Το ιστολόγιο, θα το έχετε καταλάβει, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τους έμφυλους τύπους των επαγγελματικών θηλυκών, ένα θέμα που με απασχολούσε μάλιστα πριν ακόμα αρχίσω να γράφω εδώ (στο βιβλίο μου Γλώσσα μετ’ εμποδίων, του 2007, υπάρχει σχετικό κεφάλαιο).

Σε σχέση ειδικότερα με τον θηλυκό τύπο του ουσιαστικού «ο βουλευτής», έχω επανειλημμένα γράψει ότι θεωρώ προβληματικό τον επίκοινο τύπο «η βουλευτής» και αντ’ αυτού προτεινω είτε τον τύπο «η βουλευτίνα» είτε τον τύπο «η βουλεύτρια». Ο πρώτος είναι καταλληλότερος για πιο ανεπίσημες χρήσεις, ο δεύτερος για επισημότερο ύφος.

Ο τύπος «η βουλεύτρια» ενοχλεί έντονα ορισμένους. Στο θέμα αυτό είχα αφιερώσει πέρυσι το άρθρο «Οι βουλεύτριες που ενοχλούν». Εκεί θα βρείτε όλα τα επιχειρήματα υπέρ και κατά της χρήσης αυτού του τύπου, όπως και του τύπου «η βουλευτίνα». Δεν θα τα επαναλάβω εδώ.

Θα λέγαμε ότι, από λεξιλογική άποψη, η δεκαετία που διανύουμε είναι… η δεκαετία της βουλεύτριας. Τι εννοώ; Ότι μέσα στη δεκαετία μας γνωρίζει ορμητική ανάπτυξη η χρήση του όρου. Επειδή κάνω αναζητήσεις στον Ιστό συνεχώς, μπορώ να σας διαβεβαιώσω (αν και δεν μπορώ να το αποδείξω, βέβαια) ότι το 2009 οι ανευρέσεις (γκουγκλιές) του  «βουλεύτριας» μετριούνταν στα δάχτυλα, ενώ σήμερα είναι χιλιάδες.

Μια έμμεση απόδειξη για τούτο είναι και το ότι στην εργασία της Άννας Ιορδανίδου και της Ελένης Μαντζάρη για τα θηλυκά επαγγελματικά ουσιαστικά, του 2005, η βουλεύτρια απουσιάζει ενώ παρατίθενται άλλοι ελάχιστα διαδεδομένοι έμφυλοι τύποι όπως δικάστρια ή ειρηνοδίκισσα. Αντίθετα, στη νεότερη εργασία της Ντενίζ Σαρρή-Χασάν (2018) για το ίδιο θέμα, η βουλεύτρια αναφέρεται κανονικά.

Λεξικογραφικά, ο τύπος «βουλεύτρια» είναι παραγνωρισμένος. Κι αν είναι εύλογη η απουσία του από το ΛΚΝ, το εντελώς πρόσφατο ΜΗΛΝΕΓ, που βέβαια βρίσκεται σε έκδοση beta ακόμα, θα έπρεπε να αναφέρει τον τύπο. Προς το παρόν, μόνο το Βικιλεξικό τον αναφέρει, όπως βέβαια, όλο και περισσότερο, τα σώματα κειμένων.

Και λέγοντας «σώματα κειμένων» έρχομαι στο σημερινό άρθρο. Πριν από μερικές μέρες, έκανα ένα ενδιαφέρον πείραμα στο Τουίτερ. Έκανα αναζήτηση με τον όρο «βουλεύτρια», από τη μέρα εκείνη και πήγα προς τα πίσω ως τις εκλογές του Μαΐου. Κατέγραψα όλες τις αντιδράσεις που συναντούσα στη χρήση του όρου, καθώς και τα δευτερογενή σχόλια, όχι όμως και τις απλές, ουδέτερες χρήσεις, του τύπου «η υποψήφια βουλεύτρια τάδε θα μιλήσει στην εκδήλωση τάδε». Καθώς βρισκόμασταν σε προεκλογική περίοδο, αρκετές υποψήφιες χρησιμοποίησαν τον όρο «βουλεύτρια».

Σχεδόν όλες οι αντιδράσεις που κατέγραψα είναι επικριτικές, με μία εξαίρεση. Βέβαια, είναι λογικό να υπάρχουν κυρίως επικριτικές αντιδράσεις -οι θετικές αντιδράσεις δεν έχουν αναγκη να εκδηλωθούν. Τις αναπαράγω εδώ, περίπου με αντίστροφη χρονολογική σειρά και διατηρώ την ορθογραφία, όχι για να… εκθέσω τους σχολιαστές αλλά αφενός επειδή θα ήταν επίπονο να βάλω τόνους παντού και αφετέρου για να υπάρχει επαληθευσιμότητα.

Προσέξτε ότι, ενώ έκανα αναζήτηση μόνο για τον τύπο «βουλεύτρια», στις τοποθετήσεις θίγονται και άλλα γλωσσικά θέματα, που επίσης τα έχουμε θίξει στο ιστολόγιο.

Μέσα σε αγκύλες βάζω δικές μου διευκρινίσεις.

Παραθέτω λοιπόν:

* Ξέρετε κάτι; Βαριέμαι τους γελοίους αριστερους που χρησιμοποιούν όρους τύπου βουλευτρια και γυναικοκτονια. Οι τύποι είναι βλαμμενοι.

* Αυτή που το έχει τερματίσει είναι η πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου που υπογράφει η πρυτανισα

* Σοβαροί δημοσιογράφοι (βλ. Χατζηνικολάου) λένε η βουλευτίνα, η υπουργίνα, τι να πείς! Η βουλευτής, η υπουργός αγράμματοι!

* Η φάση είναι ότι προφανώς χρησιμοποιούν επειδικτικά αυτούς τους όρους, γιατί είναι ανθρωπίνως αδυνατο να είσαι ΤΟΣΟ ΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ.

* Axaxaxaxa κλαιωωωωωω…αλλα με το ιδιο σκεπτικο γιατι λενε Ιούλης…

* Όπως η κυρία Καββαδία δηλώνει πρώην βουλεύτρια (!), έτσι κι εδώ και ο κ. Σκουρλέτης προσθέτει το λιθαράκι του στον εμπλουτισμό της ελληνικής γλώσσας… [είχε χρησιμοποιήσει τον όρο «πληθυντική αριστερά»]

* Η ισότητα των φύλων περνά και από τους έμφυλους τύπους. «ως βουλεύτρια», «της βουλεύτριας».

[Πρόκειται για τη μόνη αντίδραση υπέρ της χρήσης του όρου και αποτελεί απάντηση σε σχόλιο βουλεύτριας του κυπριακού ΑΚΕΛ: Τιμή είναι για μένα να υπηρετώ την πατρίδα μου ως βουλευτής του ΑΚΕΛ .Το κόμμα που με εμπιστεύτηκε και μου επετρεψε να έχω τον τιμητικό τίτλο της βουλευτού του].

* τελοσπάντων, δεν έχει νόημα να το συζητάμε παραιτέρω. Η λέξη «βουλεύτρια» δεν είναι δόκιμη προς το παρόν. Τώρα αν αυτό αλλάξει σε 10, 20 ή 30 χρόνια, κανείς δεν ξέρει

* Τώρα απευθύνεσαι σε άτομα που λεν Ιούνη, Ιούλη, Οχτώμβρη και βουλεύτρια. Καμμία ελπίδα

* Έχει δίκιο η [σχολιάστρια] ότι το βουλεύτρια είναι λάθος και ειναι συριζαιικος νεολογισμος.Ακόμα και το βουλευτίνα επιτρέπεται μόνο όταν το γενικότερο ύφος του λόγου είναι οικείο. Οι #ζαιοι ξεθεμελιωσαν τα πάντα.Τη γλώσσα ας την αφήσουν ήσυχη. Έτσι κι αλλιώς δεν το χουν!!

* Είναι αστείο. Η άλλη γράφει «πρώην βουλεύτρια». Ας αναγνωριστεί ως διάλεκτος επιτέλους!

* Το «λαθρο-» δεν σημαίνει παράνομος, αυτή είναι δημιουργική αριστερή λεξιπλασία, από τα ίδια λαμπρά μυαλά που μας έδωσαν διαμάντια τύπου «βουλεύτρια».

* Βρίθει βούρλων το χοιροστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ, τώρα κάποια Τελιγιωρίδου (βουλέυτρια όπως αρέσκεται να αυτοαποκαλείται) ξεδιπλώνει από το βήμα της Βουλής την νοσηρή της αντίληψη περί κοινοβουλευτισμού.

* Η κυρία Καββαδία δηλώνει πρώην βουλεύτρια (!!!!), όπως χορεύτρια και νοσηλεύτρια.

* Η προοδευτική ορμή της Χρυσαυγής με τις εκτενείς αναλύσεις για τις κοινές …θεολογικές καταβολές των «δύο άκρων», εξαντλήθηκε στην καθιέρωση της λέξης «βουλεύτρια». Ως εκεί φτάνει

* Μήπως βουλευτρια ειναι η βουλευτής με καταγωγή απο την Τροία;

* Βουλευτρια??? Τι είναι αυτό?

* Βουλευτής – Βουλεύτρια. Κατά τα Δικαστής – Δικάστρια, Εραστής – Εράστρια κλπ

[Μάνος Βουλαρίνος, μάλλον ειρωνικά]

* Κανέναν υποψήφιο που να έχει τελειώσει το δημοτικό δεν έχουν εκεί στο ΣΥΡΙΖΑ; Ημαρτον με την «Βουλεύτρια»;!!! Η ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ είναι , θέλουν και ψήφο τα ζωα
* Πάντως για βουλετή ή έστω βουλευτίνα δεν την βλέπω τη [υποψήφια]. Άλλωστε και η ίδια βουλεύτρια θέλει να γίνει.

* Βουλεύτρια;;; Άει σιχτιρ

* Συγγνώμη, βλέπω καλά; Γράφει υποψήφια «βουλεύτρια»??

* Βουλεύτρια; Μπαρδον; Τώρα συγνώμη αυτό σωστό είναι; Όχι Βουλευτής; Όχι ας πούμε Βουλευτίνα;

* Με ενοχλεί αυτό το βουλευτρια..Λυπάμαι κ.ειδικοι της γλώσσας ,αλλά είμαι πολίτης και όχι πολιτρια ..!

* Το Βουλευτρια είναι αριστεία από τσίπουρα πάντως

* Τι ακριβως θέλει να μας πει ?? Υποψήφια ΒΟΥΛΕΥΤΡΙΑ δηλαδή, Υποψήφια για Βόλεμα

* Ο Νάσος Ηλιόπουλος μόλις είπε «η υποψήφια βουλευτρια»!!!! Είναι αμόρφωτος, να πάει πάλι στο Δημοτικό;

* Η «γυναικοκτονία», η «βουλεύτρια» και άλλα τέτοια είναι ο εύκολος δρόμος για να το παίξεις φεμινίστρια/φεμινιστής. Ο δύσκολος είναι όταν το κόμμα σου φέρνει νομοθετική ρύθμιση για το βιασμό – που καταγγέλλει ακόμα και η Διεθνής Αμνηστία – κι εσύ κάνεις το παγώνι. [Παπαχλιμίντζος]

* Αυτο το βουλευτρια ειναι πατεντα Κουρακη η λεγεται κι αλλου;;;

* «η βουλευτής» είναι, παιδιά. Όποιος λέει «βουλευτρια» είναι αδερφή. Καλημέρα και καλή συνέχεια.

Θα μπορούσα να σχολιάσω αρκετές από αυτές τις αντιδράσεις ή/και να ανασκευάσω επιχειρήματα, όπου παρατίθενται, αλλά δεν το κάνω προς το παρόν.

Πάρα πολλές από τις αρνητικές αντιδράσεις έχουν και πολιτική διάσταση, είτε υπόρρητη είτε φανερή. Σε άλλες περιπτώσεις έχουμε αιφνιδιασμό από έναν καινούργιο όρο.

Από την άποψη αυτή, το σημερινό άρθρο, με το να αναφέρει και πάλι τον επίμαχο όρο «βουλεύτρια», βοηθάει να γίνει λίγο περισσότερο γνωστός ο όρος.

Κλείνω αντιγράφοντας τον επίλογο του περυσινού άρθρου:

Πριν από 20 χρόνια, η βουλεύτρια ελάχιστα ακουγόταν, πριν από 10 χρόνια ξένιζε, σήμερα ακούγεται όλο και περισσότερο, αν και ακόμα ξενίζει όσους δεν την έχουν ξαναδεί. Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε τον τύπο αυτόν, τόσο θα λιγοστεύουν εκείνοι που δεν τον ξέρουν.

Τέλος, είναι αλήθεια ότι με το να επικρατήσουν ή να επιβληθούν οι έμφυλοι τύποι δεν λύνονται τα προβλήματα του σεξισμού γενικά και του σεξισμού απέναντι στις γυναίκες που ασχολούνται με την πολιτική ειδικότερα -που τον έχουμε δει να χρησιμοποιείται ενάντια σε γυναίκες κάθε πολιτικής απόχρωσης (και δυστυχώς και από σχολιαστές κάθε πολιτικής απόχρωσης). Όμως γίνεται ένα βήμα.

Όσο για το επιχείρημα, που επίσης ακούγεται κάθε φορά που γίνονται τέτοιες συζητήσεις, ότι «εδώ ο κόσμος χάνεται» και ότι τα θέματα αυτά είναι δευτερεύοντα, θα απαντήσω πως, αν δεχτούμε ότι «ο κόσμος χάνεται» δεν θα έπρεπε να κάνουμε τίποτε άλλο παρά μόνο να μεριμνούμε για τον κόσμο που χάνεται. Αλλά φαντάζομαι ότι, ας πούμε, το πρωί πλύναμε τα δόντια μας παρόλο που «ο κόσμος χάνεται» -και εκτός αυτού, σπάνια βλέπουμε κάποιον που υποστηρίζει ότι «εδώ ο κόσμος χάνεται» να κάνει κάτι για να σταματήσει να χάνεται ο κόσμος. Το γεγονός ότι κάποιοι εξαντλούν την επαναστατικότητά τους π.χ. στους έμφυλους τύπους δεν σημαίνει ότι η ενασχόληση με τέτοια ζητήματα αγνοεί οτιδήποτε άλλο συμβαίνει στον κόσμο.

Οπότε, ας λέμε βουλεύτρια, ας λέμε βουλευτίνα.

Πηγή: sarantakos.wordpress.com