Γεννήθηκε (στις 16 Οκτωβρίου 1888) σε ένα ξενοδοχείο και πέθανε σε ένα ξενοδοχείο, (ακριβώς στην καρδιά του Broadway το 1ο) διαρκώς ‘άστεγος φιλοξενούμενος’ μ’ έναν τρόπο. Γιος ενός Ιρλανδού μετανάστη ηθοποιού του James O’Neill και της Mary Ellen Quinlan, η οποία ήταν επίσης ιρλανδικής καταγωγής.

Πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια εγκαταλείφθηκε σε καθολικό σχολείο –ορφανοτροφείο  στην πραγματικότητα- καθώς οι γονείς του έπρεπε να ταξιδέψουν με τα έργα τους. Παραδόξως; Αγάπησε την ίδια την αιτία της απουσίας τους (το θέατρο) και όμως έχασε τραγικά και τους 2 γονείς και τον μεγαλύτερο αδερφό του μέσα σε τρία χρόνια, όταν ακριβώς είχε αρχίσει να αφήνει το στίγμα του σε αυτό. 

Το 1936, ο O’Neill ήταν ο πρώτος Αμερικανός που έλαβε το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ήταν επίσης μέρος του σύγχρονου κινήματος για μερική αναβίωση του κλασικού αρχαίου ελληνικού θεάτρου και του ιαπωνικού Noh.
Από τους πρώτους, αν όχι ο 1ος, που εισήγαγε τον ρεαλισμό στην δραματουργία των ΗΠΑ, το δράμα που συνδέεται με την παράδοση του Άντον Τσέχοφ, του Χένρικ Ίψεν και του αγαπημένου του Αύγουστου Στρίντμπεργκ. Στην προσπάθειά του να αναπαραστήσει τους απλούς ανθρώπους ήταν από τους πρώτους που συμπεριέλαβε την αμερικανική αγγλική δημοτική γλώσσα επί σκηνής.

Σχεδόν όλα τα έργα του περιλαμβάνουν κάποιο βαθμό τραγωδίας και προσωπικής απαισιοδοξίας και  χαρακτήρες στο περιθώριο της κοινωνίας. Χαρακτήρες γεμάτοι ελπίδα και φιλοδοξίες, που τελικά γλιστρούν στην απογοήτευση και την απόγνωση. «Ο άνθρωπος γεννιέται σπασμένος» έγραψε.

Υπέφερε ο ίδιος από κατάθλιψη, αλκοολισμό και αίσθηση εγκατάλειψης όμως η θάλασσα ήταν η απόδρασή του, τόσο στη ζωή όσο και στη γραφή, αιώνια παρούσα, αέναα ήρεμη, αλλά πάντοτε το ‘μέρος’ για τα μεγάλα ερωτήματα και τις αναζητήσεις μας, καθώς πολλοί από τους ήρωες του εξελίσσουν τις ιστορίες τους βαδίζοντας πάνω στο κατάστρωμα ενός καραβιού.

Ο ίδιος ο O’Neill εντάχθηκε στο Marine Transport Workers Union of the Industrial Workers of the World (IWW) που αγωνιζόταν για να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης για την εργατική τάξη χρησιμοποιώντας ‘γρήγορη άμεση δράση «στους τόπους εργασίας», μια οργάνωση επίσης γνωστή αργότερα από τον ύμνο ” Με ποια πλευρά είσαι», που γράφτηκε τραγικά από ένα12 χρονο κορίτσι, όταν ο σερίφης κι ο στρατός μπούκαραν ένα βράδυ στο φτωχικό της σπίτι αναζητώντας τον απεργό μεταλλωρύχο πατέρα της, στον περίφημο για την εργατική ιστορία, ιστορία και των απόκληρων, Harlan County War. 

Κορίτσι που θα  έγραφε τρομαγμένο και θα κολλούσε τους στίχους (που ενέπνευσαν ένα από τα κορυφαία τραγούδια του Ντύλαν, το North Country Blues, εκπληκτικά τραγουδισμένο από την Joan Baez) σε ένα ημερολόγιο  στον τοιχο και γινόταν η περίφημη Florence Reece.

Εργάστηκε επίσης ως ρεπόρτερ και έγραψε ποίηση, αλλά η δραματική τέχνη ‘ανέλαβε’ τελικά τον δρόμο της ζωής του. Κατά τη δεκαετία του 1910, ο O’Neill ήταν τακτικό μέλος στη λογοτεχνική σκηνή του Γκρίνουιτς Βίλατζ, και έγινε φίλος με πολλούς ριζοσπάστες, κυρίως με τον ιδρυτή του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος της Αμερικής Τζον Ριντ, τη σύζυγο του οποίου, Λουίζ Μπράιαν,  ερωτεύτηκε. (Στην ταινία του Warren Beatty, The Reds, του 1981, τον O’Neill υποδυόταν ο Jack Nicholson και τη Louise Bryant η Diane Keaton.)

Το πρώτο του θεατρικό έργο, Πέρα από τον Ορίζοντα, άνοιξε στο Μπρόντγουεϊ το 1920, και σήκωσε θύελλα στην αμερικανική κοινωνία τιμώμενο με το βραβείο Πούλιτζερ για το δράμα.

Με έργα όπως το Long Day’s Journey into Night, (μια τραγωδία που αναφέρεται στις μέρες του στο σανατόριο και «διέταξε» να κυκλοφορήσει μετά τον θάνατό του, το οποίο συχνά συμπεριλαμβάνεται στις λίστες με τα καλύτερα έργα των ΗΠΑ του 20ου αιώνα, μαζί με το  Λεωφορείο ο Πόθος του Tennessee Williams και τον Θάνατο του Εμποράκου του Arthur Miller) Το πένθος γίνεται Ηλέκτρα, Πέρα από τον Ορίζοντα, Anna Christie, The Hairy Ape, Πόθος κάτω από τις Λεύκες, εξέφρασε τις ανάγκες,  τα βάσανα, τις δυνατότητες και τα όνειρα των ανθρώπων στην εποχή του και πολύ πιο πέρα, με ένα κρυφό, διαρκώς επίκαιρο, αίτημα σε κάθε σελίδα.

Γράφοντας αλήθειες για την ζωή και τις συνθήκες που η κοινωνία ‘των ενταγμένων’ δεν ήθελε να δει. Όμως, «αν κάποιος θέλει να πάρει στα χέρια του το νόημα της ζωής, πρέπει να μάθει να του αρέσουν τα γεγονότα για τον εαυτό του – όσο άσχημα κι αν φαίνονται στη συναισθηματική του ματαιοδοξία – προτού μπορέσει να μάθει την αλήθεια πίσω από τα γεγονότα. Και η αλήθεια δεν είναι ποτέ άσχημη».