλον σε κανέναν άλλο – ποιος θα τολμούσε να διεκδικήσει πατρότητα από Κωνστ. Καραμανλή!).

Ads

Η εποχή Ανδρέα Παπανδρέου ταυτίσθηκε κυρίως με την «Αλλαγή», και δη σε εκδοχή «Εδώ και τώρα, Αλλαγή!»: αυτή ήταν δανεική από το «Le Changement, ici et maintenant!» του Μιττεράν (έργο του επικοινωνιολόγου Jacques Séguéla, που κάποια στιγμη πήγε να συμβουλεύσει και την Μελίνα για την Δημαρχία της Αθήνας, ανεπιτυχώς). Του Κώστα Καραμανλή, πάλι, ως κεντρική κατάθεση θα ήταν δικαιότερο να κρατηθεί η «Επανίδρυση του Κράτους», πατρότητα Αντώνη Μακρυδημήτρη αυτή, αντί π.χ. της μαχητικής όσο και ανεπιτυχούς αναφοράς στους νταβατζήδες ή στο «με σεμνότητα και ταπεινότητα πιάνουμε δουλειά».

Του Αλέξη Τσίπρα ταύτιση μάλλον έμεινε το «με ένα νόμο και ένα άρθρο [θα καταργήσουμε τα Μνημόνια]», όσο κι αν πήγε να του το αρπάξει ο Αντώνης Σαμαράς με το «δυο χρόνια τώρα σκίζω τα Μνημόνια, μήνα-μήνα, μέρα-μέρα, σελίδα-σελίδα». Λιγότερο εμπνευστικά/ατακαδόρικα και του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη η «Κάθαρση» αλλά και του Κώστα Σημίτη η «Ισχυρή Ελλάδα» – πάντως άμα δει κανείς στην συνέχεια.

Βαθμιαία τώρα, καθώς φθάνει στην ολοκλήρωση 4ετούς θητείας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι σε αναζήτηση του δικού του μότο ταύτισης. Έτσι που καταλήγει να λειτουργεί η υπόθεση της άνεσης με την οποία γίνεται η διαχείριση των πραγμάτων – αποκορύφωση, όχι όμως μονοπώληση ήταν η περίπτωση Πάτση – κινδυνεύει σωστότερη αναγωγή να είναι το “Enrichissez-vous!»/ του Φρανσουά Γκιζό, πρωθυπουργού της Γαλλίας και κυρίαρχης φιγούρας των πρώτων δεκαετιών του 19ου αιώνα.

Ads

Ερχόμενος κάποιες δεκαετίες μετά την Γαλλική Επανάσταση, τα Ναπολεόντεια χρόνια και την Παλινόρθωση, πολιτικά φιλελεύθερος για την εποχή του αλλά και με κατασταλτικά αντανακλαστικά, ο Γκιζό απευθυνόταν σ’ εκείνο που θα αποκαλούσαμε τώρα «μεσαίο χώρο»/juste milieu. Περισσότερο όμως αντηχεί η προτροπή του «Enrichissez-vous!»/Πλουτίστε!, με την οποία έδειξε τον δρόμο του οικονομικά φιλελεύθερου στοιχήματος για την ατομική προκοπή και την εκτίμησή του στην Αγγλική εκδοχή διεκδίκησης της μεταβολής, αντί της Γαλλικής επαναστατικότητας…

Βέβαια, καμιά πολιτική φιγούρα δεν ευθύνεται για τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύεται και συνεπώς ακολουθείται η προτροπή που δίνουν οι εμβληματικές εκφράσεις της εποχής της. Σίγουρα δεν ευθύνεται υπό την στενή έννοια ο οποιοσδήποτε κορυφαίος για την συμπεριφορά των παρακάτω κλιμακίων και των παρατρεχάμενων κάθε εποχής. Όπως τώρα ο επιτυχημένος δικηγόρος-επιχειρηματίας-servicer-βουλευτής Ανδρέας Πάτσης, χαλαρότερα ο επιχειρήσας να κερδίσει ζουμερή επιχορήγηση business plan επίσης βουλευτής Κωνστ. Μαραβέγιας, η με απογειωμένη κερδοφορία με την βοήθεια δημοσίων αναθέσεων στον τομέα της αναζήτησης στελεχών Ρεβέκκα Πιτσίκα. (Θυμηθείτε π.χ. και το μεγαλόθυμο, του Ανδρέα, «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, όχι όμως και 500 εκατομμύρια» [δραχμές, βέβαια]»).

Όμως το κλίμα της κάθε εποχής όταν είναι τόσο ξεκάθαρο και αυτοδικαιωμένο, τότε οδηγεί κάπου. Το κλίμα, το ύφος ακόμη περισσότερο, η οχύρωση πίσω από το νόμιμο/ηθικό. (Θυμηθείτε εδώ ημέρες Κώστα Καραμανλή/Γιώργου Βουλγαράκη και Μονής Βατοπαιδίου/λίμνης Βιστωνίτιδος, όπου τελικώς δεν υπήρξαν ποινικές καταδίκες αλλά ο πολιτικός σεισμός παρέμεινε).

Στο ερώτημα, το πάγιο επανερχόμενο για τις συμπεριφορές των εξουσιαστών οσάκις ολισθαίνουν: «Μα, γιατί να το κάνει αυτό;», η αληθινή απάντηση είναι «Επειδή μπορεί!». Όλα τα άλλα, είναι φιλοσοφίες…